Rio+20 và bài toán "phát minh lại thế giới"

Đi vào lịch sử như một trong những Hội nghị có quy mô lớn nhất từ trước đến nay của LHQ nhưng các nhà quan sát cho rằng Rio+20 khó đạt được một thỏa thuận mang tính đột phá do hầu hết các quốc gia đều muốn bảo vệ lợi ích của mình với lý do kinh tế toàn cầu đang khủng hoảng. Việc đại diện của hơn 190 quốc gia tranh cãi nảy lửa suốt đêm về các tình huống giả định đưa ra ở đoạn 286 trong dự thảo văn bản cho thấy thay vì hợp tác, bất đồng vẫn là xu thế chi phối Hội nghị. Đặc biệt, suốt 9 ngày diễn ra sự kiện tại Brazil, ngoài không khí căng thẳng bên bàn họp, Rio+20 còn "nóng" bởi nhiều cuộc biểu tình quy mô lớn, mà đỉnh điểm là cuộc tuần hành của 50.000 người thuộc hơn 200 tổ chức, nhóm hoạt động phi Chính phủ trong ngày hôm nay 20/6. Theo các nhà hoạt động vì môi trường, thế giới đã vượt qua cả một chặng đường dài kể từ Hội nghị LHQ về Phát triển bền vững đầu tiên năm 1992 nhưng nhân loại vẫn thất bại trong việc giải cứu môi trường toàn cầu. Quá nhiều văn bản về phát triển bền vững và tập trung nguồn lực cho tăng trưởng xanh đã được ban hành, nhưng bầu sinh quyển của Trái đất hiện nay còn tệ hơn bầu sinh quyển mà các đại biểu tham gia Hội nghị Rio hứa sẽ bảo vệ cách đây 20 năm.

Ngay trước thềm phiên khai mạc Rio+20, tranh cãi đã nổi lên khi có thông tin cho rằng chủ nhà Brazil  dùng sức ép để buộc các đại biểu đưa ra một văn bản chính thức cho Hội nghị. Không ai phản đối mong muốn tránh đi vào vết xe đổ tại Hội nghị biến đổi khí hậu ở Copenhaghen năm ngoái, nhưng các chuyên gia nhận định phương thức này của nước chủ nhà sẽ trở thành con dao hai lưỡi: văn bản thống nhất chỉ được thông qua về mặt hình thức mà không thể đi vào thực tế do quá khác biệt với mong muốn của các thành viên.

Hai mươi năm đã trôi qua kể từ Hội nghị LHQ về Phát triển bền vững năm 1992, chương trình nghị sự của Rio+20 lần này vẫn tập trung vào các vấn đề cũ, cho thấy việc giải bài toán phát minh lại thế giới đòi hỏi nhiều nỗ lực hơn nữa của mỗi quốc gia nói riêng và toàn cầu nói chung.