Đó là vấn đề được Phó Chủ tịch Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội - PGS.TS Bùi Thị An nhấn mạnh khi trao đổi với báo Kinh tế & Đô thị, góp thêm những ý kiến vào Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng bộ TP Hà Nội lần thứ XVII.
Xây dựng chiến lược, cơ chế thu hút nhân tài hiệu quả
Khi tiếp cận Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng bộ TP Hà Nội lần thứ XVII, đâu là những vấn đề bà quan tâm và ấn tượng nhất?
- Trước hết phải nói rằng, Dự thảo Văn kiện được chuẩn bị rất công phu, mang tính toàn diện cao. Qua Dự thảo, đã đưa ra được một cái nhìn khá bao quát về sự phát triển mọi mặt của Hà Nội. Trong 5 năm qua, diện mạo đô thị Hà Nội phát triển không ngừng, ở cả khu vực nội thành và ngoại thành rộng lớn. Điểm tôi ấn tượng nữa là Hà Nội bắt đầu phát triển ngành công nghiệp văn hóa - một ngành kinh tế mới nhằm khai thác lợi thế của "Thủ đô di sản" với hàng loạt các di tích, lễ hội độc đáo, tạo các không gian văn hóa, sáng tạo.
Dù còn một số vấn đề trong công tác quản lý đô thị, nhưng không thể phủ nhận, kinh tế tăng trưởng nhanh, nguồn lực đầu tư dồi dào đã tác động tích cực đến đời sống người dân cả về vật chất và tinh thần. Tôi cũng đặc biệt quan tâm đến những bước cải tiến mới trong sự điều hành hệ thống chính trị các cấp của TP, hiệu quả, hiệu lực của bộ máy, chất lượng phục vụ của đội ngũ cán bộ, công chức được nâng cao, đã mang đến sự hài lòng hơn cho người dân.
Có thể nói rằng, qua sự đánh giá khá toàn diện ấy, Dự thảo đã thể hiện được tầm quan trọng, vai trò lãnh đạo của Đảng nói chung và Thành ủy nói riêng đối với sự thành công trong nhiệm kỳ 2016 - 2020 của TP. Dự thảo cũng thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, yếu kém, phân tích nguyên nhân, bài học kinh nghiệm và các mục tiêu giai đoạn 2020 - 2025, định hướng 2030 và tầm nhìn 2045 thể hiện rõ khát vọng phát triển của Hà Nội trong giai đoạn tiếp theo.
Tuy nhiên, theo tôi cần đánh giá sâu hơn về vai trò, trách nhiệm của tổ chức, bộ máy. Bởi nhiều tồn tại hiện nay đều có nguyên nhân từ con người, mà cụ thể ở đây là đội ngũ cán bộ, công chức, để thực sự giảm triệt để phàn nàn từ người dân. Đồng thời, đánh giá về nguồn nhân lực của TP trong mọi lĩnh vực, kể cả quản ý, công nghiệp, nông nghiệp, khoa học… để có những giải pháp phù hợp hơn cho nhiệm kỳ tới.
Bà có đề cập đến nguồn nhân lực và yếu tố con người, đây cũng là vấn đề được quan tâm. Nhiều ý kiến cho rằng, Hà Nội nên có chiến lược, cơ chế mạnh hơn, tận dụng các tiềm năng sẵn có để trở thành trung tâm xuất khẩu nguồn nhân lực chất lượng cao cho các địa phương và ra cả thế giới. Quan điểm của bà về vấn đề này ra sao?
- Đó là một nhận định rất đúng. Nếu như các tỉnh, thành khác phải lo thu hút nhân lực, khoa học công nghệ, tại Hà Nội đã có các tiềm lực này, thậm chí là rất lớn. Bởi Hà Nội có một lợi thế, là nơi tập trung đông đảo nhất lực lượng trí thức, người có trình độ cao. Vấn đề đặt ra là Hà Nội khai thác thế nào, tận dụng thế nào tiềm lực này.
Trước đó, trong các chiến lược phát triển TP, vấn đề thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, thu hút nhân tài cũng đã được đặt ra. Nhìn từ thực tế, TP cũng đã triển khai vấn đề này, tuy nhiên hiệu quả vẫn còn chưa được như mong muốn. Tôi rất chú ý Dự thảo lần này, trong các khâu đột phá cho nhiệm kỳ tới, Hà Nội đã xác định khâu đột phá thứ ba, trong đó, đã nói đến phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao, nhân lực quản trị xã hội, quản trị kinh tế… xây dựng cơ chế phù hợp để thu hút, trọng dụng nhân tài, nhân lực chất lượng cao trong và ngoài nước, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế, thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong toàn xã hội…
Theo tôi, để thực hiện được khâu đột phá này, ngay từ Dự thảo, Hà Nội cũng nên xác định rõ những giải pháp mang tính chiến lược, để xây dựng cơ chế thu hút nhân tài cả trong và ngoài nước, phát huy được chất xám, tiềm năng sẵn có. Hay nói cách khác, Dự thảo Văn kiện Đại hội lần thứ XVII của Đảng bộ TP Hà Nội cần làm toát lên khát vọng của Thủ đô, qua đó truyền đi thông điệp về “chiêu hiền đãi sĩ”.
