Ô tô sẽ tiếp tục khan hiếm

Bên cạnh đó, người tiêu dùng sẽ cân nhắc hơn khi mua xe do giá xăng, dầu vẫn ở mức cao.

Thị trường biến động liên tục

Trong hơn một năm qua, ngành công nghiệp ô tô toàn cầu đã phải vật lộn với tình trạng thiếu chip máy tính và các bộ phận quan trọng khác, khiến sản xuất bị thu hẹp, giao hàng chậm lại, đẩy giá ô tô tăng chóng mặt. Nhiều hãng sản xuất ô tô lớn như Mercedes, BMW hay Volkswagen đang chững lại, tìm kiếm nguồn thay thế cho các bộ phận. Điều này khiến cho sản xuất bị thu hẹp, giao hàng chậm lại và giá cả ô tô cả cũ lẫn mới tăng vọt, vượt quá tầm với của hàng triệu người tiêu dùng.

Trong 6 tháng đầu năm, theo thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, lượng xe ô tô được nhập khẩu về Việt Nam đạt con số 63.731 xe các loại với tổng giá trị gần 1,573 tỷ USD. So với cùng kỳ năm ngoái, con số này đã giảm 21,4% về lượng và giảm 14,4% về giá trị.

Đáng chú ý, trong số này, chủ yếu là các loại xe ô tô 9 chỗ ngồi trở xuống và ô tô tải lắp ráp, sản xuất từ Trung Quốc, Thái Lan, Indonesia... Trong đó, ô tô 9 chỗ ngồi trở xuống nhập về 49.050 xe, kim ngạch gần 985 triệu USD và ô tô tải nhập về 8.988 xe, kim ngạch đạt 328,5 triệu USD.

Theo Hiệp hội các Nhà sản xuất ô tô tại Việt Nam (VAMA), trong 6 tháng đầu năm 2022, các đơn vị thành viên VAMA tiêu thụ đạt 201.840 xe các loại, tăng 34% so với cùng kỳ năm 2021. Trong đó, xe du lịch đạt 157.935 xe, tăng 50%; xe thương mại 40.498 xe, giảm 5% và xe chuyên dụng là 3.407 xe, tăng 12% so với năm 2021.

Nhiều chuyên gia cho rằng, kết quả này có được chủ yếu bởi chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ đối với xe lắp ráp trong nước. Tuy nhiên, chính sách ưu đãi này đã kết thúc từ cuối tháng 5 vừa qua, cùng với đó thị trường ô tô Việt Nam đang chững lại và bắt đầu sụt giảm. Thạc sĩ quản lý kinh tế Hoàng Thị Thu Phương cho rằng: “Đối với nhiều người Việt Nam, việc mua một chiếc ô tô vẫn khá trọng đại và được tính toán tỉ mỉ. Không còn được giảm lệ phí trước bạ khiến nhiều gia đình thận trọng hơn, tạm ngừng ý định mua xe để chờ thêm các ưu đãi khác”.

Về triển vọng thị trường vào nửa cuối năm nay, thạc sĩ Hoàng Thị Thu Phương nhận định, mặc dù thị trường ô tô Việt Nam đã bớt sôi động nhưng nhu cầu tiêu thụ cao sẽ quay trở lại sau tháng 7 Âm lịch và tập trung vào những tháng cuối năm khiến thị trường xe sẽ tiếp tục trở nên khan hiếm. Việc khan hiếm xe cũng như nhu cầu tăng cao tập trung vào một thời điểm có thể khiến người tiêu dùng chịu thiệt thòi không nhỏ.

Càng về cuối năm, giá xe ô tô nhập khẩu sẽ càng tăng; các đại lý còn có thể tranh thủ tâm lý nóng vội của khách hàng để đưa ra nhiều phụ phí theo kiểu “bia kèm lạc”, trong khi lệ phí trước bạ đã được thu đủ 100%. “Vậy nên việc chờ đợi và chọn thời điểm gần cuối năm để mua xe có thể khiến nhiều khách hàng gặp thêm khó khăn, đặc biệt là nhóm khách hàng hướng đến sản phẩm xe nhập khẩu” - bà Hoàng Thị Thu Phương nói.

Tình trạng thiếu xe còn kéo dài

Theo ghi nhận của phóng viên Kinh tế & Đô thị, các mẫu xe “hot” được nhiều người quan tâm như: Sonet, Toyota Raize, Kia Seltos, Hyundai Santa Fe… đã trở nên khan hiếm. Thậm chí nhiều đại lý không dám nhận tiền đặt cọc đối với một số dòng xe do chưa biết bao giờ mới có xe để trả khách hoặc hẹn khách hàng lùi sang năm 2023.

Đại diện VAMA cho biết: “Tình trạng thiếu hụt linh kiện diễn ra làm ảnh hưởng hầu hết đối với việc sản xuất cũng như nhập khẩu ô tô trên thị trường Việt Nam do khủng hoảng chất bán dẫn và thiếu chíp vẫn chưa được khắc phục trên phạm vi toàn cầu; đồng thời cũng do tác động từ các diễn biến tiêu cực của tình hình Covid-19 và chính trị tại một vài nước cung cấp số lượng lớn linh kiện ô tô”.

Tuy nhiên, theo vị chuyên gia này, một nguyên nhân nữa khiến thị trường ô tô nhập khẩu giảm sút là việc giảm 50% lệ phí trước bạ khiến nhiều người tiêu dùng lựa chọn xe sản xuất trong nước. Đây là tín hiệu đáng mừng với ngành công nghiệp ô tô quốc nội vừa vực lại sau thời gian dài trầm lắng bởi ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19.

Tuy nhiên, cũng là thách thức không nhỏ bởi các hãng lắp ráp, sản xuất ô tô trong nước vẫn phải nhập khẩu linh kiện từ nước ngoài, chịu ảnh hưởng bất khả kháng của thực trạng thiếu nguồn cung toàn cầu.

Đồng quan điểm, chuyên gia kinh tế, TS Phạm Thanh Hải cho rằng, trong thời gian tới sẽ còn nhiều diễn biến phức tạp và khó lường, đối với thị trường ô tô tại Việt Nam. Do xe nhập khẩu cũng như linh kiện, phụ tùng để lắp ráp xe trong nước đều khan hiếm nên rất có thể vào nửa cuối năm 2022, nguồn cung xe mới không đủ cho nhu cầu tiêu thụ.

Nhiều chuyên gia lại đánh giá cao khả năng tiêu thụ của dòng xe cũ, coi đây là điểm nhấn của thị trường ô tô trong thời gian tới. Sau đại dịch Covid-19, giao dịch mua và bán xe cũ đều đã sôi động hẳn lên cả trong phân khúc xe hạng sang lẫn xe tầm trung và giá rẻ. Chuyên gia về ô tô, kỹ sư Lâm Đình Quang nhận định: “Xe ô tô cũ thường gây lo ngại cho người mua vì không biết chất lượng đến đâu.

Tuy nhiên trong bối cảnh xe mới khan hàng, hiện tượng “bia kèm lạc” diễn ra phổ biến như hiện nay, dòng sản phẩm này đang dần chiếm lĩnh thị phần cao hơn”. Nửa cuối năm 2022, do tác động chung của thị trường, xe ô tô cũ có thể tăng giá, nhưng mức tăng dự kiến sẽ không gây “sốc”. Đây vẫn sẽ là một lựa chọn hợp lý đối với không ít khách hàng.