| ''Tôi có nhiều mục tiêu cho khu vườn, đó là tăng yếu tố giáo dục đối với khách tham quan cũng như giúp cả gia đình du khách giải trí.'' - Ông Kampon Tansacha |
Chúng tôi đến thăm Khu du lịch sinh thái Nong nooch (tỉnh Chon Buri, miền Đông Thái Lan) vào một chiều hè nắng giữa tháng 5. Chưa hết “choáng” trước sự đa dạng và đồ sộ của khu du lịch, chúng tôi lại bất ngờ trước sự giản dị hết đỗi của ông Kampon Tansacha, Giám đốc khu du lịch sinh thái này.
Trong lúc chờ ông ở phòng họp, một người đàn ông mặc áo phông vàng, quần đùi, trên tay vẫn cầm 1 chiếc kéo tỉa cây bước vào, và phải đến khi được giới thiệu, chúng tôi mới biết đó là ông chủ, người đã dành cả đời dựng nên khu du lịch sinh thái lớn nhất Đông Nam Á, với những nét tinh tế mà khó có thể thấy ở nơi nào khác. Đằng sau sự xuề xòa và làn da cháy nắng của ông, chúng tôi thấy được bầu tâm huyết mà ít người có được dù ông đã hơn 60 tuổi.
Ông Kampon chia sẻ rằng, ông đã tư vấn thiết kế vườn, cảnh quan và cung cấp cây cho nhiều công viên quốc tế khác, trong đó có 70 container cây cho Công viên Quốc gia Singapore, vốn ban đầu coi vườn Nong nooch là đối thủ. Ông không giấu vẻ tự hào rằng ông đã nghiên cứu và nuôi trồng được nhiều giống cây quý hiếm, sau đó được trồng rộng rãi và đem lại ý nghĩa cho người dân.
Chúng tôi càng bất ngờ hơn khi tìm hiểu thấy, ngoài dáng vẻ nông dân của ông chủ khu vườn là cả một bề dày học tập không ngừng. Theo giới thiệu của nhân viên khu du lịch, ông Kampon từng nhận bằng kỹ sư điện dân dụng ở Mỹ. Ông cũng nhận bằng tiến sỹ về kiến trúc cảnh quan, công nghệ nông nghiệp, quản lý khách sạch và du lịch, khoa học thực vật của nhiều trường đại học Thái Lan. Dường như ông đã có đủ mọi thứ, trừ một gia đình nhỏ của riêng mình.
Công trình vĩ đại từ sự tích góp
Khu du lịch sinh thái Nong nooch được xây dựng không chỉ trong vài năm, mà nó được hình thành từ hơn 6 thập kỷ trước. Năm 1954, vợ chồng ông bà Pisit và Nong nooch Tansacha mua khoảng 96ha đất đồi và thung lũng tại tỉnh Chon Buri với mục đích ban đầu để trồng cây ăn trái như xoài, cam, dừa và nhiều cây bản địa khác. Tuy nhiên, ấn tượng trước vẻ đẹp của những khu vườn nổi tiếng thế giới trong một chuyến đi nước ngoài, bà Nong nooch đã quyết định biến vườn cây ăn trái của mình thành khu vườn nhiệt đới chuyên trồng cây hoa cảnh.
Khu vườn được mở cửa cho công chúng vào năm 1980 và mang tên “Suan Nong nooch” để vinh danh bà Nong nooch, “Suan” có nghĩa là vườn. Sau đó khu vườn được con trai bà là ông Kampon tiếp quản cho đến ngày nay. Từ ý định bảo tồn thực vật ban đầu, người chủ đã biến khu vườn thành một địa điểm du lịch mang đậm nét Thái Lan với những màn biểu diễn văn hóa dân gian và trình diễn voi, cũng như đáp ứng nhu cầu nghỉ dưỡng, hội thảo với đầy đủ cơ sở vật chất. Không dừng lại ở đó, khu vườn còn thực hiện nghiên cứu và bảo tồn nhiều loài cây nhiệt đới.
Trong lời giới thiệu về khu vườn này, ông Kampon bộc bạch rằng khi được mẹ ông giao quản lý và biến nó thành một vườn nhiệt đới, ông rất ngỡ ngàng và “hoàn toàn không biết làm gì và bắt đầu từ đâu”. Kể từ đó, ông dành thời gian học hỏi việc tạo cảnh quan và thiết kế vườn. Ông muốn tạo ra một khu vườn mang tầm thế giới, vừa có thể phục vụ khách du lịch, đồng thời là nơi quan sát những loài thực vật quý hiếm và đẹp. Có được cơ ngơi như ngày này, ông Kampon không quên bày tỏ lòng biết ơn đối với người mẹ của mình về tầm nhìn xa và sự động viên của bà.
Từng đi tham quan nhiều khu bảo tồn trên thế giới, nhưng nhiều thành viên trong đoàn chúng tôi không giấu được sự ngạc nhiên trước quy mô, sự đa dạng, công phu và sự tỉ mỉ đến từng chi tiết của khu vườn này. Hiện tại, khu du lịch sinh thái này được chia ra làm nhiều phân khu khác nhau theo chủ đề như bonsai, Pháp, Ý, Stonehenge, gốm mộc thủ công, cọ, phong lan, xương rồng, vạn tuế… Tượng nhiều con vật ở đây được làm sống động như thật và đa dạng, khiến du khách tưởng mình đang lạc vào một vườn thú thực sự với hàng nghìn bức tượng của các loài như khủng long, hạc, gấu, nai... đủ kích cỡ. Đặc biệt ở đây còn trưng bày bộ sưu tập hàng chục chiếc xe thể thao độc đáo của ông Kampon.
