Ông Trump gia tăng sức ép lên Chủ tịch Fed: hạ lãi suất hoặc chấp nhận bị thay thế

Tổng thống Donald Trump đầu tuần này đã gia tăng áp lực lên Cục Dự trữ Liên bang trong bối cảnh chính quyền ông đang thúc đẩy một dự luật thuế và chi tiêu mới có thể khiến thâm hụt ngân sách liên bang tăng vọt.

Trong một ghi chú viết tay gửi Chủ tịch Fed Jerome Powell vào thứ Hai, ông Trump cho rằng người đứng đầu ngân hàng trung ương đã khiến nước Mỹ thiệt hại một khoản tiền lớn và kêu gọi Fed giảm mạnh chi phí vay mượn.

Trong một bài đăng riêng trên mạng xã hội, ông Trump chỉ trích không chỉ ông Powell mà cả các thành viên trong Hội đồng Thống đốc Fed, những người cùng tham gia biểu quyết các quyết sách tiền tệ. Ông cho rằng họ nên cảm thấy xấu hổ vì đã để tình trạng hiện nay xảy ra với nước Mỹ.

"Nếu họ làm đúng công việc của mình, đất nước chúng ta sẽ tiết kiệm được hàng nghìn tỷ USD chi phí lãi suất" - ông Trump viết.

Những tuyên bố này đánh dấu vòng công kích mới từ ông Trump, tiếp nối các chỉ trích trực diện và gay gắt trước đó nhằm vào ông Powell. Tổng thống từng nhiều lần thể hiện sự thất vọng và thậm chí đe dọa sẽ sa thải ông Powell khỏi vị trí chủ tịch Fed.

Hôm thứ Sáu (ngày 28/6), ông Trump công khai đề nghị ông Powell từ chức trước khi nhiệm kỳ chủ tịch kết thúc vào tháng Năm. Tuy nhiên, ông Powell có thể tiếp tục giữ cương vị thống đốc đến năm 2028 nếu không bị bãi nhiệm.

Đáng chú ý, ông Trump không chỉ yêu cầu ông Powell từ chức mà còn bắt đầu đề cập đến việc bổ nhiệm người kế nhiệm, dù nhiệm kỳ của ông Powell vẫn còn kéo dài. Động thái này làm dấy lên lo ngại về việc phá vỡ truyền thống độc lập của Fed với chính trị Nhà Trắng.

Hôm thứ Hai (ngày 30/6), Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent gợi ý ứng cử viên thay thế có thể bắt đầu với vị trí của Adriana Kugler, thành viên Hội đồng Thống đốc sẽ kết thúc nhiệm kỳ vào tháng Giêng, trước khi được đề bạt lên vị trí chủ tịch.

Tổng thống nhấn mạnh điều kiện tiên quyết đối với người kế nhiệm là cam kết sẵn sàng giảm lãi suất mạnh. Tuyên bố này làm dấy lên quan ngại về việc can thiệp từ chính phủ vào chính sách tiền tệ, vốn từ lâu được coi là lĩnh vực độc lập để bảo đảm ổn định và hiệu quả.

Đọc thêm: Ukraine rút khỏi hiệp ước cấm mìn giữa căng thẳng an ninh leo thang

Trong thư gửi ông Powell, ông Trump cho rằng việc hạ lãi suất sẽ giúp tiết kiệm hàng trăm tỷ USD cho ngân sách liên bang. Hiện tại, mức lãi suất mục tiêu của Fed dao động từ 4,25 %đến 4,5 %. Ông Trump đề xuất mức giảm lên tới 2,5 %, giảm đáng kể chi phí vay mượn, nhất là trong bối cảnh chính phủ có khả năng phải trả thêm nhiều khoản lãi vay do thâm hụt ngân sách tăng.

Sau khi giảm lãi suất 1% vào năm ngoái, Fed đến nay vẫn duy trì lập trường thận trọng. Cơ quan này tiếp tục theo dõi sát sao phản ứng của nền kinh tế với các chính sách của chính quyền, bao gồm thuế quan, điều chỉnh chi tiêu và các động thái tài khóa khác.

Một trong những điểm khiến ông Trump bức xúc là việc các ngân hàng trung ương lớn khác trên thế giới vẫn tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ, trong khi Fed giữ nguyên mức lãi suất cao. Trong ghi chú gửi ông Powell, ông Trump đính kèm một bảng xếp hạng lãi suất toàn cầu cho thấy Mỹ đang nằm trong nhóm các quốc gia có chi phí vay mượn cao nhất. Ông lập luận điều này khiến doanh nghiệp Mỹ kém cạnh tranh hơn.

Khi ông Trump chỉ trích, ông Powell đang có mặt tại Sintra, Bồ Đào Nha để dự hội nghị thường niên của Ngân hàng Trung ương châu Âu. Trong một buổi tiệc khai mạc hôm thứ Hai, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) Christine Lagarde đã dành lời khen cho ông Powell, gọi ông là hiện thân của sự can đảm trong giới ngân hàng trung ương. Sau phát biểu, toàn thể khách tham dự đã đứng dậy và dành tràng pháo tay kéo dài.

Dự kiến vào thứ Ba (ngày 1/7), ông Powell sẽ có bài phát biểu tại một hội thảo chuyên đề trong khuôn khổ hội nghị. Những nhân vật cấp cao khác tham dự gồm Christine Lagarde và Thống đốc Ngân hàng Anh Andrew Bailey. Trong khi đó, ông Trump tiếp tục chỉ trích cả ECB và Ngân hàng Anh, cho rằng họ đã chủ động cắt giảm lãi suất để thúc đẩy tăng trưởng, trong khi Fed lại không hành động tương xứng.

ECB đã tám lần cắt giảm lãi suất trong vòng một năm qua. Ngân hàng Anh cũng điều chỉnh chính sách theo hướng nới lỏng, mặc dù giữ nguyên lãi suất trong cuộc họp gần nhất hồi tháng Sáu.