Hội Xuân Yên Tử 2024 do Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh và UBND TP Uông Bí phối hợp tổ chức. Đây là lễ hội lớn nhất dịp đầu xuân trong cả nước, trở thành điểm hẹn của đông đảo phật tử, du khách trong và ngoài nước đến lễ Phật, tham quan mỗi dịp Tết đến Xuân về, góp phần tôn vinh, phát huy giá trị và quảng bá hình ảnh của Khu di tích và danh thắng Yên Tử.
Lễ khai hội Xuân, đón khách tham quan Yên Tử năm 2024 là hoạt động văn hóa thường niên của TP Uông Bí nhằm phục vụ nhu cầu hưởng thụ văn hóa tinh thần của các tầng lớp Nhân dân, góp phần bảo tồn, tôn vinh, phát huy giá trị và quảng bá hình ảnh của khu Di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh Yên Tử tới đông đảo du khách trong nước và quốc tế. Lễ khai hội Xuân Yên Tử được thực hiện theo nghi thức truyền thống, tổ chức trang trọng, an toàn, lành mạnh và tiết kiệm; mang đậm bản sắc của dân tộc.
Danh sơn Yên Tử gắn liền với tên tuổi và sự nghiệp vĩ đại của nhà chính trị lỗi lạc, nhà văn hóa lớn Trần Nhân Tông - vị vua đã lãnh đạo quân và dân Đại Việt hai lần đánh thắng giặc Nguyên - Mông xâm lược.
Sau hai cuộc kháng chiến lẫy lừng ấy, khi đất nuớc đã thanh bình, Ngài đã rời bỏ ngai vàng, nhường ngôi cho con là Vua Trần Anh Tông để chuyên tâm nghiên cứu đạo Phật. Đến năm 1299, vua Trần Nhân Tông chính thức lên núi Yên Tử đi tu, lấy Phật danh là Điều Ngự Giác Hoàng, trở thành đệ nhất Tổ - Thiền phái Trúc Lâm.
Trong con người và sự nghiệp của Trần Nhân Tông, Đạo và đời luôn hoà quyện, gắn bó với nhau vì hạnh phúc của muôn dân, vì sự phát triển trường tồn của Đất nước. Chính vì lẽ đó, người đời sau luôn tâm niệm rằng Yên Tử chính là cái nôi sản sinh ra Thiền phái Trúc lâm và Trần Nhân Tông chính là Đức Phật Hoàng của đất nước Việt Nam.
Trải qua biết bao thăng trầm lịch sử, Yên Tử luôn ấp ủ trong mình hồn thiêng văn hóa Việt, chứa đựng trong mình sức mạnh tinh thần bất diệt ngàn đời, bởi nơi đây ông cha ta đã để lại di sản là hàng chục ngôi chùa, hàng trăm am tháp, hàng ngàn di vật cổ chứa đựng những giá trị tinh thần, tư tưởng của thiền phái Trúc lâm và nền văn hóa huy hoàng, rực rỡ thời Đại Việt. Tinh thần phật giáo của Thiền Phái Trúc Lâm vẫn còn sống mãi trong nền văn hóa dân tộc, trong đó nổi bật nhất là tinh thần nhập thế, giao thoa sống động giữa đời và đạo, lấy Đạo để xây đời và qua Đời để dựng Đạo. Vì lẽ đó Yên Tử luôn được xem là kinh đô của Phật Giáo Việt Nam, là “đất Phật”, là “cõi thiêng ngàn năm”, chốn hành hương, hội tụ của hàng triệu du khách, nhân dân và Phật tử mỗi năm về tham quan lễ Phật.
Công trình Cung Trúc Lâm Yên Tử đã hoàn thành, đây là công trình văn hóa tâm linh có giá trị lớn, có kiến trúc truyền thống mang đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc, hài hòa với quần thể di tích danh thắng quốc gia đặc biệt Yên Tử với giá trị đầu tư khoảng 250 tỷ đồng từ nguồn xã hội hóa.
Để thực hiện có hiệu quả chủ đề công tác năm 2024 "phát triển văn hóa, con người giàu bản sắc Quảng Ninh", TP Uông Bí và Công ty CP Phát triển Tùng Lâm tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, tiêu biểu như thí điểm tổ chức chương trình "Làng Việt, Tết xưa", nhằm tái hiện, quảng bá giá trị về những nét đẹp văn hóa truyền thống của đất nước và con người Việt Nam…
Khởi động mùa hội năm nay, chỉ trong 9 ngày Tết Giáp Thìn, Khu di tích Yên Tử đã đón số lượng khách du xuân, chiêm bái lễ Phật là 138.000 lượt khách, tăng 19% so với cùng kỳ năm 2023, góp phần cùng với các địa phương trong toàn tỉnh hoàn thành chỉ tiêu thu hút 17 lượt triệu lượt khách trong năm 2024.
Phát biểu tại Lễ khai hội Xuân, ông Phạm Tuấn Đạt – Chủ tịch UBND TP Uông Bí cho biết: “Du xuân trảy hội đã trở thành nét đẹp văn hoá truyền thống của người Việt Nam, cứ mỗi độ xuân về, hàng triệu du khách lại về với non thiêng Yên Tử. Về với Yên Tử chính là về với cội nguồn, chúng ta như được sống lại trong không khí của một thời kỳ lịch sử oai hùng của dân tộc. Về với Yên Tử, để sâu lắng hơn giáo lý nhà Phật, để tỏ lòng thành kính bái ngưỡng Phật hoàng, thành tâm khấn nguyện trước cửa thiền, cầu mong cho mọi người, mọi nhà một năm mới đủ đầy, ấm no, bình an và hạnh phúc. Với lòng thành kính Đức Phật hoàng, lòng yêu nước sâu sắc của mỗi người con đất Việt, lễ hội Yên Tử hàng năm như một lời nhắc nhở các thế hệ cháu con phải luôn ghi nhớ về cội nguồn, để kính cẩn nghiêng mình tỏ lòng biết ơn các bậc tiền nhân và cầu mong Đức Phật hoàng sẽ tiếp tục phù hộ độ trì cho non sông nước Việt quốc thái dân an, đồng thời phải biết trân quý, giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống quý báu mà tổ tiên ta để lại, nguyện ra sức giữ gìn, kế tục và phát huy truyền thống tốt đẹp của cha ông, của dân tộc trong thời đại Hồ Chí Minh xây dựng và phát triển đất nước”.
Để tiếp tục nâng tầm giá trị của Yên Tử, trong những năm qua, tỉnh Quảng Ninh đã tích cực phối hợp với tỉnh Bắc Giang, tỉnh Hải Dương hoàn thiện xong bộ hồ sơ khoa học "Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc" trình lên tổ chức UNESCO xem xét, thẩm định công nhận là Di sản thế giới.
Với những giá trị văn hóa tinh thần to lớn đó, ngày nay, Yên Tử đã trở thành báu vật vô giá và là niềm tự hào không chỉ của người dân Quảng Ninh mà là của cả dân tộc.
