Cảnh giác hội chứng ARDS ở trẻ mắc sởi
Ngày 8/1, Bệnh viện (BV) Bệnh Nhiệt đới T.Ư cho biết, Khoa Nhi của đơn vị đang điều trị cho nhiều bệnh nhân mắc bệnh sởi, trong đó phần lớn là trẻ dưới 1 tuổi.
Trường hợp thứ nhất, là bé L.T.C. (8 tháng tuổi, Hà Giang), nhập viện trong tình trạng sốt cao 39 độ, kèm theo ho nhiều, nôn và tiêu chảy. Trước đó, gia đình nghĩ bé bị viêm họng thông thường nên đã đưa đến cơ sở y tế để khám và điều trị. Bé được điều trị bằng thuốc tiêm nhưng không thuyên giảm. Sau 3 ngày, bé sốt cao liên tục và bắt đầu xuất hiện ban đỏ từ mặt lan xuống toàn thân.
Do bệnh không cải thiện, gia đình cho bé đến Khoa Nhi, BV Bệnh Nhiệt đới T.Ư để điều trị. Tại đây, bé được chẩn đoán mắc bệnh sởi, với các triệu chứng lâm sàng điển hình như sốt cao, chảy gỉ mắt, ho, tiêu chảy và phát ban. Ngay khi nhập viện, bệnh nhân được điều trị tích cực, hiện ban sởi của bé bắt đầu bay, nhiệt độ cơ thể được kiểm soát và tình trạng dần ổn định.
Trường hợp 2 là bé N.T.Q. (5 tháng tuổi, Bắc Giang) là một trong những ca bệnh nặng nhất tại khoa. Ban đầu, bé bị sốt cao 39,5°C, ho khan, ngạt mũi, mắt nhiều gỉ và tiêu chảy 3 - 4 lần mỗi ngày.
Sau hai ngày sốt, bé bắt đầu phát ban đỏ từ mặt, cổ và lan ra thân mình, một dấu hiệu điển hình của bệnh sởi. Ban sởi hiện đã lan đến hai đùi và bé được chẩn đoán mắc sởi biến chứng viêm phổi.
Trước khi chuyển đến BV Bệnh Nhiệt đới T.Ư, tình trạng suy hô hấp của bé trở nên nghiêm trọng, buộc phải đặt nội khí quản và bóp bóng hỗ trợ. Khi nhập viện, bé có ban sởi toàn thân, phù nề mi mắt, xuất huyết tại các vị trí tiêm truyền. Chẩn đoán hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển (ARDS), một biến chứng nặng của sởi.
ARDS đã gây tổn thương nặng đến phổi, khiến đội ngũ bác sĩ phải áp dụng nhiều biện pháp hồi sức đặc biệt để duy trì sự sống cho bé. Sau 5 ngày điều trị, bé đã có tiến triển, ban sởi bắt đầu bay, sốt giảm nhưng tổn thương phổi vẫn còn nghiêm trọng. Bé tiếp tục được thở máy và theo dõi chặt chẽ để đảm bảo phục hồi hoàn toàn.
“Trường hợp của bé N.T.Q. là minh chứng rõ ràng cho sự nguy hiểm của bệnh sởi nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Biến chứng ARDS có thể dẫn đến tử vong nếu không có can thiệp y tế tích cực” – bác sĩ Lê Thị Thu Hiền, Khoa Nhi, BV Bệnh Nhiệt đới T.Ư chia sẻ.
Phát hiện sớm, điều trị kịp thời
Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội, tuần qua, toàn TP ghi nhận 101 trường hợp mắc sởi tại 28 quận, huyện, thị xã; tăng 25 trường hợp so với tuần trước. Cộng dồn năm 2024 ghi nhận 436 trường hợp tại 30/30 quận, huyện, thị xã, tăng so với cùng kỳ năm 2023.
Đề cập đến vấn đề này, bác sĩ nội trú Nguyễn Sỹ Đức - Khoa Truyền nhiễm, BV Nhi Hà Nội cho biết, từ tháng 10/2024 cho đến nay, BV tiếp nhận và điều trị cho 63 ca mắc sởi. Hiện tại khoa đang điều trị cho 11 bệnh nhân mắc sởi, trong đó có khá nhiều bệnh nhân thở bằng CPAP và oxy. Phần lớn các bệnh nhân thở oxy thường bị nặng, nhỏ tuổi chưa được tiêm phòng vaccine sởi. Hiện tại đang mùa Đông Xuân nên dịch sởi có nguy cơ lan rộng.
Theo các chuyên gia y tế, bệnh sởi thường diễn tiến qua ba giai đoạn rõ rệt. Trong giai đoạn khởi phát, trẻ có các triệu chứng tương tự cảm cúm như sốt, ho, ngạt mũi, mắt đỏ và tiêu chảy.
Bệnh sởi thường gặp ở trẻ nhỏ, đôi khi xuất hiện ở người lớn. Kể cả đối với người lớn bị mắc sởi thường có các biểu hiện như: sốt, viêm long đường hô hấp, sau đó phát ban từ mặt, ngực lan xuống phần dưới cơ thể…
Những bệnh nhân bị sởi nếu không được phát hiện điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như: viêm phổi, viêm tai giữa, tiêu chảy cấp, viêm não, viêm thanh quản, suy dinh dưỡng nặng…
Đây là giai đoạn dễ lây lan nhưng khó nhận biết do chưa xuất hiện ban sởi. Tiếp theo, giai đoạn phát ban được đặc trưng bởi các nốt ban đỏ xuất hiện từ sau chân tóc, lan xuống mặt, cổ, thân mình và các chi. Cuối cùng là giai đoạn ban bay, khi các ban mờ dần, để lại các vết loang lổ trên da trước khi trẻ hồi phục hoàn toàn…
Để ngăn chặn nguy cơ từ bệnh sởi, bác sĩ Lê Thị Thu Hiền khuyến cáo, phụ huynh cần tiêm phòng đầy đủ hai mũi vaccine sởi cho trẻ theo lịch tiêm chủng quốc gia. Phụ nữ trước khi mang thai cũng nên tiêm phòng để bảo vệ trẻ trong những tháng đầu đời.
Bác sĩ nội trú Nguyễn Sỹ Đức lưu ý, các gia đình áp dụng các biện pháp dự phòng chung như đeo khẩu trang khi đến chỗ đông người hoặc bệnh viện; rửa tay thường xuyên bằng xà phòng nhất là khi chăm sóc trẻ; giữ nhà cửa thông thoáng, sạch sẽ; cho trẻ ăn uống đủ chất, đảm bảo dinh dưỡng...
Bên cạnh đó, các chuyên gia y tế cũng khuyến cáo, việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời là vô cùng quan trọng. Khi trẻ xuất hiện các dấu hiệu như sốt cao, ho, tiêu chảy hoặc phát ban, phụ huynh cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị đúng cách. Đồng thời, cơ sở cách ly bệnh nhân sởi, vệ sinh môi trường sống và rửa tay thường xuyên là các biện pháp hiệu quả giúp giảm nguy cơ lây lan dịch bệnh.
