Ông Trump chuẩn bị gói ưu đãi kinh tế lớn trước cuộc gặp ông Putin

Tổng thống Mỹ Donald Trump đang chuẩn bị một gói đề xuất kinh tế lớn nhằm thúc đẩy tiến trình chấm dứt xung đột tại Ukraine, theo The Telegraph ngày 13/8. Trọng tâm kế hoạch là trao cho Tổng thống Nga Vladimir Putin quyền tiếp cận một số nguồn tài nguyên chiến lược, bao gồm khoáng sản đất hiếm, cùng các ưu đãi khác.

Ông Trump dự kiến gặp Tổng thống Putin tại Anchorage, Alaska, vào ngày 15/8, với mục tiêu chính là tìm kiếm thỏa thuận ngừng bắn. Tuy nhiên, những đề xuất kinh tế được chuẩn bị cho thấy cuộc gặp có thể mang tầm ảnh hưởng lớn hơn một phiên đối thoại thông thường.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cùng các quan chức cấp cao đang phối hợp chặt chẽ với ông Trump để hoàn thiện các chi tiết trước hội nghị.

Theo The Telegraph, các đề xuất có thể bao gồm cho phép Nga khai thác tài nguyên ở Alaska, dỡ bỏ một số hạn chế đối với ngành hàng không và tiếp cận các mỏ khoáng sản tại những vùng lãnh thổ hiện do Nga kiểm soát. Những động thái này được cho là vừa tạo sức hút kinh tế với Moscow, vừa mở ra cơ hội thương mại cho doanh nghiệp Mỹ.

Ukraine hiện được đánh giá có tiềm năng lớn về khoáng sản, đặc biệt là lithium - nguyên liệu chủ chốt trong sản xuất pin. Theo Trường Kinh tế Kiev, nước này sở hữu khoảng một phần ba trữ lượng lithium của châu Âu và 3% trữ lượng toàn cầu.

Một số mỏ lớn nằm ở các khu vực đang có xung đột. Hồi tháng 4, Mỹ và Ukraine đã ký thỏa thuận hợp tác khai thác, mở đường cho các dự án mới. Nếu có sự tham gia của Nga trong khuôn khổ một thỏa thuận hòa bình, quá trình triển khai có thể diễn ra nhanh hơn.

Ngoài khoáng sản tại Ukraine, ông Trump còn cân nhắc cho phép Nga khai thác tài nguyên ở Eo biển Bering - dải biển hẹp ngăn cách Alaska và Nga. Khu vực này được cho là có trữ lượng dầu khí đáng kể và giữ vị trí chiến lược ở Bắc Cực, nơi đóng góp phần lớn sản lượng khí đốt của Nga.

Cố vấn cấp cao của ông Putin, Yury Ushakov, nhận định lợi ích kinh tế của hai nước giao thoa tại Alaska và Bắc Cực, đồng thời khẳng định có triển vọng triển khai các dự án quy mô lớn, đôi bên cùng có lợi.

Trước thềm hội nghị, ngày 13/8, ông Trump đã có cuộc họp trực tuyến với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và lãnh đạo nhiều quốc gia châu Âu, gồm Thủ tướng Anh Keir Starmer và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron.

Trong cuộc trao đổi, ông Trump nhấn mạnh ưu tiên hàng đầu là đạt thỏa thuận ngừng bắn. Ông cũng bày tỏ ý định, nếu cuộc gặp đầu tiên với ông Putin thành công, sẽ tổ chức thêm một hội đàm ba bên với sự tham gia của ông Zelensky để bàn sâu hơn về các điều kiện hòa bình.

Phía châu Âu đánh giá các cuộc trao đổi với Tổng thống Trump mang tính tích cực, đồng thời cho biết đã đạt một số tiến triển trong việc đảm bảo an ninh cho Ukraine.

Thủ tướng Anh Keir Starmer khẳng định “liên minh tự nguyện” do ông dẫn dắt sẵn sàng triển khai kế hoạch ngừng bắn ngay khi thỏa thuận hòa bình được ký kết. Tuy vậy, một số ý kiến cho rằng các đề xuất dành cho Nga cần được cân nhắc và trình bày khéo léo để tránh bị nhìn nhận là hành động nhượng bộ.

Nhà Trắng cho biết hội nghị tại Alaska chủ yếu để lắng nghe và đánh giá thiện chí của Nga. Tổng thống Trump nói ông có thể nhận ra chỉ sau vài phút liệu ông Putin có thật sự muốn chấm dứt xung đột hay không.

Đọc thêm: Nhà Trắng chốt địa điểm ông Trump và ông Putin gặp nhau ở Alaska

Ngoài lĩnh vực khoáng sản và năng lượng, gói đề xuất còn tính tới việc dỡ bỏ một số hạn chế đối với ngành hàng không Nga. Từ khi chịu lệnh hạn chế quốc tế, nhiều hãng hàng không Nga gặp khó khăn vì thiếu phụ tùng và thiết bị bảo dưỡng. Nếu được nới lỏng, Nga có thể nối lại hợp tác với các nhà sản xuất phương Tây, trong đó có Boeing - hãng cùng Airbus đang thống trị thị trường toàn cầu.

Tổng thống Donald Trump nhiều lần khẳng định mong muốn chấm dứt xung đột tại Ukraine và tìm kiếm giải pháp hòa bình lâu dài. Ông cho rằng các đề xuất kinh tế lần này, nếu được thông qua, sẽ vừa tạo động lực thúc đẩy đàm phán ngừng bắn, vừa có thể định hình lại cục diện hợp tác kinh tế và chiến lược giữa các bên.