Trong buổi gặp gỡ với ông Kampon, Tổng Biên tập Kinh tế & Đô thị Nguyễn Minh Đức bày tỏ, dù đã đọc nhiều bài viết viết khu vườn Nong nooch nhưng “tận mắt chứng kiến, chúng tôi thấy đây là một công viên rất đẹp và vĩ đại, tất cả nhờ công sức của con người. Tôi được biết ông Kampon đã dành cả đời mình để xây dựng công viên, đó là điều khiến tôi ngưỡng mộ nhất”.
Không tự thỏa mãn với thành công hiện nay, hiện lãnh đạo khu du lịch này vẫn tiếp tục mở rộng. Và nhiều khu vực vẫn trong giai đoạn thi công khi chúng tôi đến thăm. Đến nay khu vườn có quy mô lên đến 272ha, gấp gần 3 lần so với ban đầu, với hơn 18.000 loài thực vật và đón khoảng 5.000 - 7.000 du khách/ngày.
Hướng đến giáo dục
“Tôi có nhiều mục tiêu cho khu vườn, đó là tăng yếu tố giáo dục đối với khách tham quan cũng như giúp cả gia đình du khách giải trí” - ông Kampon viết như vậy trong cuốn sách giới thiệu về khu vườn.
Không chỉ hướng tới vẻ đẹp cảnh quan nhiệt đới và nét đẹp văn hóa Thái độc đáo, khu du lịch còn mang đậm tính giáo dục, đặc biệt là trẻ em. Ông chủ Kampon đã dành ra một khu vực lớn chuyên trồng những cây ăn quả nhiệt đới và rau xanh để giới thiệu cho các em nhỏ khi đến đây tham quan. Ngoài ra, các em và phụ huynh còn có thể tham gia vào các lớp học nấu ăn. Khu vườn thú dành cho trẻ em, những buổi trình diễn văn hóa dân gian Thái, hoặc trình diễn voi gần gũi giúp các em hiểu biết thêm về thiên nhiên và văn hóa của đất nước mình.
Ông cho biết khu du lịch này đang có chính sách mở cửa miễn phí một tháng cho người dân ở mỗi tỉnh của Thái Lan. Không những vậy, ông muốn nhiều du khách trong khu vực Đông Nam Á biết tới vẻ đẹp của khu du lịch này, trong đó có Việt Nam. “Tôi hứa sẽ làm và làm bằng được để người Việt Nam hiểu và đến với Nong nooch như tôi đã làm với người Thái Lan” - ông khẳng định.
Nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Hùng Vĩ cho biết, ông ấn tượng nhất là 2 ý tưởng xuyên suốt của Nong nooch, mà ông cho rằng có thể gọi là triết lý. Thứ nhất, khu vườn là một phần của văn hóa truyền thống cổ truyền người Thái, đậm đà tính chất dân gian, nhưng không e ngại sự phát triển, hòa nhập thế giới. Thứ hai, nơi này hướng tới đối tượng thiếu niên, nhi đồng một cách mạnh mẽ và mang tính giáo dục vừa phổ cập vừa sâu sắc.
“Về nghệ thuật, đặc biệt là nghệ thuật trưng bày và phối cảnh, tôi cho rằng bản thân ông chủ và đội ngũ chuyên gia có một tư duy mỹ thuật đẳng cấp cao, các khu vực trưng bày, tỷ lệ các hình tượng rất hợp lý để tạo nên tính hiện đại nhưng gần gũi, thân thiện. Nó khác các vườn cảnh khác vốn tạo nên cái lạ, cái kỳ bí, sự hoành tráng... khiến con người bị áp lực về mặt thẩm mỹ. Còn Nong nooch nghiêng về phía cái đẹp, sự gần gũi để mọi người cảm thấy mình là một phần trong đó. Đó là tư duy tôn trọng con người bình dị, bình thường” - nhà nghiên cứu Nguyễn Hùng Vĩ nhận xét.
Ông Vĩ chia sẻ rằng ông thích 3 điểm ở vườn Nong nooch, đó là màn biểu diễn voi, khu trưng bày gốm mộc và sư đa dạng của công viên khủng long. “Nhưng trên tất cả là thái độ của toàn thể cán bộ và nhân viên, đó là sự tôn trọng du khách”.
Vội vã chia tay chúng tôi, ông Kampon lại thoăn thoắt bước đi để chuẩn bị cho một chuyến công tác nước ngoài, ở đó nhiều công trình kiệt tác sẽ hình thành với sự tư vấn của ông. Chúng tôi càng cảm nhận rõ hơn sự tâm huyết và cống hiến mà ông đã dành cho những công trình để đời như thế, và tin rằng sẽ có thêm nhiều khu vườn mang dấu ấn của ông để làm đẹp cho đời.
