Mục tiêu tổng quát trong Quy hoạch Thủ đô là đến năm 2030, Hà Nội là thành phố “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”…
Đặt ra tầm nhìn và khát vọng phát triển Thủ đô
Báo cáo về nội dung Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Phó Chủ tịch UBND TP Dương Đức Tuấn cho biết, Quy hoạch Thủ đô Hà Nội đã được Hội đồng thẩm định thống nhất thông qua, Ban Cán sự đảng UBND TP đã chỉ đạo quyết liệt, khẩn trương việc tiếp thu, giải trình, bổ sung, hoàn thiện theo ý kiến của Hội đồng thẩm định và ý kiến chỉ đạo của Thường trực Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy.
Đánh giá các yếu tố và điều kiện đặc thù của Thủ đô, Phó Chủ tịch UBND TP cho biết, quy mô nền kinh tế Thủ đô liên tục mở rộng, củng cố vị thế là trung tâm kinh tế lớn thứ hai cả nước, đời sống người dân được cải thiện. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm hơn so với yêu cầu và mục tiêu đặt ra, còn những điểm nghẽn, hạn chế.
Nghị quyết 15-NQ/TW ngày 5/5/2022 của Bộ Chính trị đã xác định phát triển Thủ đô Hà Nội “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại” là nhiệm vụ chính trị quan trọng đặc biệt trong chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc với tinh thần "Cả nước vì Hà Nội, Hà Nội vì cả nước". Để thực hiện mục tiêu đặt ra, các nội dung, phương án quy hoạch phát triển Thủ đô Hà Nội được nghiên cứu trên cơ sở các yếu tố văn hóa, văn hiến, văn minh, hiện đại của Thăng Long - Hà Nội, được coi như là triết lý phát triển: “phát sáng nhân tài; khai phóng trí tuệ; lan tỏa nhân văn; hòa điệu thiên nhiên; tiến cùng thời đại”.
Mục tiêu tổng quát trong Quy hoạch Thủ đô đến năm 2030, Hà Nội là thành phố “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”, xanh, thông minh, nơi hội tụ tinh hoa văn hóa của cả nước và thế giới; trung tâm đi đầu trong nghiên cứu, sáng tạo, ứng dụng và chuyển giao khoa học - công nghệ mới; trung tâm, động lực thúc đẩy phát triển vùng đồng bằng sông Hồng và vùng động lực phía Bắc; trung tâm kinh tế tài chính lớn, cực tăng trưởng có vai trò dẫn dắt kinh tế của đất nước, có tầm ảnh hưởng trong khu vực, dựa trên mô hình phát triển xanh và kinh tế tuần hoàn, kinh tế số và kinh tế chia sẻ; thực sự là trung tâm lớn, tiêu biểu, hàng đầu cả nước về giáo dục, đào tạo chất lượng cao, ngang tầm khu vực và quốc tế, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế...
Hà Nội cũng đặt mục tiêu là trung tâm y tế hàng đầu cả nước, có chuyên khoa đạt đẳng cấp quốc tế; có đô thị xanh, thông minh, hiện đại, nông thôn sinh thái, văn minh, thành phố thanh bình, có sức hấp dẫn cao, con người hào hoa, văn minh, thanh lịch, nghĩa tình, là nơi đáng đến và lưu lại, đáng sống và cống hiến; hội nhập quốc tế sâu rộng, có sức cạnh tranh cao với khu vực và thế giới, có trình độ phát triển ngang tầm Thủ đô các nước phát triển trong khu vực.
Quy hoạch Thủ đô cũng đặt ra tầm nhìn và khát vọng phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2050, Thủ đô Hà Nội có mức sống và chất lượng cuộc sống cao; kinh tế, văn hóa, xã hội phát triển toàn diện, đặc sắc và hài hòa, tiêu biểu cho cả nước; có trình độ phát triển ngang tầm các nước phát triển trong khu vực và trên thế giới; là thành phố kết nối toàn cầu, xanh - thông minh - thanh bình - thịnh vượng; là nơi đáng đến và lưu lại, đáng sống và cống hiến.
Quy mô dân số thường trú đến 2050 khoảng 13 - 13,5 triệu người; GRDP bình quân đầu người năm 2050 đạt khoảng 45.000 - 46.000 USD; tỷ lệ đô thị hóa khoảng 80 - 85% vào năm 2050.
