Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan đã chia sẻ góc nhìn trên về du lịch nông nghiệp, nông thôn khi phát biểu tham luận tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về du lịch năm 2023 tổ chức ngày 15/3. Đây là hội nghị đặc biệt quan trọng, do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trực tiếp chủ trì.
500 mô hình “Nông - Du lịch”
Theo Tư lệnh ngành NN&PTNT, du lịch nông nghiệp, nông thôn, hay còn gọi là “Nông - Du lịch”, là xu thế ngày càng được ưa chuộng. Trên thế giới, loại hình du lịch này đã hình thành từ rất lâu, gắn với những tên gọi khác nhau như: Du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm, du lịch nông trại, kỳ nghỉ đồng quê, homestay, village-stay…
Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đã khẳng định: “Phát triển du lịch nông thôn được xác định là một trong những giải pháp căn cơ, động lực thúc đẩy xây dựng nông thôn mới bền vững…”. Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025 cũng đã bổ sung nội dung thành phần về phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn.
Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, thời gian qua, du lịch nông nghiệp, nông thôn ghi nhận sự phát triển mạnh mẽ, mang lại sắc thái mới, sức sống mới ở khu vực nông thôn. Qua thống kê sơ bộ, hiện nay cả nước có khoảng 500 mô hình du lịch nông nghiệp, nông thôn đang hoạt động, trải dài từ miền núi phía Bắc đến Tây Nguyên, Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long… Nhiều mô hình phát huy hiệu quả, thu hút sự quan tâm của du khách.
“Nhiều bà con dân tộc thiểu số ở các bản làng xa xôi, heo hút, trở nên tự tin, năng động hơn nhờ làm du lịch. Nhiều cộng đồng làng quê hồi sinh, giảm thiểu các tệ nạn xã hội, cuộc sống văn minh hơn, nhờ làm du lịch. Nông, lâm, thủy sản, ngành nghề truyền thống tăng thêm giá trị, trở thành đặc sản địa phương, sản phẩm OCOP, nhờ vào du lịch…” - Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhìn nhận.
Đưa “Nông - Du lịch” vào Chương trình Quốc gia
Bộ trưởng Lê Minh Hoan thẳng thắn nhìn nhận, du lịch nông nghiệp, nông thôn vẫn còn khó khăn, hạn chế. Nhiều địa phương chưa nhìn thấy những tiềm năng từ loại hình du lịch này. Vì chưa hình dung hết, nên còn thiếu quan tâm, tạo điều kiện chăm chút, hoàn thiện dần.
Không ít mô hình còn mang tính tự phát, sao chép lẫn nhau, thiếu khác biệt, thiếu gắn kết. Không ít điểm du lịch chưa có sự hợp tác với nhau, chưa quan tâm chia sẻ lợi ích với cộng đồng. Hoạt động quảng bá, kết nối, tư vấn chưa được định hướng. Cơ chế chính sách hỗ trợ chưa trở thành động lực để phát triển một ngành du lịch vừa mang lại giá trị kinh tế, vừa mang giá trị xã hội.
Để nâng cao hiệu quả phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng cần thay đổi tư duy về tầm quan trọng và giá trị tích hợp của du lịch nông nghiệp, nông thôn, một phân ngành của kinh tế du lịch. Theo đó, Bộ trưởng Lê Minh Hoan đề nghị Bộ VHTT&DL xem xét chính thức đưa du lịch nông nghiệp, nông thôn vào Chương trình du lịch Quốc gia để quảng bá và kích hoạt, góp phần làm phong phú hơn tài nguyên du lịch Việt Nam trên bản đồ du lịch thế giới.
“Mỗi điểm đến du lịch nông nghiệp, nông thôn cần có một câu chuyện cảm xúc - không chỉ giúp quảng bá, giới thiệu đến du khách, mà còn tạo động lực khơi dậy sự đoàn kết, hỗ trợ của cộng đồng trong làm du lịch” – Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan
Bộ trưởng Lê Minh Hoan cũng đề xuất cần sớm đưa quy hoạch du lịch nông nghiệp, nông thôn trong tổng thể Quy hoạch hệ thống du lịch quốc gia. Quy hoạch du lịch nông nghiệp, nông thôn cần dựa trên tài nguyên nông nghiệp, nông thôn, giá trị cảnh quan, các giá trị văn hóa phi vật thể như lễ hội, nghệ thuật trình diễn dân gian, phong tục tập quán, nghề thủ công, văn hóa các dân tộc… Đây là tiền đề rất quan trọng để tổ chức bài bản loại hình du lịch giàu tiềm năng này.
Cùng với đó là phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn theo hướng bền vững, bao trùm và đa giá trị. Sử dụng hiệu quả và phát huy các giá trị truyền thống, tập quán sản xuất, canh tác, các hoạt động nông nghiệp và môi trường sinh thái đặc trưng, gắn với chuyển đổi số. Đặc biệt là mạnh phát triển sản phẩm du lịch đặc sắc, khác biệt, có tính trải nghiệm và giá trị gia tăng cao. Phát triển hài hòa, lấy cộng đồng làm trung tâm, là cơ sở phát triển sản phẩm du lịch.
Cũng theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, cần thay đổi cách thức quảng bá, giới thiệu du lịch nông nghiệp, nông thôn ở cả tầm quốc gia và địa phương. Thúc đẩy chương trình quốc gia về xúc tiến du lịch nông nghiệp, nông thôn. Hoạt động giới thiệu, xúc tiến, quảng bá loại hình du lịch nông nghiệp cũng cần trở thành một điểm nhấn, một thông điệp mới mẻ, một sự kiện ở tầm quốc gia.
Bên cạnh đó là tháo gỡ các khó khăn về cơ chế, chính sách, để du lịch nông nghiệp, nông thôn phát triển, đặc biệt là chính sách đất đai, thu hút đầu tư vào du lịch. Để tạo sự đa dạng và đặc thù của du lịch nông nghiệp, nông thôn, mỗi địa phương cần có chính sách hỗ trợ cụ thể, dựa trên điều kiện của từng địa phương như: phát triển hạ tầng, hỗ trợ sản xuất, văn hóa, môi trường...