Nếu làm được, trong giai đoạn 5 năm tới, ngoài phát triển bền vững, chắc chắn TP sẽ có những bước chuyển mình đột phá cả về chất và lượng trên nền tảng tri thức, ứng dụng mạnh mẽ khoa học - công nghệ vào mọi lĩnh vực.
Đồng thời, việc tận dụng được thế mạnh, chất xám của Thủ đô vào ứng dụng công nghệ cao còn góp phần phát triển và nâng cao chuỗi giá trị kinh tế có hàm lượng trí tuệ cao, tạo sự phát triển đột phá. Để tận dụng lợi thế này, tôi nghĩ, TP nên xây dựng chiến lược, kế hoạch tổ chức đào tạo và đào tạo lại theo nhu cầu của thị trường lao động quốc tế. Qua đó xây dựng Thủ đô trở thành một đầu mối, nguồn chính cung cấp và có thể xuất khẩu nguồn nhân lực chất lượng cao cho khu vực cũng như các DN FDI. Điều này hoàn toàn có thể làm được vì chúng ta có đầy đủ điều kiện như nhiều trường ĐH, viện nghiên cứu trên địa bàn.
Đầu tư có trọng tâm cho khoa học công nghệ
Hà Nội có lợi thế không địa phương nào có được là nhiều trường ĐH, trung tâm nghiên cứu, tổ chức xã hội nghề nghiệp và nhất là đội ngũ trí thức đầu ngành. Vậy theo bà, để tạo đột phá trong lĩnh vực khoa học công nghệ phục vụ cho sự phát triển, có những giải pháp gì Dự thảo lần này cần lưu ý đặt ra?
- Như tôi đã nói, đây là thế mạnh của Hà Nội. Cùng với chính tri, văn hóa, kinh tế, Hà Nội phải trở thành trung tâm khoa học nữa. Hiện nay, TP có lực lượng trí thức khoa học hùng hậu, một ưu thế rất lớn để TP tận dụng, bứt phá cho lĩnh vực khoa học - công nghệ.
Nhìn lại nhiệm kỳ qua, Hà Nội cũng đã có cách làm mà cả nước phải học tập khi ươm tạo thành công các DN khoa học công nghệ; tận dụng tốt nguồn lực các trường ĐH, viện nghiên cứu; ban hành nhiều văn bản, chính sách cụ thể... Đội ngũ cán bộ khoa học trên địa bàn cũng đã khẳng định được vị trí, vai trò hết sức quan trọng, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của TP. Nhiều người đã mang lại cho xã hội những sản phẩm có giá trị từ công nghệ mới, sản phẩm mới, tác phẩm mới, các công trình kiến trúc mới, các loài giống cây mới…
Tuy nhiên, về khoa học công nghệ, khi kiểm điểm đánh giá, cần nêu cụ thể những tồn tại chính của lĩnh vực này để có thể đưa ra phương hướng về mặt chủ trương, khắc phục trong nhiệm kỳ tới. Đồng thời, chú trọng giải pháp xây dựng lực lượng trí khoa học công nghệ đáp ứng yêu cầu phát triển của TP hiện nay và cả trong các giai đoạn kế tiếp.
Trong đó, có những giải pháp để đầu tư cả về cơ sở vật chất và con người theo hướng trọng tâm, trọng điểm, không dàn trải. Nên đẩy mạnh đặt hàng nghiên cứu các nhiệm vụ khoa học - công nghệ phục vụ trực tiếp cho các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của TP, nâng cao chất lượng sống của người dân…
Vậy ngoài những định hướng, mục tiêu phát triển cho giai đoạn tiếp theo của TP, điều bà quan tâm nữa khi hướng về Đại hội Đảng bộ TP lần này là gì?
- Khi đánh giá rõ thực trạng, xác định đúng định hướng, giải pháp rồi, một yếu tố rất quan trọng là thực thi. Để thực thi cần lựa chọn, xây dựng được đội ngũ cán bộ các cấp ủy từ cơ sở tới TP chất lượng, có “tâm - tầm”, nhất quán giữa việc làm và lời nói, thực sự vì dân. Theo đó, Đại hội nên lắng nghe ý kiến dân để chọn cán bộ thực tốt, dám nghĩ, dám làm.
Hay nói cách khác, qua thực tiễn chà sát, sẽ thấy rõ được người cán bộ thật sự tiên phong, có tinh thần trách nhiệm trước dân, hết lòng chăm lo cho lợi ích chính đáng, thiết thực của người dân, không thờ ơ, vô cảm trước những khó khăn. Lắng nghe dân, chính quyền sẽ lựa chọn được cán bộ tốt. Đồng thời, qua đó, sự gắn kết giữa Đảng, chính quyền và Nhân dân càng mật thiết hơn, để tạo sức mạnh nhằm xây dựng Hà Nội phát triển bền vững.
Xin cảm ơn bà!
Cần chú trọng cơ chế, môi trường hoạt động khoa học công nghệ cho trí thức thể hiện và phát huy. Ngoài ra, không thể xem nhẹ vai trò của quản lý, tạo điều kiện để nhà khoa học chủ động trong nghiên cứu, nhất là về thủ tục tài chính, sẽ đóng góp tốt hơn vào vấn đề này. |