Về dự báo biến động dân số: dân số thường trú đến năm 2030 khoảng 10,5 triệu người; đến năm 2045 khoảng 12,5 triệu người và đến năm 2050 khoảng 13,0 triệu người. Thành phần dân số khác (dân số quy đổi) đến năm 2030 khoảng 1.450.000 người; đến năm 2045 khoảng 2.100.000 người và đến năm 2050 khoảng 2.500.000 người…
Tập trung phát triển đường sắt đô thị, đường vành đai
Theo Phó Chủ tịch UBND TP Dương Đức Tuấn, Quy hoạch Thủ đô Hà Nội xác định cấu trúc không gian phát triển của Thủ đô Hà Nội bao gồm: 5 không gian phát triển - 5 hành lang và vành đai kinh tế - 5 trục động lực - 5 vùng kinh tế, xã hội - 5 vùng đô thị. Cùng với TP Hồ Chí Minh, Thủ đô Hà Nội đóng vai trò là cực tăng trưởng của đất nước, đóng vai trò trọng yếu trong tam giác động lực của vùng đồng bằng sông Hồng (Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh) và tứ giác phát triển khu vực miền Bắc (Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh - Thanh Hoá).
Quy hoạch Thủ đô cũng đặt ra các nhiệm vụ trọng tâm và đột phá phát triển. Trong đó nhấn mạnh đến vấn đề bảo vệ môi trường, giải quyết triệt để ô nhiễm sông Tô Lịch, làm sống lại hình ảnh dòng sông xanh, sạch, gắn liền với văn hóa - lịch sử Thủ đô; xử lý ô nhiễm môi trường các sông Nhuệ, Đáy, Lừ, Sét... để đảm bảo nguồn nước tưới an toàn cho nông nghiệp, tạo không gian xanh cho phát triển đô thị. Khai thác lợi thế không gian mặt nước của hệ thống sông, hồ, rừng để tạo môi trường đô thị xanh, hấp dẫn, phát triển bền vững.
Thực hiện quyết liệt các biện pháp xử lý ô nhiễm môi trường không khí khu vực đô thị. Chấm dứt tình trạng đốt rơm rạ khu vực nông thôn, kiểm soát, giảm ô nhiễm từ khí thải, bụi do giao thông, ô nhiễm bụi từ các công trình xây dựng, ô nhiễm từ khí thải các cơ sở công nghiệp, phương tiện giao thông cá nhân, đặc biệt là xe máy.
Về giao thông, phát triển đô thị, nông thôn, Hà Nội tập trung phát triển hạ tầng giao thông, đặc biệt hệ thống đường sắt đô thị, đường vành đai, các cầu vượt sông Hồng để tăng cường kết nối các địa phương và giải quyết căn bản tình trạng ùn tắc tại các cửa ngõ của Thủ đô và khu vực nội đô.
Tập trung cải tạo các khu chung cư cũ; xóa bỏ tình trạng nhà tự xây không theo quy hoạch, không đảm bảo an toàn phòng chống cháy nổ, cứu hộ, cứu nạn. Bảo tồn, chỉnh trang, cải tạo khu phố cổ, các khu có kiến trúc kiểu Pháp nhằm khai thác, phát huy các giá trị văn hóa - lịch sử của Thủ đô ngàn năm văn hiến. Khai thác không gian ngầm trong phát triển giao thông và dịch vụ đô thị.
Bên cạnh đó, cơ cấu lại kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng dựa vào ứng dụng mạnh mẽ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Đẩy mạnh phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ; đi đầu cả nước về công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Quy hoạch cũng đặt ra các khâu đột phá phát triển về: đột phá về thể chế và quản trị, đột phá về hạ tầng; đột phá về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; đột phá về đô thị, môi trường và cảnh quan…
Quy hoạch Thủ đô cũng nêu về 5 vùng kinh tế - xã hội bao gồm: vùng Trung tâm, vùng phía Bắc sông hồng, vùng phía Nam Thủ đô, vùng phía Tây Nam Thủ đô, vùng phía Tây Bắc Thủ đô; 5 vùng đô thị bao gồm: đô thị Trung tâm; TP phía Tây; vùng đô thị Sơn Tây- Ba Vì; TP phía Bắc; đô thị phía Nam.
