Starbucks nhượng quyền kiểm soát kinh doanh tại Trung Quốc với mức giá kỷ lục

Starbucks vừa công bố một quyết định chiến lược quan trọng vào ngày 3/11, với việc sẽ bán lại phần lớn cổ phần trong hoạt động kinh doanh của mình tại Trung Quốc cho công ty đầu tư Boyu Capital với giá trị ước tính lên tới 4 tỷ USD.

Theo thỏa thuận được công bố, hai công ty sẽ vận hành một liên doanh mới. Trong đó, Boyu Capital sẽ nắm giữ cổ phần chi phối lên tới 60% trong hoạt động bán lẻ của Starbucks tại Trung Quốc. Về phần mình, Starbucks sẽ chỉ giữ 40% cổ phần còn lại, bên cạnh việc tiếp tục sở hữu và cấp phép thương hiệu cũng như tài sản trí tuệ cho pháp nhân mới này.

Giao dịch dự kiến sẽ được hoàn tất trong quý tài chính tiếp theo của Starbucks. Công ty kỳ vọng tổng giá trị từ hoạt động kinh doanh bán lẻ tại Trung Quốc, bao gồm cả các thỏa thuận cấp phép đang diễn ra, sẽ vượt mốc 13 tỷ USD. 

Con số này là sự kết hợp của số tiền thu được từ việc bán cổ phần kiểm soát cho Boyu, giá trị của 40% cổ phần được giữ lại trong liên doanh, cùng với các khoản phí cấp phép trong vòng 10 năm tới. Sau thông báo, cổ phiếu của Starbucks đã ghi nhận mức tăng từ 0,5% đến 3% trong giao dịch ngoài giờ.

Theo Brian Niccol, Giám đốc điều hành Starbucks, kiến thức và chuyên môn sâu rộng tại địa phương của Boyu sẽ giúp thúc đẩy tăng trưởng của hãng tại Trung Quốc. Ông nhấn mạnh sự hợp tác này sẽ đặc biệt hữu ích khi Starbucks mở rộng sang các thành phố nhỏ hơn và các khu vực mới.

Về phía Boyu Capital, đối tác Alex Wong cũng bày tỏ niềm tin vào sức mạnh lâu bền của thương hiệu Starbucks và cơ hội mang lại nhiều đổi mới cũng như sự phù hợp với thị hiếu địa phương hơn cho khách hàng trên khắp Trung Quốc.

Boyu, được đồng sáng lập vào năm 2010 bởi Giang Chi Thành, cháu trai cố Chủ tịch Trung Quốc Giang Trạch Dân, là một công ty có trụ sở tại Hong Kong chuyên đầu tư vào nhiều lĩnh vực, bao gồm tiêu dùng và bán lẻ.

Động thái này đánh dấu một sự đảo ngược chiến lược đáng chú ý của Starbucks tại thị trường quốc gia tỷ dân. Hãng cà phê khổng lồ này vốn đã có nguồn gốc sâu xa tại Trung Quốc, khi đã mở các cửa hàng đầu tiên ở Bắc Kinh vào năm 1999 và Thượng Hải vào năm 2000. Trong suốt giai đoạn từ đầu những năm 2000 đến 2017, Starbucks mở rộng chủ yếu thông qua các thỏa thuận cấp phép với những đối tác liên doanh. 

Tuy nhiên, vào năm 2017, công ty đã quyết định tự vận hành hoàn toàn khi chi 1,3 tỷ USD để mua lại 50% cổ phần còn lại trong liên doanh ở miền Đông Trung Quốc từ các đối tác. Động thái mới đây cho thấy một sự thay đổi trong cách tiếp cận thị trường của Starbucks.

ĐỌC NGAY: Kế hoạch tái cấu trúc trị giá 1 tỷ USD của Starbucks

Quyết định thoái vốn của Starbucks được đưa ra trong bối cảnh thị phần của hãng tại Trung Quốc đã sụt giảm trong những năm gần đây. Nguyên nhân chính là sự cạnh tranh khốc liệt từ các chuỗi cà phê địa phương như Luckin và Cotti, vốn cung cấp các sản phẩm có giá rẻ hơn.

Trong bối cảnh nền kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm lại, người tiêu dùng trở nên nhạy cảm hơn về giá, khiến Starbucks phải vật lộn để duy trì tính cạnh tranh mà không hạ giá sản phẩm của mình.

Trung Quốc là thị trường quan trọng, chiếm hơn 1/5 tổng số quán cà phê của Starbucks trên toàn cầu. Dù đã tạo dựng thị trường cà phê tại đây từ năm 1999, dữ liệu từ Euromonitor International cho thấy thị phần của hãng đã giảm mạnh xuống còn 14% vào năm ngoái, một sự sụt giảm đáng kể từ mức 34% vào năm 2019.

Để đối phó, hãng đã giảm giá một số đồ uống không phải cà phê và đẩy nhanh việc giới thiệu các sản phẩm mới được địa phương hóa. Bất chấp những thách thức, doanh số bán hàng tại cùng một cửa hàng Starbucks ở Trung Quốc vẫn tăng 2% trong quý gần nhất, một sự cải thiện so với mức tăng trưởng bằng không của quý trước.

Các nhà phân tích cho rằng sẽ là sai lầm nếu Starbucks tham gia vào một cuộc chiến giá cả quyết liệt với các đối thủ như Luckin, mà nên tập trung vào thế mạnh truyền thống là không gian gặp gỡ và trải nghiệm. Hiện tại, Luckin đã có hơn 20.000 cửa hàng nhượng quyền trên khắp Trung Quốc, vượt xa con số 8.011 cửa hàng của Starbucks, dù hãng cà phê nội địa này chủ yếu tập trung vào mô hình mang đi và giao hàng.

Ngoài bối cảnh kinh tế, hồ sơ thường niên năm 2024 của Starbucks cũng liệt kê "căng thẳng Mỹ-Trung leo thang" là một trong những yếu tố rủi ro, trích dẫn các khả năng về thuế quan, tẩy chay và "sự nhạy cảm chính trị ngày càng tăng ở Trung Quốc".

Thương vụ trên khép lại một quá trình đã được cựu Giám đốc điều hành Laxman Narasimhan công khai từ hơn một năm trước, khi ông cho biết công ty đang trong giai đoạn đầu tìm kiếm các đối tác chiến lược để thúc đẩy tăng trưởng tại thị trường Trung Quốc.

Các công ty toàn cầu khác cũng đã thực hiện cách tiếp cận tương tự, đơn cử như McDonald's đã bán phần lớn cổ phần trong hoạt động tại Trung Quốc và Hong Kong cho các nhà đầu tư, một sự hợp tác phần lớn được xem là thành công.