Bộ Nội vụ đang lấy ý kiến về dự thảo báo cáo việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 595 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc tiếp tục thực hiện chủ trương sắp xếp các đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp huyện, cấp xã.
Theo đó, đến hết năm 2021, cấp huyện đã sắp xếp, giải quyết chế độ, chính sách dôi dư đối với 282 người (đạt 39,94%); số cán bộ, công chức dôi dư còn lại phải tiếp tục giải quyết là 424 người. Cấp xã đến hết năm 2021 đã sắp xếp, giải quyết chế độ, chính sách dôi dư đối với 6.281 người (đạt 64,79%); còn lại phải giải quyết 3.413 người.
Cùng đó, với số người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, đã sắp xếp, giải quyết chế độ chính sách dôi dư đối với 7.956/8.448 người (đạt 94,18%); số dôi dư còn lại phải giải quyết là 492 người.
Đáng chú ý, theo Bộ Nội vụ, từ tháng 1/2022 đến 1/4/2024, các địa phương đã tập trung tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn, bố trí nguồn lực để thực hiện việc giải quyết chế độ chính sách đối với những cán bộ, công chức dôi dư. Cụ thể, cấp huyện đã tiếp tục giải quyết được 366/424 cán bộ, công chức dôi dư, số còn lại phải tiếp tục giải quyết là 58 người. Với cấp xã, đã tiếp tục giải quyết được 2.008/3.413 người, số dôi dư còn lại 1.405 người. Với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã dôi dư, đã giải quyết được 492 người.
Như vậy, sau 4 năm triển khai Nghị quyết, vẫn còn 58/706 (chiếm 8,21%) cán bộ, công chức cấp huyện và 1.405/9.694 (14,49%) cán bộ, công chức cấp xã dôi dư chưa được sắp xếp, giải quyết chế độ chính sách - kết quả chậm tiến độ so với yêu cầu Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Trong giai đoạn 2023-2025, Chính phủ đã có tổng hợp từ phương án tổng thể của 53 tỉnh, thành có cấp huyện, xã trong diện sắp xếp. Theo đó, với cấp huyện, có tổng số 49 đơn vị, sau sắp xếp dự kiến giảm 13 đơn vị; số đơn vị thuộc diện phải sắp xếp nhưng địa phương đề nghị không thực hiện do có yếu tố đặc thù là 21 đơn vị. Với cấp xã, có tổng số 1.247 đơn vị thực hiện sắp xếp, sau sắp xếp dự kiến giảm 624 đơn vị; số đơn vị thuộc diện phải sắp xếp nhưng địa phương đề nghị không thực hiện do có yếu tố đặc thù là 508 đơn vị.
Tính đến ngày 25/4/2024, có 4 tỉnh, thành (Nam Định, Tuyên Quang, Lào Cai, Cần Thơ) đã gửi Bộ Nội vụ hồ sơ đề án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, xã giai đoạn 2023-2025 của địa phương.
Do số lượng lớn cấp huyện, xã phải sắp xếp, lại tiến hành đồng thời việc tinh giản biên chế, dẫn đến số lượng cán bộ, công chức, người lao động dự kiến dôi dư do sắp xếp trong giai đoạn 2023-2025 là rất lớn. Trong khi, số lượng dôi dư từ giai đoạn 2019-2021 ở một số địa phương đến nay vẫn chưa được giải quyết xong, khiến công tác sắp xếp tổ chức bộ máy của địa phương càng thêm gánh nặng.
Hơn nữa, đại diện Bộ Nội vụ cho rằng, đa số cán bộ, công chức cấp xã ở các địa phương có tuổi đời còn trẻ và có nguyện vọng cống hiến lâu dài, trong khi, khung vị trí việc làm tại các cấp xã, phòng, ban chuyên môn cấp huyện cơ bản đã bố trí đủ; biên chế cán bộ, công chức cấp xã lại bị cắt giảm theo quy định chung. Đồng thời, mức hỗ trợ chưa thỏa đáng để ổn định đời sống, tạo việc làm mới; chưa có cơ chế tài chính, chính sách hợp lý để khuyến khích các trường hợp chưa đủ điều kiện để nghỉ hưu trước tuổi hoặc có nhu cầu thôi việc, chờ nghỉ hưu.
Chính vì thế, các địa phương rất khó khăn trong sắp xếp đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động dôi dư. Do vậy, Bộ Nội vụ kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho gia hạn thời gian bố trí, sắp xếp cán bộ, công chức và giải quyết chế độ, chính sách dôi dư do sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2019-2021 đến ngày 31/12/2025.
