Đây là bước đi có tính chiến lược và kịp thời trong đảm bảo ATTP cho người dân theo hướng quản lý dựa trên nguy cơ.
Xác định, đánh giá nguy cơ
Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) quốc gia vừa công bố Quyết định thành lập Trung tâm đánh giá nguy cơ về ATTP. Theo đó, Trung tâm đánh giá nguy cơ về ATTP thuộc Viện Kiểm nghiệm ATVSTP quốc gia được thành lập theo quyết định số 1936/QĐ-BYT ngày 8/7/2024.
Trung tâm có chức năng xác định và đánh giá nguy cơ đối với sức khỏe gây ra bởi các tác nhân hóa học, sinh học, các tác nhân khác trong thực phẩm và các sản phẩm liên quan; tham mưu công tác quản lý nguy cơ và truyền thông nguy cơ về ATTP.
Mặt khác, Trung tâm tham gia xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật; xây dựng mạng lưới thu thập - tổng hợp thông tin, dữ liệu; đào tạo, hợp tác trong nước và quốc tế về đánh giá nguy cơ ATTP theo quy định.
Nhiệm vụ của Trung tâm là xác định và đánh giá nguy cơ về ATTP; tham gia xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn; xây dựng mạng lưới thu thập - tổng hợp thông tin, dữ liệu; đào tạo - hợp tác trong nước và quốc tế; tham mưu công tác quản lý ATTP.
Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết, ATTP là vấn đề thiết yếu, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của mọi người dân. Thực phẩm an toàn không chỉ bảo vệ sức khỏe, mà còn góp phần quan trọng trong phát triển bền vững và xây dựng niềm tin của xã hội.
Với nhu cầu ngày càng cao của xã hội, việc chủ động đánh giá, dự báo và giảm thiểu các nguy cơ liên quan đến ATTP đã trở thành yêu cầu cấp thiết. Nhận thấy tầm quan trọng của công tác đánh giá nguy cơ trong việc hỗ trợ cho công tác quản lý ATTP, Bộ Y tế đã ký quyết định thành lập Trung tâm đánh giá nguy cơ về ATTP.
Trung tâm ra đời trong bối cảnh này là một bước đi có tính chiến lược và kịp thời trong công tác đảm bảo ATTP cho người dân theo hướng quản lý dựa trên nguy cơ. Trung tâm sẽ có trách nhiệm đánh giá nguy cơ về ATTP, nghiên cứu, phát triển các phương pháp tiên tiến để nhận diện và phòng ngừa những nguy cơ tiềm ẩn.
Đặc biệt, với sự hỗ trợ về mặt khoa học, kỹ thuật của các chuyên gia và tổ chức quốc tế, ngành y tế hoàn toàn có thể xây dựng một hệ thống đánh giá nguy cơ ATTP bài bản, chuyên nghiệp, từ đó góp phần giảm thiểu các tác hại tới sức khỏe cộng đồng.
Kiểm soát chất lượng ATTP tốt hơn
Để Trung tâm hoạt động hiệu quả và thực sự phát huy vai trò, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên chỉ đạo Trung tâm đánh giá nguy cơ về ATTP một số điểm quan trọng: Viện Kiểm nghiệm ATVSTP quốc gia cần ưu tiên phát triển về nguồn lực, đặc biệt là nguồn nhân lực có chất lượng cao cho Trung tâm. Trong đó, việc tăng cường trao đổi, hợp tác với các tổ chức quốc tế có ý nghĩa quan trọng nhằm đào tạo nguồn nhân lực đánh giá nguy cơ theo chuẩn của WHO/FAO.
Việc hợp tác sẽ giúp trung tâm tiếp cận các tiến bộ công nghệ và kiến thức quốc tế, từ đó áp dụng những phương pháp đánh giá tiên tiến nhất trong lĩnh vực ATTP.
Viện Kiểm nghiệm ATVSTP quốc gia chủ động đề xuất, thực hiện các nghiên cứu đánh giá nguy cơ đối với các mối nguy tiềm ẩn trong chuỗi cung ứng thực phẩm, từ khâu sản xuất đến phân phối và tiêu dùng, để đưa ra các cảnh báo sớm và phòng ngừa kịp thời các nguy cơ gây hại cho sức khỏe cộng đồng.
Mặt khác, Viện tạo điều kiện để Trung tâm đánh giá nguy cơ tích cực tham gia vào công tác xây dựng và hoàn thiện các tiêu chuẩn, quy chuẩn về ATTP.
Việc này rất quan trọng trong việc thiết lập các quy định chặt chẽ và phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam, cũng như hài hòa với các tiêu chuẩn quốc tế. Đây sẽ là cơ sở để kiểm soát tốt hơn chất lượng và ATTP, đồng thời tăng cường lòng tin của người dân vào các sản phẩm tiêu thụ trong nước.
Bên cạnh đó, Viện Kiểm nghiệm ATVSTP quốc gia cần xây dựng mạng lưới thu thập dữ liệu và thông tin về ATTP trên toàn quốc, nhằm phục vụ đánh giá nguy cơ về ATTP. Mạng lưới này không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện và phân tích các nguy cơ mà còn cung cấp thông tin cần thiết cho các cơ quan quản lý, giúp nâng cao hiệu quả công tác giám sát.
Ngoài ra, Trung tâm đánh giá nguy cơ thuộc Viện phải luôn là cầu nối tham mưu cho công tác quản lý Nhà nước về ATTP. Cục ATTP có những chỉ đạo để phát huy vai trò của Trung tâm đánh giá nguy cơ về ATTP trong công tác quản lý ATTP dựa trên nguy cơ.
Trung tâm Đánh giá nguy cơ về ATTP được thành lập thể hiện sự quan tâm chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Y tế. Sự ra đời của Trung tâm là niềm vui, niềm tự hào và là cột mốc quan trọng đánh dấu bước trưởng thành của Viện kiểm nghiệm ATVSTP quốc gia. Để Trung tâm đạt được mục tiêu hoạt động đề ra, đòi hỏi sự nỗ lực phấn đấu không ngừng, sự đầu tư hiệu quả và kịp thời cả về chất và lượng của đội ngũ cán bộ chuyên trách.
PGS.TS Lê Thị Hồng Hảo - Viện Trưởng Viện kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia.
