Siết chặt quản lý, tăng cường minh bạch đối với quỹ từ thiện, xã hội

Dự thảo Nghị định về tổ chức, hoạt động của quỹ xã hội, quỹ từ thiện do Bộ Nội vụ xây dựng đang được lấy ý kiến. Bộ Nội vụ đề xuất, quỹ được tổ chức, hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận nhằm mục đích hỗ trợ, khuyến khích phát triển văn hóa, giáo dục, y tế, thể thao, khoa học, công nghệ, nông nghiệp, nông thôn, bảo vệ tài nguyên và môi trường, cộng đồng, từ thiện, nhân đạo.

Quỹ được thành lập và hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận; tự nguyện, tự chủ, tự trang trải và tự chịu trách nhiệm trước pháp luật bằng tài sản của mình. Đồng thời, tổ chức, hoạt động theo quy định của pháp luật và điều lệ được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận; công khai, minh bạch về tổ chức, hoạt động và thu, chi tài chính, tài sản của quỹ; không phân chia tài sản. Quỹ xã hội, quỹ từ thiện hoạt động trong phạm vi toàn quốc hoặc liên tỉnh; hoạt động trong phạm vi tỉnh, TP trực thuộc Trung ương.

Về quyền hạn của quỹ, dự thảo Nghị định nêu rõ: Tổ chức, hoạt động theo pháp luật và điều lệ đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận; vận động quyên góp, tài trợ cho quỹ;

Tiếp nhận tài sản do các cá nhân, tổ chức trong nước và ngoài nước tài trợ, hiến, tặng hoặc bằng các hình thức khác theo đúng mục đích của quỹ và quy định của pháp luật. Tổ chức các hoạt động theo quy định của pháp luật để bảo tồn và tăng trưởng tài sản quỹ;

Thành lập, quản lý các tổ chức có tư cách pháp nhân trực thuộc quỹ theo quy định pháp luật và điều lệ quỹ để thực hiện các nhiệm vụ, phù hợp với tôn chỉ, mục đích, lĩnh vực hoạt động của quỹ;

Được quyền khiếu nại theo quy định của pháp luật;

Quỹ được phối hợp với cá nhân, tổ chức để vận động quyên góp, vận động tài trợ cho quỹ để triển khai các đề án, dự án cụ thể của quỹ theo quy định của pháp luật và Điều lệ quỹ;

Phối hợp với các địa phương, tổ chức, cá nhân cần sự trợ giúp để xây dựng và thực hiện các đề án tài trợ theo mục đích hoạt động của quỹ.

Dự thảo Nghị định cũng quy định về việc nghiêm cấm lợi dụng việc thành lập và tổ chức các hoạt động của quỹ để thực hiện các hành vi sau:

Làm ảnh hưởng đến uy tín của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, cá nhân, cộng đồng; gây phương hại đến lợi ích quốc gia, an ninh, quốc phòng, khối đại đoàn kết dân tộc.

Xâm hại đạo đức xã hội, thuần phong, mỹ tục, truyền thống, bản sắc dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo.

Tư lợi, gian dối về tài chính trong quá trình thành lập, hoạt động của quỹ.

Rửa tiền, tài trợ khủng bố và các hoạt động trái pháp luật.

Làm giả, tẩy xóa, chuyển nhượng, cho thuê, cho mượn, cầm cố, thế chấp giấy phép thành lập quỹ dưới bất kỳ hình thức nào.

Nhận tiền gửi, cho vay, góp vốn đầu tư.

Sử dụng ngân sách nhà nước, sử dụng hoặc hỗ trợ tài sản được ngân sách nhà nước giao hoặc có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước để tham gia góp tài sản thành lập quỹ.

Tài sản đóng góp thành lập quỹ gồm: Tiền đồng Việt Nam; tài sản được quy đổi ra tiền đồng Việt Nam (bao gồm: hiện vật, ngoại tệ, giấy tờ có giá, các quyền tài sản khác) của công dân, tổ chức Việt Nam là sáng lập viên, của cá nhân, tổ chức nước ngoài góp tài sản với công dân, tổ chức Việt Nam để thành lập quỹ.

Đối với tài sản là trụ sở, trang thiết bị, công nghệ phải do tổ chức thẩm định giá được thành lập hợp pháp định giá, thời điểm định giá tài sản không quá 6 tháng tính đến thời điểm nộp hồ sơ thành lập quỹ;

Trường hợp tài sản đóng góp thành lập quỹ bao gồm cả tài sản khác không bao gồm tiền đồng Việt Nam thì số tiền đồng Việt Nam phải đảm bảo tối thiểu 50% tổng giá trị tài sản.

Đối với quỹ do công dân, tổ chức Việt Nam thành lập phải đảm bảo tài sản đóng góp thành lập quỹ được quy đổi ta tiền đồng Việt Nam như sau:

Quỹ hoạt động trong phạm vi toàn quốc hoặc liên tỉnh: 8.000.000.000 VNĐ (tám tỷ đồng);

Quỹ hoạt động trong phạm vi cấp tỉnh: 1.600.000.000 VNĐ (một tỷ sáu trăm triệu đồng);

Quỹ hoạt động trong phạm vi cấp xã: 100.000.000 VNĐ (một trăm triệu đồng).

Đối với trường hợp có cá nhân, tổ chức nước ngoài góp tài sản với công dân, tổ chức Việt Nam thành lập quỹ phải đảm bảo tài sản đóng góp thành lập quỹ quy đổi ra tiền đồng Việt Nam như sau:

Quỹ hoạt động trong phạm vi toàn quốc hoặc liên tỉnh: 10.800.000.000 VNĐ (mười tỷ tám trăm triệu đồng);

Quỹ hoạt động trong phạm vi cấp tỉnh: 4.600.000.000 VNĐ (bốn tỷ sáu trăm triệu đồng);

Quỹ hoạt động trong phạm vi cấp xã: 1.200.000.000 VNĐ (một tỷ hai trăm triệu đồng).

Tài sản đóng góp thành lập quỹ của sáng lập viên phải được chuyển quyền sở hữu cho quỹ trong thời hạn 45 ngày làm việc kể từ ngày quỹ được cấp giấy phép thành lập và công nhận điều lệ. Sáng lập viên cam kết, chịu trách nhiệm về tài sản đóng góp để thành lập quỹ không bị tranh chấp hoặc thực hiện nghĩa vụ tài chính khác.