Ông Trump rời hội nghị G7 sớm, không ký Tuyên bố chung về xung đột Israel-Iran

Động thái rời hội nghị G7 sớm của Tổng thống Trump được Thư ký Báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt giải thích là để người đứng đầu nước Mỹ “xử lý nhiều vấn đề quan trọng” liên quan đến tình hình khu vực Trung Đông.

Hành động này xảy ra ngay sau khi ông cảnh báo người dân Iran nên sơ tán khỏi Tehran và từ chối ký vào Tuyên bố chung của nhóm các nước G7 về việc kêu gọi giảm leo thang căng thẳng giữa Israel và Iran.

Dự thảo Tuyên bố, do lãnh đạo các nước châu Âu dẫn đầu, nhấn mạnh quyền tự vệ của Israel và khẳng định Iran không được phép sở hữu vũ khí hạt nhân. Tuyên bố cũng kêu gọi cả hai bên bảo vệ dân thường và tái khẳng định cam kết của G7 đối với hòa bình khu vực.

Tuy nhiên, Tổng thống Trump đã từ chối ủng hộ văn bản trên, một động thái được Nhà Trắng giải thích là nhằm thể hiện vai trò lãnh đạo mạnh mẽ của Mỹ trong việc ngăn chặn Iran phát triển vũ khí hạt nhân.

“Dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Trump, Mỹ đang nỗ lực khôi phục hòa bình trên toàn cầu và sẽ tiếp tục đảm bảo Iran không thể sở hữu vũ khí hạt nhân," một quan chức Nhà Trắng nhấn mạnh.

Ông Trump còn gây chú ý khi đăng bài viết kêu gọi người dân Iran “ngay lập tức sơ tán” khỏi thủ đô Tehran trên mạng xã hội Truth Social. Lời cảnh báo này được đưa ra ngay sau khi Israel mở rộng chiến dịch không kích nhằm vào các cơ sở hạt nhân và quân sự của Iran, khiến hàng trăm người thiệt mạng, phần lớn là dân thường, theo số liệu từ chính phủ Tehran.

Để đáp trả, Iran đã phóng nhiều đợt tên lửa và phương tiện bay không người lái vào Tel Aviv và các thành phố lớn ở Israel, làm 24 người thiệt mạng và 592 người bị thương, theo báo cáo từ phía Israel. Căng thẳng leo thang nhanh chóng giữa hai nước làm dấy lên lo ngại về nguy cơ một cuộc xung đột khu vực lan rộng, đe dọa nguồn cung năng lượng và các tuyến thương mại quốc tế.

ĐỌC NGAY: Căng thẳng Israel-Iran đẩy giá dầu tăng, kinh tế toàn cầu đối mặt rủi ro

Sự rút lui đột ngột của Tổng thống Trump khỏi hội nghị G7 và việc nhà lãnh đạo Mỹ từ chối ký tuyên bố chung đã làm nổi bật sự chia rẽ trong nội bộ của nhóm trong việc xử lý xung đột Israel-Iran. Trước đó, các lãnh đạo châu Âu, gồm Thủ tướng Anh Keir Starmer, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Đức Friedrich Merz và Thủ tướng Ý Giorgia Meloni, đã tổ chức một cuộc họp không chính thức ngay khi đến hội nghị để thảo luận về tình hình Trung Đông.

Tại hội nghị, các lãnh đạo đều khẳng định mong muốn giảm leo thang căng thẳng và ngăn Iran sở hữu vũ khí hạt nhân. Tổng thống Macron kêu gọi Israel hạn chế tổn thất dân sự, trong khi Thủ tướng Merz khẳng định Đức sẽ soạn thảo một tuyên bố chung, nhấn mạnh “Iran không được phép sở hữu vật liệu có khả năng chế tạo vũ khí hạt nhân dưới bất kỳ hình thức nào”. 

Tuy nhiên, sự vắng mặt của Tổng thống Trump trong các cuộc thảo luận tiếp theo khiến nỗ lực xây dựng sự đồng thuận giữa các nước nhóm G7 gặp nhiều khó khăn. Đáng chú ý, Nhật Bản, một thành viên G7 có quan hệ lịch sử với Iran, đã phá vỡ sự thống nhất của nhóm khi lên án chiến dịch không kích của Israel là “hoàn toàn không thể chấp nhận được và đáng tiếc”. 

Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba nhấn mạnh, các hành động quân sự đơn phương có nguy cơ làm trầm trọng thêm bất ổn ở Trung Đông, đe dọa an ninh toàn cầu và các tuyến cung ứng dầu mỏ mà Nhật Bản đang phụ thuộc nặng nề. 

Động thái rời hội nghị G7 sớm của Tổng thống Trump còn gây ra những biến động tức thời trên thị trường toàn cầu. Chỉ số S&P 500 giảm 0,6%, trong khi giá dầu tăng gần 2% ngay sau thời điểm ông Trump đăng bài kêu gọi người dân Iran rời khỏi Tehran.

Tuy nhiên, giá dầu Brent sau đó giảm khoảng 4% khi có thông tin về việc Iran sẵn sàng đàm phán hạt nhân với Mỹ thông qua các nước trung gian như Qatar, Ả-rập Saudi và Oman. Trước đó, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi khẳng định Tehran “chưa bao giờ rời bàn đàm phán”, nhưng nhấn mạnh ưu tiên hiện tại của nước này là đáp trả hành động quân sự của Israel một cách “hiệu quả và khiến họ phải hối tiếc”.