Ông Trump thúc đẩy dự luật nghìn tỷ, Elon Musk phản pháo: “Sẽ hủy hoại tương lai công nghệ Mỹ”

Các thượng nghị sĩ Cộng hòa tại Thượng viện Mỹ đang chuẩn bị cho một cuộc bỏ phiếu then chốt vào cuối tuần này, nhằm thông qua dự luật thuế và chi tiêu toàn diện do Tổng thống Donald Trump đề xuất. 

Sau nhiều ngày đàm phán, các thành viên Cộng hòa cho biết họ đã đạt được đồng thuận nội bộ về một số sửa đổi nhằm giải quyết các lo ngại còn tồn tại, đặc biệt liên quan đến việc cắt giảm hỗ trợ cho bệnh viện nông thôn và giới hạn mức khấu trừ thuế tiểu bang.

Cụ thể, dự luật sẽ trì hoãn việc cắt giảm doanh thu từ Medicaid - chương trình trợ cấp y tế dành cho người thu nhập thấp - cho các bệnh viện nông thôn, đồng thời bổ sung 25 tỷ USD hỗ trợ các nhà cung cấp dịch vụ này trong giai đoạn 2028 - 2032.

Ngoài ra, mức trần khấu trừ thuế liên bang đối với các khoản thuế tiểu bang và địa phương sẽ tạm thời được nâng từ 10.000 USD lên 40.000 USD đến năm 2029, nhằm giảm gánh nặng cho người dân tại các bang có mức thuế cao như California, New York hay New Jersey.

Thượng nghị sĩ John Barrasso, nhân vật quyền lực thứ hai của Đảng Cộng hòa tại Thượng viện, xác nhận cuộc bỏ phiếu thủ tục đầu tiên sẽ sớm diễn ra trong thời gian gần nhất.

Dự luật dài 940 trang này bao gồm việc gia hạn các khoản cắt giảm thuế năm 2017, vốn là trọng tâm lập pháp trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, cùng với việc tăng chi tiêu cho quốc phòng và củng cố ngân sách an ninh biên giới. Đây được coi là ưu tiên hàng đầu trong chương trình nghị sự hiện tại của ông Trump, trong bối cảnh Đảng Cộng hòa đang kiểm soát cả Thượng viện và Hạ viện.

Ngoài các nội dung thuế và chi tiêu, dự luật cũng bao gồm điều khoản nâng mức trần nợ của Bộ Tài chính Mỹ thêm hàng nghìn tỷ USD, nhằm ngăn chặn nguy cơ vỡ nợ có thể xảy ra trong những tháng tới.

Giới phân tích cảnh báo, chi phí cho kế hoạch này là rất lớn. Tổ chức phi đảng phái Ngân sách Liên bang Có trách nhiệm cho biết phiên bản của Thượng viện có thể làm tăng thêm khoảng 4 nghìn tỷ USD vào khoản nợ quốc gia trong vòng 10 năm tới, bao gồm cả chi phí trả lãi. Chủ tịch tổ chức này, Maya MacGuineas, nhận định nếu dự luật của Hạ viện đã quá mức, thì phiên bản của Thượng viện con số thâm hụt thậm chí còn lớn hơn.

Ngược lại, Nhà Trắng khẳng định dự luật sẽ giúp giảm thâm hụt ngân sách hàng năm xuống còn 1,4 nghìn tỷ USD, nhờ tăng trưởng kinh tế và cải cách thuế. Tuy nhiên, các nhà lập pháp Dân chủ vẫn phản đối mạnh mẽ khi cho rằng các điều khoản cắt giảm thuế chủ yếu mang lại lợi ích cho giới giàu, trong khi đe dọa ngân sách các chương trình xã hội thiết yếu.

Lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện, Chuck Schumer, chỉ trích dữ dội dự luật, khi tuyên bố các thế hệ tương lai sẽ phải gánh chịu hàng nghìn tỷ USD nợ nần để đổi lấy các ưu đãi thuế cho người giàu. Ông cũng yêu cầu toàn bộ nội dung dự luật được đọc to tại Thượng viện như một hình thức phản đối, kéo dài quá trình thông qua sang đêm khuya và có thể đến sáng hôm sau.

Tỷ phú Elon Musk chỉ trích gay gắt

Trong một diễn biến đáng chú ý, tỷ phú Elon Musk, người từng bày tỏ quan điểm ủng hộ một số chính sách của ông Trump, đã công khai chỉ trích dự luật và cho rằng nó thiếu hợp lý, có thể gây tổn hại đến nền kinh tế.

Trên nền tảng X, ông Musk nhận định dự thảo mới nhất có thể dẫn đến việc mất hàng triệu việc làm tại Mỹ và gây ra những hệ lụy nghiêm trọng về mặt chiến lược đối với nền kinh tế quốc gia.

Ông cho biết, dự luật ưu tiên các ngành công nghiệp của quá khứ, nhưng gây thiệt hại nghiêm trọng đến những lĩnh vực công nghệ trong tương lai, nơi Mỹ cần dẫn đầu.

Đọc thêm: Nga kiểm soát mỏ lithium chủ chốt, hợp tác Mỹ - Ukraine gặp trở ngại lớn

Dù Đảng Cộng hòa kiểm soát cả hai viện Quốc hội, nhưng thế đa số hiện tại khá mong manh, chỉ 53 ghế tại Thượng viện và vài ghế cách biệt tại Hạ viện. Điều đó có nghĩa, họ chỉ được phép mất tối đa ba phiếu ủng hộ từ nội bộ nếu muốn thông qua dự luật mà không có bất kỳ lá phiếu nào từ phía Dân chủ.

Trong khi đó, Đảng Dân chủ đang lên kế hoạch đề xuất nhiều sửa đổi để làm chậm tiến trình thông qua dự luật. Các sửa đổi này tập trung vào việc khôi phục phần ngân sách bị cắt cho các chương trình như Medicare và hỗ trợ lương thực SNAP. Đây được xem là bước đi chiến lược nhằm kéo dài quá trình tranh luận và gây khó khăn cho việc thông qua dự luật.