Nơi quyết liệt, nơi thời ơ
Tại Đề án tăng cường công tác quản lý chất thải nhựa, Chính phủ đã đặt ra đặt mục tiêu đến năm 2025 sử dụng 100% túi nilon, bao bì thân thiện với môi trường tại các trung tâm thương mại, siêu thị phục vụ cho mục đích sinh hoạt thay thế cho túi nilon khó phân hủy và sản phẩm nhựa dùng một lần trong sinh hoạt. Thực hiện chỉ đạo, hiện nay, nhiều gian hàng, siêu thị đã chủ trương khuyến khích việc mua sắm không sử dụng túi nilon dùng một lần.
Tại chuỗi siêu thị MN Mega Market, chỉ Trương Thị Yến – nhân viên bộ phận tiếp thị tại cơ sở Mega Market Hà Đông chia sẻ, chính sách mua hàng không sử dụng túi nilông dùng một lần đã được triển khai từ năm 2002. “Khách hàng khi đến với siêu thị có thể mang theo túi đựng cá nhân khi đi mua sắm, ngoài ra siêu thị có cung cấp hộp carton để đóng hàng hoặc sử dụng túi mega mà siêu thị có bày bán với giá phải chăng, đáp ứng nhu cầu mua sắm nhiều lần” – chị Trương Thị Yến cho biết.
Tương tự, tại chuỗi tại các trung tâm mua sắm của hệ thống Aeon mall, đơn vị này đã triển khai nhiều biện pháp nhằm khuyến khích người dân không sử dụng túi nilon dùng một lần. Chị Phạm Thị Thanh Nga – nhân viên thu ngân tại siêu thị Aeon Mall Hà Đông chia sẻ, đến với siêu thị, nếu khách hàng không sử dụng túi nilon một lần, đơn vị cung ứng sẽ trừ 1.000 đồng trên tổng hóa đơn.
Song thực tế cho thấy, dù đã được triển khai ở các siêu thị lớn trong một thời gian dài, nhưng đây vẫn là câu chuyện rất mông lung tại nhiều chợ dân sinh, gánh hàng rong… trên địa bàn TP. Theo ghi nhận của chúng tôi, tại một số chợ dân sinh trên địa bàn TP như Nghĩa Tân, Bưởi… tình trạng người dân sử dụng vô tội vạ các loại túi nilon dùng một lần diễn ra khá phổ biến. Tại đây, mỗi khi người dân mua một mặt hàng, dù chỉ là quả ớt, cọng hành đến mớ rau… người bán vẫn sẵn sàng cung cấp riêng cho người mua mỗi loại một chiếc túi nilon. Thành ra, sau mỗi buổi chợ, một người nội chợ có thể nhận đến 5 – 7 chiếc túi nilon khác nhau.
Cần có chế tài xử lý mạnh tay
Theo số liệu khảo sát vào tháng 3/2021 do Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường phối hợp với các đối tác thực hiện, số lượng túi nilon sử dụng một lần tại các siêu thị trung bình khoảng 104.000 túi nilon/ngày, tương đương với 38 triệu túi nilon/năm; trong đó 46/48 siêu thị được khảo sát đang cung cấp túi nilon miễn phí. Trung bình, mỗi siêu thị tiêu thụ khoảng 1.454 túi nylon/ngày.
Trong khi đó, theo nghiên cứu của các nhà khoa học, để phân hủy một chiếc túi nilon trong môi trường bình thường, không bị tác động của ánh sáng mặt trời sẽ cần từ 500 – 1.000 năm. Và trong khoảng thời gian này, sự tồn tại của những chiếc túi nilon sẽ khiến đất đai bị xói mòn, không giữ được nước và các chất dinh dưỡng. Đặc biệt, khi những chiếc túi nilon bị vứt xuống ao, hồ, sông ngòi… sẽ khiến hệ thống thoát nước bị tắc nghẽ dẫn đến tình trạng ngập úng tại các đô thị lớn.
Theo ông Đào Xuân Lai - Trưởng Ban Biến đổi khí hậu và Môi trường, đại diện Đại diện chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) để giảm thiểu túi nilon dung 1 một lần ở Việt Nam, các bên liên quan cần xây dựng lộ trình hạn chế và từng bước cấm sử dụng đồ nhựa dùng một lần. Trong đó, mỗi người hãy là người tiêu dùng thông thái có trách nhiệm, giảm thiểu sử dụng túi nilon và thúc đẩy các giải pháp thân thiện với môi trường…
Đồng quan điểm trên, PGS.TS Bùi Thị An - Viện trưởng Viện tài nguyên, môi trường và Phát triển cộng đồng cho hay, cùng với việc tuyên truyền vận động người dân thay đổi thói quen sử dụng túi nilon dùng một lần, các đơn vị chức năng cần đẩy mạnh công tác phân loại rác tại nguồn. Đồng thời, có chế tài xử lý các đơn vị cung cấp túi nilon dùng một lần miễn phí đến với người tiêu dùng, nhằm hạn chế và từng bước tiến tới loại bỏ vấn nạn này ra khỏi cuộc sống hàng ngày.
