Ông Stephen Miran nhậm chức Thống đốc Fed giữa lo ngại chính trị hóa chính sách tiền tệ

Ông Stephen Miran đã được Thượng viện Mỹ phê chuẩn trong ngày 15/9 gia nhập Hội đồng Thống đốc của Cục Dự trữ Liên bang (Fed), vài giờ trước khi cuộc họp chính sách tiền tệ kéo dài hai ngày của Fed bắt đầu.

Thượng viện đã bỏ phiếu với tỷ lệ sít sao 48-47 đối với việc bổ nhiệm ông Miran. Thượng nghị sĩ Lisa Murkowski của Alaska là đảng viên Cộng hòa duy nhất bỏ phiếu chống lại việc phê chuẩn ông này.

Sau khi tuyên thệ nhậm chức Thống đốc Fed, ông Miran sẽ ngay lập tức trở thành một trong 12 quan chức bỏ phiếu về các quyết định lãi suất. Ông Miran được đề cử để thay thế Thống đốc Fed Adriana Kugler, người trước đó đã xin từ chức, dự kiến ​​sẽ hết nhiệm kỳ vào tháng 1/2026.

Ông Miran tuyên bố dù nhận nhiệm vụ mới trong hội đồng Fed, ông vẫn sẽ không từ chức với tư cách là một cố vấn kinh tế tại Nhà Trắng.

Giới phân tích nhận định, việc bổ nhiệm ông Miran đánh dấu một bước ngoặt chưa từng có trong lịch sử Fed, tổ chức vốn được duy trì tính độc lập và phi đảng phái suốt hơn một thế kỷ.

Giờ đây, lần đầu tiên trong lịch sử 111 năm của mình, một thành viên của Hội đồng Thống đốc Fed trên thực tế cũng là nhân viên làm việc dưới quyền tổng thống.

Việc bổ nhiệm Thống đốc Miran diễn ra vào thời điểm kinh tế Mỹ đang đối mặt với nhiều thách thức. Thị trường lao động có dấu hiệu suy yếu, trong khi các chính sách thuế quan của Tổng thống Trump khiến giá một số hàng hóa tăng cao, gây sức ép lên cả hai mục tiêu quan trọng của Fed là kiềm chế lạm phát và đảm bảo việc làm.

Trong cuộc họp chính sách từ ngày 16-17/9, giới đầu tư gần như chắc chắn rằng Fed sẽ giảm lãi suất lần đầu tiên kể từ tháng 12 năm ngoái. Chủ tịch Fed Jerome Powell dù vẫn kiên định với lập trường thận trọng, nhưng cũng đã phát tín hiệu rằng những bất ổn do chính sách thương mại có thể khiến Fed phải hành động.

Chính quyền Tổng thống Trump thời gian gần đây đã liên tục gây sức ép đối với Fed, chỉ trích tổ chức này vì không nhanh chóng hạ lãi suất.

Những phát biểu công kích cá nhân Chủ tịch Fed Jerome Powell, cùng với nỗ lực sa thải Thống đốc Fed Lisa Cook, đã khiến nhiều chuyên gia lo ngại về mức độ can thiệp chính trị vào chính sách tiền tệ. Mới đây, tòa phúc thẩm đã tạm thời ngăn việc sa thải Cook của ông Trump trong khi các thủ tục pháp lý vẫn đang tiếp diễn.

Trong phiên điều trần phê chuẩn tại Thượng viện, ông Miran cho biết, một luật sư đã tư vấn rằng việc làm này là hợp pháp và ông dự định sẽ thực hiện nhiệm vụ của mình với tư cách là thống đốc Fed một cách độc lập.

Tuy nhiên, các thượng nghị sĩ Dân chủ vẫn bày tỏ sự hoài nghi, đặc biệt là về việc ông chỉ xin nghỉ phép chứ không rời khỏi chính quyền trong thời gian làm việc tại Fed.

Một số đảng viên Dân chủ nói rằng việc đề cử ông Miran là bất bình thường, chỉ ra một bài báo của Viện Manhattan mà ông đồng tác giả vào năm ngoái, chỉ trích sự thay đổi liên tục của các nhà lãnh đạo giữa Nhà Trắng và Fed.

Đáp lại, ông Miran khẳng định, bài báo của ông chỉ đơn giản nêu ra các đề xuất cải cách Fed.

Giới chuyên gia cho rằng việc phê chuẩn ông Miran đánh dấu một cột mốc quan trọng trong nỗ lực liên tục của Tổng thống Trump nhằm biến Fed, vốn là một cơ quan độc lập, thành một phần của chính sách.

Mặc dù không có quyền bỏ phiếu về chính sách trong Hội đồng Thống đốc Fed, ông Miran vẫn có thể tạo ảnh hưởng thông qua các phát biểu công khai về chính sách tiền tệ, cơ cấu hoạt động của Fed và các vấn đề kinh tế. Trong quá khứ, ông cũng từng chỉ trích mạnh mẽ văn hóa nội bộ của Fed.

Theo luật, các Thống đốc Fed phải độc lập trong việc đưa ra quyết định về lãi suất. Đây là nguyên tắc then chốt giúp duy trì vị thế của đồng USD trên thị trường quốc tế.

“Việc Fed bị đặt vào tâm điểm chính trị càng kéo dài thì nguy cơ Fed mất đi sự độc lập càng lớn, yếu tố được xem là nền tảng cho chính sách tiền tệ hiệu quả”, chuyên gia kinh tế trưởng Christopher Hodge tại Natixis đánh giá. “Các cuộc họp chính sách trong tương lai của Fed chắc chắn sẽ thể hiện rõ sự chia rẽ ngày càng tăng và mức độ hoạt động hiệu quả của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC)”.

Một khảo sát gần đây từ Đại học Duke cho thấy hầu hết các cựu quan chức Fed đều nhận định rằng nguy cơ Fed mất đi sự độc lập đang ở mức nghiêm trọng. Họ cảnh báo rằng lạm phát sẽ khó được kiểm soát nếu các chính trị gia có quyền chi phối chính sách tiền tệ của Fed.