Là ngành đóng vai trò đặc biệt quan trọng, là động lực dẫn dắt nền kinh tế, tuy nhiên, quý III/2021, sản xuất công nghiệp gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của dịch Covid-19 diễn biến phức tạp. Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) quý III giảm 3,5% (trong quý I tăng 6,29%, quý II tăng 11,18%). Tại các địa phương có khu công nghiệp lớn phải thực hiện giãn cách xã hội kéo dài như TP Hồ Chí Minh, quý III chỉ số IIP giảm tới 47,1%, 9 tháng giảm 13%, kéo GDP quý III của TP giảm trên 20%. Chỉ số này trong 9 tháng và quý III của Bến Tre lần lượt âm 11,2% và âm 44,8%; của Cần Thơ lần lượt âm 9,8% và âm 41,9%; của Vĩnh Long lần lượt âm 4,5% và 36,8%; của Đồng Tháp lần lượt âm 9,9% và âm 34,1%. Số liệu sơ bộ cho thấy hầu hầu hết tỉnh trong khu vực Nam Bộ đều có quý III tăng trưởng âm sâu.
Sự bùng phát mạnh của dịch Covid-19 cùng với việc áp dụng các biện pháp giãn cách xã hội đã ảnh hưởng tới lưu thông hàng hóa, kéo theo sự gián đoạn của các chuỗi cung ứng và tác động tới hoạt động sản xuất, kinh doanh của các DN. Tại hội nghị trực tuyến với các DN sản xuất tại các khu công nghiệp, khu kinh tế, khu chế xuất, khu công nghệ cao, cụm công nghiệp và UBND 28 tỉnh, TP, các bộ, cơ quan T.Ư, các DN đã có phản ánh và kiến nghị về các khó khăn trong sản xuất, kinh doanh như: Nhiều chuỗi sản xuất, cung ứng hàng hóa bị đứt gãy, phải hủy đơn hàng sản xuất trong nước, thiếu hụt lao động phục vụ sản xuất...2 tuần qua, dịch bệnh đã dần được kiểm soát bước đầu tại TP Hồ Chí Minh, Bình Dương, Hà Nội và các tỉnh, TP khác… Chúng ta đang đứng trước cơ hội nới lỏng giãn cách, mở cửa thị trường, tái khởi động nền kinh tế. Thực tế, đại dịch Covid-19 có thể dần khắc phục bằng tiêm phủ vaccine, phân luồng trong quản lý, sản xuất... Tuy nhiên, để phục hồi mang tính bền vững và tạo giá trị cao hơn nữa, phải có cái nhìn xa hơn. Đó là kiến tạo một không gian phát triển kinh tế và thay đổi tư duy sản lượng, đơn giá trị sang mục tiêu đa giá trị. Giữa Nhà nước, cộng đồng DN, xã hội, người dân, người sản xuất hòa hợp cùng nhau tạo lập không gian phát triển kinh tế cho từng địa phương.Các động lực tăng trưởng sẽ là công nghiệp, đặc biệt là ngành công nghiệp chế biến chế tạo định hướng xuất khẩu, đầu tư gia tăng và thương mại mở rộng. Nhóm ngành công nghiệp chế biến, chế tạo đã trở thành động lực tăng trưởng chính của toàn ngành công nghiệp. Năm 2020, công nghiệp chế biến, chế tạo đóng vai trò chủ chốt dẫn dắt tăng trưởng của nền kinh tế với mức tăng 5,82%. Nhóm ngành công nghiệp chế biến chế tạo phát triển tích cực phù hợp với định hướng tái cơ cấu ngành tạo thêm nhiều việc làm cho xã hội (bình quân mỗi năm tạo thêm khoảng 300.000 việc làm), nâng thứ hạng về năng lực cạnh tranh của công nghiệp Việt Nam.Các chuyên gia cho rằng, từ tháng 10/2021, nếu việc kiểm soát dịch bệnh tiếp tục khả quan như hiện nay, sản xuất công nghiệp trong quý IV sẽ tăng trưởng cao hơn quý III, góp phần vào thực hiện mục tiêu năm 2021... Bên cạnh khó khăn về tài chính, thời gian tới, các DN sẽ phải gặp thách thức lớn về lao động. Các mô hình “3 tại chỗ”, “4 tại chỗ” chắc chắn không thể giúp DN phục hồi… Và việc Chính phủ gấp rút ban hành Chỉ thị số 27/CT-TTg ngày 3/10/2021 là rất cần thiết trong bối cảnh hiện nay. Ngoài việc yêu cầu bộ, ngành liên quan, các tỉnh, TP, với trách nhiệm là cơ quan quản lý trực tiếp DN, khẩn trương thành lập ban chỉ đạo phục hồi sản xuất, Chính phủ cần tiếp tục gói hỗ trợ cho DN, phục hồi sản xuất, kinh doanh như giãn giảm thuế, hỗ trợ người lao động…
