Kinhtedothi - Dưới cái nắng như thiêu da đốt thịt của miền Trung, hàng trăm diêm dân thôn Phú Lộc, xã Quảng Phú (huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình) vẫn cần mẫn ra đồng để tạo ra những hạt muối trắng tinh khiết.
Làm muối ở xã Quảng Phú đã có truyền thống hàng trăm năm, đây là địa phương duy nhất của tỉnh Quảng Bình hiện còn duy trì với nghề này. Cánh đồng muối Xã Quảng Phú có diện tích khoảng 74ha, với trên 200 hộ dân đang sản xuất, sản lượng mỗi năm ước tính đạt khoảng 5.000 - 7.000 tấn cung ứng ra thị trường.Giữa trưa hè nắng gắt, khi nhiệt độ ngoài trời đạt ngưỡng 36 - 37 độ C, hàng trăm diêm dân xã Quảng Phú, với những tấm lưng ướt đẫm mồ hôi vẫn phơi mình làm việc. Được biết, nắng càng gắt thì muối làm ra sẽ càng đẹp nên thời điểm này, bà con diêm dân ra đồng làm việc rất đông.Vụ mùa làm muối thường bắt đầu từ khoảng tháng 4 và kết thúc vào tháng 6 âm lịch, là thời điểm nắng gay gắt nhất, thích hợp để làm muối. Nhưng khác với mọi năm, năm nay nắng muộn nên giữa tháng 5 âm lịch, đồng muối xã Quảng Phú mới bắt đầu vào vụ.Để tạo ra những hạt muối trắng tinh khiết, phải trải qua nhiều công đoạn lao động vất vả. Nước được dẫn trực tiếp từ sông Roòn, sau đó tháo xuống ruộng ban đầu, dưới tác dụng ánh nắng mặt trời lượng nước trong nước biển bốc hơi bớt, lúc này nồng độ mặn trong nước tăng cao hơn so với ban đầu. Diêm dân sẽ múc nước này đổ xuống phần ruộng bên dưới để tạo muối.Khi muối bắt đầu kết tủa, thì diêm dân mới dùng dụng cụ “cào bằng” để cào muối tập trung lại như những hình chóp nhỏ trên mỗi ruộng. Sau đó dùng xe thu gom, mang về đóng gói rồi bán ra thị trường.Sau khi thu hoạch muối xong, diêm dân sẽ dùng cào vệ sinh những tạp chất còn dính lại trên ruộng, rồi đổ nước mới vào và chờ đến khi nắng gắt, muối kết tủa lại thu hoạch mẻ muối mới. Quy trình cứ thế lặp đi lặp lại để tạo ra những hạt muối tinh khiết. Đối với những diêm dân, nghề làm muối là nghề cay đắng nhất cuộc đời. Cái nghề chỉ cầu mong trời nắng thật to và sợ những cơn mưa giông thình lình kéo đến. Cái nghề suốt ngày phơi mình dưới nắng gắt, những giọt mồ hôi cứ thế tuôn ra trên những khuôn mặt đã cháy đen.Vất vả là vậy, nhưng nghề làm muối lại có thu nhập khá bấp bênh, phụ thuộc chủ yếu vào thời tiết và giá cả thị trường. Sự xuất hiện của nhiều loại gia vị phụ gia khác trên thị trường khiến nghề làm muối và sản phẩm muối cứ thế lao đao. Nhiều gia đình làm muối cũng không nuôi nổi mấy miệng ăn.Đa phần, diêm dân xã Quảng Phú đều là người lớn tuổi vì người trẻ thường sẽ chọn những công việc nhẹ nhàng, thu nhập tốt hơn ở thành thị để trang trải cuộc sống.Trên khuôn mặt ướt đẫm mồ hôi, ông Phạm Đình Vững (trú thôn Phú Lộc 3, xã Quảng Phú) cho biết, đã có thâm niên hơn 40 năm làm nghề sản xuất muối, ngày trước nghề làm muối được xem là nghề mang lại thu nhập chính cho người dân địa phương. Tuy nhiên, vài năm trở lại đây, giá cả thị trường bấp bênh cùng với thời tiết nắng ít, mưa nhiều nên một số gia đình đã bỏ nghề chuyển sang làm những công việc khác.Có thể nói, nghề làm muối là nghề “bỏ thì thương, vương thì tội”, mặc dù vất vả, bấp bênh nhưng những diêm dân xã Quảng Phú vẫn chấp nhận làm để có thu nhập và hơn nữa là duy trì nghề truyền thống của cha ông để lại. Không biết bao giờ cuộc sống họ tươi sáng như những hạt muối tinh khiết do chính mình tạo ra.
