Quảng Ngãi chủ động bảo vệ an toàn hệ thống thủy lợi trước thiên tai

Toàn tỉnh hiện có 1.435 công trình thủy lợi, gồm 213 hồ chứa nước, 1.061 đập dâng, 10 đập ngăn mặn và 151 trạm bơm. Ngoài ra, còn có gần 78km đê sông, đê biển, đê cửa sông; 94km kè bảo vệ và hơn 4km mỏ hàn. Những năm qua, tỉnh đã đầu tư hơn 2.600 tỷ đồng để xây dựng, sửa chữa, nâng cấp hệ thống hồ, đập, đê điều. Cùng với đó, mạng lưới quan trắc khí tượng thủy văn được thiết lập tại các lưu vực sông, hồ lớn, giúp theo dõi và dự báo tình hình thời tiết, thủy văn kịp thời.

Theo ông Võ Đoàn, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi, bản đồ rủi ro từng loại hình thiên tai đã được xây dựng chi tiết, hỗ trợ đắc lực cho công tác chỉ đạo, điều hành ứng phó. Đến nay, 5/26 công trình đã được lắp đặt thiết bị quan trắc; 5 hồ lớn được trang bị trạm đo mưa tự động và hệ thống theo dõi mực nước. Ngoài ra, 19/22 hồ có tràn tự do được lắp đặt trạm đo mưa lưu vực, 5 hồ có cửa van điều tiết lũ được trang bị thiết bị cảnh báo an toàn vùng hạ du.

Hiện các hồ chứa phía đông tỉnh có dung tích trung bình đạt hơn 43%, riêng hồ Nước Trong đạt hơn 45% (131 triệu m³). Ở khu vực phía tây, dung tích chứa trung bình gần 81%, trong đó 43 hồ đã đạt 100%.

Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Quảng Ngãi Hà Thế Vinh cho biết, đơn vị đang quản lý, vận hành 24 hồ chứa đa mục tiêu, vừa điều tiết nước phòng chống lũ, vừa cung cấp nước sản xuất, sinh hoạt, chăn nuôi và công nghiệp. Trước mùa mưa, công ty đều lập phương án ứng phó theo phương châm “4 tại chỗ”, theo dõi sát tình hình thời tiết và thông tin kịp thời cho chính quyền, người dân vùng hạ du.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều công trình xuống cấp nghiêm trọng, nhất là ở khu vực phía đông. Trong tổng số 836 công trình, có 196 được xây dựng trước năm 1989, nhiều hồ chứa, đập dâng đã hư hỏng, rò rỉ, sạt trượt. Ở xã Vạn Tường (thị xã Đức Phổ), hồ Suối Khoai và Trung Tín đều xuống cấp nặng; tràn xả lũ, cống lấy nước, thân đập bị thấm, sạt lở, đường thoát lũ bị bồi lấp. Tình trạng tương tự cũng xảy ra ở các hồ Hóc Mốc, Bình Nam, Hóc Tùng, Hóc Lùng, Sau Ao… khiến sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt của người dân bị ảnh hưởng, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn trong mùa mưa lũ.

Chủ tịch UBND xã Thọ Phong Trương Công Hòa cho biết, do thiếu nhân lực và thiết bị quản lý, công tác vận hành, ứng cứu khi xảy ra sự cố còn nhiều hạn chế. Việc cung cấp thông tin về vận hành và ứng phó thiên tai ở những hồ xa dân cư cũng chưa kịp thời.

Theo thống kê, toàn tỉnh có 12 hồ chứa bị hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng, chưa được kiểm định an toàn và lập bản đồ ngập lụt hạ du do thiếu kinh phí. Trước thực tế này, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn phối hợp chặt chẽ với đơn vị quản lý, khẩn trương triển khai các phương án ứng phó, gia cố công trình.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hồ Trọng Phương cho biết, Sở đã yêu cầu Chi cục Thủy lợi kiểm tra, đánh giá mức độ hư hại của từng công trình để có biện pháp sửa chữa, điều tiết nước phù hợp. Đồng thời, tăng cường kiểm tra thiết bị, phát quang mái đập, kênh tràn để phát hiện sớm nguy cơ mất an toàn; cập nhật liên tục dữ liệu thủy văn và phối hợp với địa phương xây dựng phương án ứng phó khẩn cấp trên cơ sở bản đồ ngập lụt hạ du.

Sở cũng tham mưu tỉnh kiến nghị Trung ương hỗ trợ gần 1.200 tỷ đồng, để đầu tư sửa chữa, nâng cấp 12 hồ chứa nước bị hư hỏng, xuống cấp nặng (hơn 165 tỷ đồng) và đầu tư nâng cấp, kiên cố hóa toàn tuyến kênh chính Nam Thạch Nham (hơn 1.000 tỷ đồng). Qua đó đảm bảo phục vụ mục tiêu phát triển sản xuất và bảo đảm an toàn cơ sở hạ tầng, khu dân cư trong khu vực.