Rộ tin kế hoạch hòa bình 12 điểm cho Ukraine

Các quốc gia châu Âu đang phối hợp với Ukraine xây dựng một kế hoạch hòa bình 12 điểm nhằm chấm dứt xung đột với Nga trên các ranh giới hiện tại của cuộc chiến, qua đó phản đối yêu cầu mới của Tổng thống Nga Vladimir Putin đối với Mỹ rằng Kiev phải nhượng bộ lãnh thổ để đổi lấy hòa bình.

Theo các nguồn thạo tin, kế hoạch này sẽ được giám sát bởi một “hội đồng hòa bình” do Tổng thống Mỹ Donald Trump dẫn dắt.

Nếu Nga đồng ý ngừng bắn, Ukraine sẽ tiếp nối và cả hai bên cam kết không mở rộng việc chiếm đóng. Các nội dung của kế hoạch đề xuất: Trao trả toàn bộ trẻ em bị cưỡng bức đưa khỏi Ukraine, Trao đổi tù binh, Ukraine sẽ được bảo đảm an ninh, nhận tài chính tái thiết và có lộ trình nhanh để gia nhập Liên minh châu Âu (EU)...

Cùng với đó, các biện pháp trừng phạt đối với Nga sẽ dần được nới lỏng, song 300 tỷ USD tài sản ngân hàng trung ương Nga bị đóng băng chỉ được hoàn trả nếu Moscow đồng ý đóng góp cho công cuộc tái thiết Ukraine. Nếu Nga tái tấn công, các lệnh trừng phạt sẽ tự động được khôi phục.

Moscow và Kiev sẽ đàm phán về quy chế của các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng, nhưng châu Âu và Ukraine sẽ không công nhận bất kỳ vùng đất nào thuộc Nga về mặt pháp lý, theo các nguồn tin.

Cũng theo nguồn tin, bản kế hoạch vẫn đang được hoàn thiện và có thể thay đổi. Các quan chức châu Âu dự kiến sẽ đến Washington trong tuần này để thảo luận và tìm kiếm sự ủng hộ của Mỹ.

Đề xuất này phản ánh lời kêu gọi của ông Trump hồi tuần trước, rằng xung đột nên “đóng băng ngay lập tức theo ranh giới hiện nay trước khi bước vào đàm phán.”

Hội nghị thượng đỉnh Trump - Putin theo kế hoạch sẽ diễn ra tại Budapest trong vài tuần tới, nhưng sau cuộc điện đàm giữa Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio với người đồng cấp Nga Sergei Lavrov ngày 20/10, sự kiện đã bị hủy bỏ. Về vấn đề này, Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov tỏ ra thận trọng: “Con đường phía trước sẽ đầy thách thức… Hai vị tổng thống chưa đưa ra thời điểm cụ thể. Cần có sự chuẩn bị nghiêm túc".

Trong khi đó, các nhà lãnh đạo châu Âu ra tuyên bố “ủng hộ mạnh mẽ” việc ngừng bắn ngay lập tức dọc các vị trí hiện tại để mở đường cho đàm phán hòa bình.

Liên minh “Các quốc gia thiện chí” ủng hộ Ukraine dự kiến nhóm họp ngày 24/10 tới, trong khi hội nghị thượng đỉnh EU tại Brussels vào ngày 23/10 sẽ bàn về các biện pháp trừng phạt mới với Moscow và kế hoạch dùng tài sản Nga bị đóng băng để hỗ trợ Ukraine.

Sau cuộc gặp với ông Zelensky hồi tuần trước, ông Trump không đề cập đến yêu cầu của Ukraine về hỗ trợ phòng không, năng lượng hay tên lửa tầm xa hơn. 

Ông Zelensky trong tuần trước cũng nêu rõ rằng chiến tranh nên được “đóng băng” tại vị trí hiện nay trước khi đàm phán hòa bình có thể diễn ra.

“Nếu muốn dừng chiến tranh và bước vào đàm phán ngoại giao, chúng ta cần giữ nguyên vị trí hiện tại, không nhượng thêm gì cho ông Putin,” ông nói với NBC.

Tuy nhiên, một quan chức cấp cao châu Âu cho biết không có dấu hiệu nào cho thấy ông Putin thay đổi yêu cầu tối đa. Điều thay đổi duy nhất, theo ông, là Tổng thống Trump dường như đảo ngược lập trường sau cuộc gọi với ông chủ Điện Kremlin.