Không có tiền... lên núi lập nghiệp
Từ Quốc lộ 26, đoạn nối 2 tỉnh Khánh Hòa và Đắk Lắk, chúng tôi đi theo những con đường nhỏ, hai bên là những ruộng mía để vào sát chân núi Phượng Hoàng. Ở đó, trang trại The Moshav Farm rộng gần 60ha, xanh mướt những vườn cây ăn quả và đàn cừu đang tăng trưởng cực nhanh - Đây cũng là "đại bản doanh" của nhóm bạn trẻ khởi nghiệp sau thời gian tu nghiệp tại Israel.
Đón chúng tôi là Nguyễn Tá Đông (sinh năm 1990) - Thành viên sáng lập kiêm Tổng Giám đốc The Moshav Farm. Nói về hành trình “lên núi lập nghiệp”, Đông dí dỏm: “Nhóm Đông không có nhiều tiền nên phải chọn vùng đất cằn để làm nông”.
Theo chàng thanh niên ''9X đời đầu" này, trước khi bắt tay vào làm mô hình trang trại nông nghiệp theo hướng hiện đại (nông nghiệp - nghỉ dưỡng - trải nghiệm), Đông và nhóm bạn đã "rong ruổi" ở nhiều địa phương trên cả nước, trong nhiều tháng trời để học tập về cách làm nông nghiệp kiểu mới với nhiều mô hình đa dạng. Cuối cùng, Đông và nhóm bạn quyết định chọn "vùng đất cằn" tại xã Ninh Thượng, thị xã Ninh Hòa (Khánh Hòa) làm nơi lập nghiệp.
“Tuy xã Ninh Thượng có khí hậu khắc nghiệt, với hơn 8 tháng mùa khô, đất đai không phì nhiêu bằng các khu vực khác, nếu không muốn nói là cằn cỗi, nhưng lại đáp ứng được phần lớn các tiêu chí chúng tôi đưa ra về kế hoạch xây dựng một trang trại, kết hợp giáo dục và du lịch” - Nguyễn Tá Đông chia sẻ.
Đông kể, những người sáng lập The Moshav Farm đều là những thanh niên thế hệ 9X. Điểm chung của họ là đều đã từng có thời gian tu nghiệp tại Agrostudies - Israel (một trung tâm đào tạo quốc tế, cung cấp chương trình giáo dục nông nghiệp tại Israel cho sinh viên thực tập từ các nước đang phát triển trên thế giới). Trong đó, Đông là người lớn tuổi nhất và tốt nghiệp cử nhân ngành quản trị kinh doanh, chuyên ngành ngoại thương (xuất nhập khẩu).
| Từ vùng đất bạc màu chuyên trồng mía, Nguyễn Tá Đông và các cộng sự đã ''bắt'' cây ăn quả ra trái. (Ảnh: Trung Vũ). |
“Bản thân tôi xuất thân từ gia đình thuần nông tại Đắk Lắk. Từ nhỏ cho đến lúc đi làm, tôi luôn thấy có nhiều sản phẩm nông sản của Việt Nam xuất khẩu với giá rất thấp so với thị trường. Đó là chưa kể, nông sản luôn phải đối mặt với việc được mùa thì mất giá liên tục. Tôi hiểu rất rõ, công sức của người nông dân phải bỏ ra chưa bao giờ là tương xứng, nên cứ trăn trở phải làm cái gì đó, dựa vào hiểu biết và kiến thức, trải nghiệm của mình để góp phần gia tăng giá trị của nông sản tại Việt Nam” - CEO The Moshav chia sẻ.
Ươm mầm xanh từ đất bạc màu
Sau hơn một năm chuẩn bị, từ việc trau dồi thêm kiến thức về làm nông sao cho hiệu quả, áp dụng những công nghệ gì vào sản xuất, chế biến, xây dựng mối quan hệ như thế nào, làm sao để có vốn đi lâu dài, tìm kiếm "đồng đội"… Đông mới bắt đầu triển khai The Moshav Farm tại xã Ninh Thượng (thị xã Ninh Hòa, Khánh Hòa).
"The Moshav Farm bắt đầu được xây dựng vào khoảng tháng 10/2018 với 22ha đất và chủ yếu là đất đang canh tác mía cho nhà máy đường Ninh Hòa. Giai đoạn đầu Đông và các cộng sự tập trung cải tạo đất vì đây là vùng đất bạc màu, cằn cỗi và theo người dân trong vùng chỉ trồng được mía..." - Nguyễn Tá Đông cho biết.
Những cảnh báo của người dân bản địa không phải không có sơ sở. Trong giai đoạn đầu cải tạo đất, Đông và nhóm bạn đã bón vào đất hàng trăm tấn phân hữu cơ rồi... để cho cỏ xanh um, khiến không ít người phải ngạc nhiên vì "lãng phí". Nhưng theo Đông, đó là biện pháp tối ưu để nâng cao độ ẩm cho đất. Song song với đó, anh cùng nhóm bạn sử dụng phương pháp tưới nhỏ giọt (phương pháp tưới học từ Israel), vừa tiết kiệm nước vừa cung cấp đủ nước và dinh dưỡng cho cây...
