Xe muốn ra đường phải dán thẻ ETC
Chủ nhân của quy định gây tranh cãi trên chính là Bộ Giao thông Vận tải (GTVT). Cụ thể, trong văn bản gửi đơn vị trực thuộc là Cục Đăng kiểm Việt Nam, Bộ GTVT yêu cầu Cục Đăng kiểm Việt Nam chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan nghiên cứu, bổ sung quy định việc dán thẻ thu phí không dừng ETC là thủ tục bắt buộc trong quy trình đăng kiểm phương tiện giao thông cơ giới đường bộ và báo cáo trước ngày 30/8.
Ngay lập tức, yêu cầu này của Bộ GTVT đã vấp phải rất nhiều phản ứng trái chiều của dư luận. Đa số ý kiến cho rằng, việc yêu cầu tất cả ô tô khi đi đăng kiểm phải dán thẻ ETC là vô lý. Bởi không phải ô tô nào cũng lưu thông trên cao tốc. Thậm chí, có không ít trường hợp, cả năm, ô tô không hề lại gần các tuyến cao tốc chứ đừng nói đến việc lưu thông trên đó. Nếu bắt chủ phương tiện phải bỏ tiền dán thẻ ETC và nạp tiền vào tài khoản khi không bao giờ họ dùng tới là rất vô lý.
Không những thế, mức giá 120.000 đồng cho một lần dán thẻ ETC cũng gây ra nhiều ý kiến trái chiều. Nhiều người cho rằng con số trên cao gấp cả chục lần so với giá thành của một tem RFID - công nghệ dùng trên thẻ ETC.
Nhiều tài xế thẳng thắn cho rằng, nếu muốn khuyến khích phương tiện dán thẻ ETC, tốt nhất hãy đưa ra mức phí hợp lý, thay vì ép buộc và đưa ra mức giá như vậy.
Ngay sau khi nhận được những ý kiến trái chiều từ dư luận, đại diện Cục Đăng kiểm Việt Nam đã lên tiếng giải thích.
Cụ thể, theo lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, Bộ GTVT mới yêu cầu nghiên cứu bổ sung để tìm ra phương án phù hợp nhất.
Còn về phía Cục Đăng kiểm Việt Nam, cơ quan này đang đánh giá kỹ các tác động, văn bản quy phạm pháp luật, lấy ý kiến địa phương, chuyên gia để tổng hợp, tham mưu phương án phù hợp và hiện nay chưa có quy định cụ thể bắt buộc phương tiện phải dán thẻ thu phí ETC khi đi đăng kiểm.
Lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam cũng khẳng định, để thực hiện được việc này, cần xem xét nghiên cứu đánh giá các văn bản quy phạm pháp luật, lấy ý kiến của những đơn vị sau đó, Cục Đăng kiểm mới tổng hợp và đánh giá mới có thể trình Bộ GTVT.
Không thể tùy tiện
Việc Bộ GTVT tạm dừng quy định ô tô đi đăng kiểm phải dán thẻ ETC nhận được sự đồng tình của dư luận. Tuy nhiên, giới chuyên môn nhìn nhận, qua sự việc trên có thể thấy rõ việc ban hành chính sách một cách tùy tiện vẫn đang là căn bệnh khó chữa tại nhiều cơ quan quản lý Nhà nước, trong đó có Bộ GTVT.
Chẳng nói đâu xa, trong vài năm gần đây, Bộ GTVT đã không ít lần bị dư luận “réo tên” vì những đề xuất khó hiểu. Đơn cử, năm 2019, Bộ GTVT đề xuất đổi tên “trạm thu phí” thành “trạm thu giá”. Sau khi bị phản đối, cơ quan này tiếp tục đưa ra đề xuất đổi “trạm thu phí” thành “trạm thu tiền”. Đến năm 2020, cơ quan này tiếp tục gây chú ý với đề xuất các phương tiện mô tô, xe máy, xe đạp điện, máy điện phải bật đèn cả ban ngày khi lưu thông. Đương nhiên, tất cả đề xuất này sau đó đều phải thu lại vì vấp phải sự phản ứng mạnh của dư luận.
PGS.TS Ngô Trí Long – chuyên gia kinh tế nhận định, khi ban hành bất cứ một quy định, chính sách mới nào, cơ quan ban hành đều phải có sự nghiên cứu, đánh giá thật kỹ lưỡng. Tuyệt đối không thể để tình trạng ban hành chính sách một cách tùy tiện bởi bất cứ chính sách, quy định mới nào đưa ra cũng đều có ảnh hưởng, tác động đến rất nhiều người trong xã hội.
“Muốn đưa ra chính sách mới cần có sự nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng và toàn diện chứ không phải thích thì đề xuất, hứng thì ban hành xong khi thấy bị dư luận phản ứng lại thôi được” – PGS.TS Ngô Trí Long khẳng định.
Về quy định ô tô đi đăng kiểm bắt buộc phải dán thẻ ETC mà Bộ GTVT đưa ra, chuyên gia Ngô Trí Long cho rằng, đăng kiểm và dán thẻ ETC là hai hoạt động, hai phạm vi hoàn toàn khác nhau, không thể lấy cái này để làm điều kiện cho cái kia được.
“Đăng kiểm là hoạt động kiểm tra, giám sát, xác nhận việc tuân thủ các tiêu chuẩn bảo đảm an toàn vận hành của phương tiện cơ giới đường bộ, an toàn của người và hàng hóa trên phương tiện còn dán thẻ ETC về bản chất là hình thức sử dụng dịch vụ do các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ. Nếu coi dán thẻ ETC là một điều kiện bắt buộc để phương tiện được đăng kiểm là vô lý” – chuyên gia Ngô Trí Long nhận định.
Trong khi đó, chuyên gia giao thông Nguyễn Văn Thanh – nguyên Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam cho rằng, việc bắt buộc xe vào cao tốc phải dán thẻ ETC với việc bắt buộc dán thẻ ETC khi đi đăng kiểm là hai vấn đề hoàn toàn khác nhau. Vì thế, Bộ GTVT, Cục Đăng kiểm Việt Nam và các cơ quan có liên quan cần nghiên cứu kỹ lưỡng, đánh giá thận trọng vấn đề trước khi đưa ra những phương án hay đề xuất phù hợp.
“Một chính sách ảnh hưởng đến bộ phận lớn người dân thì phải tính toán, cân nhắc kỹ mới đưa ra chứ không nên ban hành tùy tiện như vậy được” – ông Nguyễn Văn Thanh cho hay.
"Hiện nay chưa có quy định cụ thể bắt buộc phương tiện phải dán thẻ thu phí tự động không dừng khi đi đăng kiểm. Do đó, việc bắt buộc chủ phương tiện phải dán thẻ ETC khi đi đăng kiểm cho phương tiện là không đúng. Không những thế, hiện nay các phương tiện đều phải trả phí để được dán thẻ ETC, sau đó, cũng phải nạp tiền vào tài khoản theo quy định. Tất cả hoạt động này đều khiến chủ phương tiện phải tốn một khoản tiền nhất định. Nếu họ là người không có nhu cầu đi trên cao tốc, tức là không bao giờ phải sử dụng dịch vụ ETC thì việc bắt họ bỏ tiền rồi... để đấy là vô lý và gây lãng phí cho họ". - Luật sư Bùi Đình Ứng
