Có khá nhiều giai thoại về Nhật Lệ, con sông hiền hòa và bãi biển trong xanh với bờ cát trắng phau. Nhưng đại đa số người dân Đồng Hới cho rằng, nó bắt nguồn từ sự tích vua Trần Nhân Tông hứa gả Huyền Trân công chúa về làm hoàng hậu nước Chiêm Thành, đổi lại cho cuộc hôn nhân chính trị là 2 châu Ô, Lý.
Trên chặng đường xa về làm dâu nơi xa xứ, những giọt nước mắt của Huyền Trần Công Chúa rơi xuống cửa sông. Với lòng biết ơn và cảm thương sâu sắc đến Huyền Trân Công Chúa nên đặt tên là biển Nhật Lệ.
Món quà thiên nhiên ban tặng
Người Quảng Bình tự hào khi được Mẹ thiên nhiên ban tặng cho những bờ cát trắng phẳng lỳ chạy dài dọc bờ biển, nước trong xanh một màu, những hàng cây xanh nhấp nhô che chở cho những bãi tắm dài.
Nếu thoạt nhìn du khách tưởng rằng các bãi biển đều giống nhau, nhưng ai am hiểu địa lý sẽ thấy không phải như vậy. Quảng Bình được ví như cái eo của Việt Nam, độ sâu của biển thuộc dạng lớn của Việt Nam. Nhật Lệ đang hoang sơ và hầu như chưa bị bàn tay con người can thiệp nên cả bờ và biển nơi đây đều quyến rũ du khách.
Biển nằm ngay trong TP, thuận tiện giao thông đi lại bằng cả đường sắt, hàng không và đường bộ. Vài phút taxi từ trung tâm Đồng Hới là ta đã được hòa mình trong làn nước xanh mát cả một vùng trời, được vui đùa thỏa thích cùng sóng biển lăn tăn, được ngả mình trước những bãi cát dài một màu vàng óng.
Không biết tự ngày xưa nàng Huyền Trân công chúa đã rơi bao nhiêu nước mắt ngày đi lấy chồng, để theo dòng sông đổ ra biển làm cho biển Nhật Lệ quanh năm, suốt tháng lúc nào cũng trong xanh.
Nhật Lệ đẹp về đêm. Bóng tối bao trùm lên từng ngọn sóng, ánh sáng từ những ngọn đèn đường hắt xuống, lấp lánh. Mẹ biển cả ầu ơ vỗ về bờ cát êm êm, gió xì xào bên từng rặng cây, xa xa bóng chiếc thuyền đi về bến đầy ắp tôm cá, báo hiệu một chuyến đi dài đầy thắng lợi.
Vẻ đẹp dân dã
Bình minh Nhật Lệ không phải đẹp bởi những thiếu nữ với áo tắm 2 mảnh. Nhật Lệ hoan hỉ chào ngày mới bằng cảnh vài bóng người dân địa phương vội vàng chạy lật đật thu hàng từ thuyền để kịp chuyến chợ sớm. Mùi cá nướng lan tỏa nhẹ quay những cây phi lao, tiếng gọi nhau lao xao của các vợ ngư dân tìm chồng.
Du khách đến đây, ngoài việc thỏa sức tắm mát vẫy vùng cùng sóng biển, còn có dịp thưởng thức nhiều hải sản tươi ngon và đậm đà của vùng biển Quảng Bình. Đi nhiều vùng biển nhưng phần đông đều công nhận hàu, nghêu, sò huyết, sò lụa, sò điệp, ghẹ, tôm hùm, mực… đến các loại cá mú, cá hồ, cá chim, cá bả trầu, cá hồng, cá chình, cá hanh… nơi đây đậm đà hương vị.
Các nhà hàng dọc con đường ven biển Nhật Lệ chế biến không cầu kỳ, chủ yếu theo phong cách đậm chất Quảng Bình. Với một bếp than nhỏ, vẫn có thể mang tới những món nướng, hấp hay xào đầy hấp dẫn. Hải sản nơi đây phải chấm muối và ớt xanh Quảng Trị mới đã, cái cay xé tận cuống họng, một cảm giác rất thích.
Khi đi Du lịch Quảng Bình, ngoài bãi biển Nhật Lệ còn có các danh thắng nổi tiếng như vườn quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng, biển Đá Nhảy, Vũng Chùa Đảo Yến… tha hồ khám phá. Những năm gần đây, phần lớn những người đến Quảng Bình đều cố gắng sắp xếp thời gian để viếng mộ đại tướng Võ Nguyên Giáp, người anh Cả của quân đội đã về đất này an nghỉ.
Hãy đến nơi nàng công chúa Việt đẫm lệ ngày lấy chồng, nhưng giờ đây là nơi yên bình với biển xanh, cát trắng.