"Cứ như thế, sau vài năm, từ vùng đất chỉ trồng được mía, chúng tôi đã trồng được bưởi, xoài và cả nho (vốn khá "kén chọn" đất đai, thổ nhưỡng). Tất cả đều đơm hoa, kết trái. Rồi chúng tôi nuôi thêm cừu để vừa để phục vụ du lịch và lấy phân bón cây…” - Đông chia sẻ.
Chàng thanh niên này cho biết, 3 năm đã qua, mọi thứ vẫn đang trong giai đoạn đầu tư. Tuy nhiên, những sản phẩm ban đầu đã khẳng định hướng đi đúng đắn, và The Moshav Farm mới ngày nào chỉ có quy mô chừng hơn 20ha nay đã "phình" rộng ra thành gần 60ha.
The Moshav Farm được định hướng trở thành một mô hình thử nghiệm các loại cây trồng/vật nuôi, nhằm tăng hiệu quả kinh tế và sau đó chuyển giao công nghệ để cho người dân cùng làm. Khi người dân có sản phẩm đạt chuẩn, The Moshav Farm sẽ mua lại, nhằm giúp người dân có thêm thu nhập từ chính mảnh đất của họ mà không phải đi đâu xa.
"Đơn cử như sản phẩm lá xông (vốn rất đắt khách trong thời gian dịch bệnh Covid-19 hoành hành), mỗi tháng The Moshav Farm bán ra thị trường khoảng hơn 20.000 túi. Nguyên liệu chính của gói sản phẩm này được làm từ gừng, sả, lá khuynh diệp… Những cây này trang trại có quỹ đất, có nhân lực và hoàn toàn có thể trồng được, nhưng The Moshav Farm chỉ trồng ở quy mô nhỏ, còn lại, hướng dẫn để người dân chăm trồng, giám sát kỹ thuật và quy trình thu hái để đảm bảo chất lượng, đồng thời, thu mua lại cho người trồng với giá cao hơn thị trường để về chế biến, bán ra thị trường. Quá trình này coi như một sự cộng sinh..." - CEO The Moshav Farm nói, đồng thời cho biết, ngoài sản phẩm gói lá xông, The Moshav Farm còn có nhiều sản phẩm từ thiên nhiên khác như nước rửa chén, các loạt bột sấy lạnh, mặt nạ bùn khoáng cũng đang được triển khai theo hướng "hai bên cùng có lợi" này.
| Hiện The Moshav Farm đã sản xuất một số sản phẩm được thị trường tin dùng. (Ảnh: Trung Vũ). |
Cũng theo Nguyễn Tá Đông, việc sản xuất, chế biến tại chỗ cũng góp phần giải quyết việc làm cho lao động địa phương. Những người thanh niên trong làng, thay vì phải lên thành phố tìm kiếm việc làm, thì nay có thể làm việc gần nhà với mức thu nhập ổn định. Thậm chí còn cao hơn ở thành phố, mà chi phí sinh hoạt thấp hơn nhiều...
Nói thêm về hành trình khởi nghiệp của mình, Nguyễn Tá Đông cho biết, nông nghiệp là con đường đầu tư lâu dài, do đó, trước khi bắt tay vào làm cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về nguồn lực (con người và nguồn vốn); nông nghiệp hoàn toàn không phù hợp với những ai muốn "ăn xổi", muốn giàu bốc lên chỉ sau một vài năm.
“Làm nông nghiệp là xác định phải bền bỉ, kiên trì. Điều quan trọng là những việc mình làm có mang lại giá trị cho cộng đồng thì sẽ càng ý nghĩa hơn và nhận được nhiều sự quan tâm hơn. Từ đó sẽ có thêm những “trợ lực” bên ngoài. Với Đông, vì xác định làm nông là con đường đầu tư lâu dài, nên để đi được xa, cần có đội nhóm, phân nhiệm rõ ràng, mỗi người phụ trách một mảng và cần có sự đồng lòng, sẻ chia với nhau...” - CEO The Moshav Farm trải lòng.
Ông Ngô Xuân Đại – Chủ tịch xã Ninh Thượng cho biết, The Moshav Farm là mô hình trang trại mới tại địa phương nên kết quả đạt được còn phụ thuộc nhiều trong thời gian tới. Tuy nhiên hơn ba năm hiện diện, dự án của nhóm bạn trẻ Nguyễn Tá Đông này đã có những đóng góp tích cực cho xã Ninh Thượng. Từ vùng đất cằn cỗi, các bạn trẻ đã cải tạo đất và chỉ cho người dân trong vùng cách làm đất giàu dinh dưỡng để tăng hiệu quả kinh tế trên đất. Ngoài ra, sau khi cải tạo đất, nông sản của bà con trong vùng trồng theo các quy chuẩn của nhóm này đã được The Moshav Farm thu mua nên thu nhập người dân có tăng. Hiện mô hình này thường xuyên thu hút khoảng 20-30 sinh viên đến học tập và trải nghiệm. Bên cạnh đó, The Moshav Farm còn giải quyết việc làm cho khoảng 60 -70 lao động tại địa phương. Nếu mô hình này được nhân rộng, xã Ninh Thượng sẽ có nhiều thay đổi đáng kể. |
