Tràn lan mỏ cát trái phép
Từ những con đường dẫn vào các cánh rừng tràm thuộc địa bàn những xã phía Đông huyện Triệu Phong hằn in vết bánh xe ben chở cát từ điểm khai thác trái phép. Chỉ cần men theo các con đường này vài trăm mét là những khoảnh đất lâm nghiệp nham nhở hố sâu từ 1-2m, rộng hàng chục m2 khi các loại xe máy múc, xe ben chở cát hoạt động cả ngày đêm.
Nhiều điểm khai thác đã cũ để lại những hố hầm nhưng cũng có rất nhiều điểm vẫn ngang nhiên khai thác mà không hề thấy bóng dáng lực lượng chức năng (?!). Từ phản ánh của người dân về một điểm tập kết cát có quy mô lớn, phóng viên có mặt tại khu vực xã Triệu Vân, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị để tìm hiểu, làm rõ thông tin.
Theo quan sát cho thấy, ngay đối diện trụ sở Công ty TNHH MTV An Lợi Phú (thôn 9, xã Triệu Vân) là bãi tập kết cát trắng lớn với cả nghìn m3. Ngay bãi cát này đi sâu vào bên trong là con đường hằn in vết các loại xe ô tô. Chỉ cách bãi tập kết này chưa đầy 200m là những hố cát rộng lớn, sâu hoắm.
Theo phản ánh của người dân, đây là những hố mà năm 2021 Công ty này khai thác. Toàn bộ cát đã được múc đi bán, chỉ để lại những ao hồ chi chít trên diện tích khu đất lâm nghiệp. “Chủ bãi cát và điểm khai thác trái phép này là anh trai của Chủ tịch xã Triệu Vân, thế nên người dân có phản ánh thế nào cũng không giải quyết. Hậu quả, toàn bộ diện tích này đã trở thành hầm hố nguy hiểm cho bất cứ ai sơ sẩy ra khu vực này”, một người dân (xin giấu tên) ở xã Triệu Vân phản ánh.
Đồng thời, người này cung cấp cho phóng viên các hình ảnh về chiếc máy xúc của công ty đang khai thác cát trái phép tại địa điểm trên vào năm 2021. Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Lâm – Chủ tịch UBND xã Triệu Vân nói rằng: “Anh trai tôi nghỉ lâu rồi, anh trai tôi hiện đang bị tai biến”.
Chúng tôi tiếp tục đi sâu vào bên trong, dọc theo con đường còn lưu vết bánh xe là một điểm khai thác cát trái phép thuộc địa bàn xã Triệu Phước, huyện Triệu Phong. Nằm ngay chân đê chống sạt lở khu vực dân cư, chiếc máy hút cát vẫn tồn tại và phía trên là một bãi cát được khai thác trái phép từ trước đó. Toàn bộ các ống hút, máy móc cũng vừa dừng hoạt động. Dù đại diện UBND xã Triệu Phước cho rằng, vào thời điểm trước có kiểm tra, phát hiện nhưng chỉ dừng lại ở việc… nhắc nhở.
“Cái này họ hút lâu lắm rồi, nhưng ai dám nói đâu dù họ hút ngay bờ kè chống sạt lở. Trong thôn có thấy lực lượng chức năng xã kiểm tra, họ nói gì đấy rồi đi mà cũng không thấy xử lý gì. Dân thì nơm nớp lo vì nguy cơ sạt lở”, ông H.V.A (thôn Hà Lộc, xã Triệu Phước) bày tỏ sự lo lắng.
Bao giờ xử lý dứt điểm?
Không chỉ các khu vực xã Triệu Vân, Triệu Phước mà dọc theo tuyến đường trung tâm Khu kinh tế Đông Nam tỉnh Quảng Trị trải dài từ huyện Triệu Phong qua huyện Hải Lăng, chỉ cần đi theo những con đường mà để lại vết xe ben là bắt gặp những điểm khai thác cát trái phép. Từ điểm chỉ vài chục khối đã bị lấy đi đến những điểm khai thác rầm rộ trong suốt thời gian dài trước đó.
Trong khi đó, toàn bộ khu vực này đều là đất lâm nghiệp trồng rừng sản xuất của người dân và có cả những diện tích thuộc khu vực rừng đất rừng phòng hộ.
Tình trạng khai thác khoáng sản trái phép, trong đó có cát trắng trên địa bàn huyện Triệu Phong diễn ra âm ỉ nhiều năm qua. Bởi, ngoài nhu cầu tăng cao thì các đối tượng khai thác trái phép thu một nguồn lợi lớn từ đây. Với mỗi xe (loại 8 tấn) có giá 200-300.000 đồng/xe tại khu vực khai thác, sau khi vận chuyển giá tăng lên nhiều lần. Vì thế, mỗi ngày khai thác trái phép, các đối tượng thu về hàng triệu đồng.
Điều đó, khiến các đồi cát, các khoảnh rừng tràm chi chít các hố hầm do các đối tượng khai thác cát trái phép để lại. Dù UBND huyện Triệu Phong đã ban hành nhiều văn bản, thậm chí Chỉ thị nhằm chấn chỉnh, xử lý tình trạng này nhưng vẫn chưa thể chấm dứt.
Tháng 3/2021, huyện Triệu Phong ban hành chỉ thị về việc tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động tập kết, kinh doanh khoáng sản (cát, sỏi) của các cơ sở kinh doanh vật liệu xây dựng trên địa bàn. Đến tháng 10/2021, UBND huyện Triệu Phong tiếp tục có văn bản gửi các đơn vị chức năng và UBND các xã, thị trấn trên địa bàn về việc kiểm tra, xử lý các trường hợp khai thác khoáng sản trái phép.
Thế nhưng, đến thời điểm này, tình trạng khai thác khoáng sản, đặc biệt cát trắng trên địa bàn vẫn chưa thể ngăn chặn hoàn toàn, gây bức xúc lớn cho người dân.
Theo lãnh đạo UBND huyện Triệu Phong, dù huyện đã ban hành các công văn chỉ đạo các xã kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp khai thác khoáng sản trái phép. Tuy nhiên, qua phản ánh của người dân, hiện tình trạng khai thác khoáng sản trái phép vẫn diễn ra ở một số địa phương, nhất là ở các xã: Triệu An, Triệu Lăng, Triệu Vân, Triệu Trạch và Triệu Sơn.
Ông Vũ Thành Công - Phó Chủ tịch UBND huyện Triệu Phong cho biết: Ngày 28/3/2022, UBND huyện tiếp tục ban hành công văn yêu cầu các xã trên nghiêm túc thực hiện công tác quản lý nhà nước về khoáng sản. Trong đó, phải thường xuyên kiểm tra, kịp thời phát hiện và kiên quyết xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân khai thác đất, cát san lấp trái phép tại địa phương.
“Chủ tịch UBND các xã chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND huyện nếu để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn mình quản lý” - ông Vũ Thành Công nói.
