Nếu tên lửa tấn công một ngôi làng Ba Lan hôm 15/11 khiến 2 người thiệt mạng là của Nga, thì đây sẽ là lần đầu tiên một vũ khí của Nga rơi xuống lãnh thổ của các quốc gia thành viên NATO, theo biên tập viên của The Guardian.
Liên Xô và Mỹ đã xoay sở để vượt qua toàn bộ cuộc chiến tranh lạnh mà không mắc phải sai lầm như vậy, bởi vì Washington và Moscow nhận thức rõ những rủi ro nếu xảy ra chiến tranh do tình cờ hoặc do tính toán sai lầm.
Sự can thiệp của ông Putin vào Syria đã dẫn đến việc một máy bay chiến đấu của Nga bị máy bay chiến đấu của Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ trên biên giới Thổ Nhĩ Kỳ-Syria vào tháng 11/2015, nhưng sự cố đó đã được ngăn chặn. Tương tự như vậy, sự cố tên lửa hôm 15/11 không có khả năng dẫn đến một cuộc đối đầu trực tiếp giữa NATO và Nga.
Chính phủ Ba Lan cho biết họ vẫn đang điều tra xem tên lửa của bên nào đã rơi xuống lãnh thổ của họ và văn phòng của Tổng thống Andrzej Duda cho biết họ đang xem xét viện dẫn điều 4 của hiệp ước thành lập NATO, cho phép bất kỳ thành viên nào kêu gọi tham vấn khẩn cấp của hội đồng Bắc Đại Tây Dương “bất cứ khi nào, theo ý kiến của bất kỳ ai trong số các thành viên khi sự toàn vẹn lãnh thổ, độc lập chính trị hoặc an ninh của bất kỳ bên nào bị đe dọa”.
Tổng thống Duda cũng đã điện đàm với ông Biden; tổng thư ký NATO, Jens Stoltenberg; và tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky, vào tối 15/11.
Phía Ba Lan đã không đề cập đến điều 5 của hiệp ước, trong đó quy định rằng một cuộc tấn công vũ trang vào một thành viên là một cuộc tấn công vào tất cả, và đó sẽ là cơ chế leo thang có khả năng nhất giữa NATO và Nga.
Điều 5 không thể được viện dẫn bởi chỉ một quốc gia thành viên, cựu đại sứ Mỹ tại Nato, Ivo Daalder, cho biết và nói thêm rằng điều đó "cần có sự đồng thuận của NATO". Lần duy nhất nó được các đồng minh Nato viện dẫn là sau vụ tấn công 11/9 và dẫn đến việc các đồng minh cung cấp các cuộc tuần tra radar trên không ở Mỹ và đẩy mạnh các cuộc tuần tra hải quân ở Địa Trung Hải.
William Alberque, giám đốc chiến lược, công nghệ Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế lập luận, ngay cả khi kết luận rằng các tên lửa vượt qua biên giới Ba Lan thực sự là của Nga, chứ không phải tên lửa đánh chặn của Ukraine, thì đó cũng sẽ không phải là một "cuộc tấn công vũ trang" được dự kiến trong điều 5.
Cho đến nay, sự đồng thuận rộng rãi của NATO là sự leo thang của Nga sẽ dẫn đến việc tăng cường cung cấp vũ khí cho Ukraine, và điều đó – chứ không phải bất kỳ hình thức can dự trực tiếp nào của NATO – sẽ đóng vai trò ngăn chặn sự liều lĩnh của Nga.
Đó là phản ứng có khả năng xảy ra nhất vào thời điểm này, và sẽ có một cuộc tranh luận trong nội bộ NATO về việc có tăng cường hình thức hỗ trợ quân sự cho Ukraine.
Sự cố biên giới Ba Lan cũng đã thôi thúc việc kêu gọi về một vùng cấm bay ở phía tây Ukraine do lực lượng phòng không của NATO thực thi, đặc biệt là từ các quan chức quốc gia vùng Baltic. Tuy nhiên, sẽ có sự phản kháng đáng kể đối với bất kỳ sự mở rộng vai trò nào như vậy của NATO từ Mỹ và các đồng minh khác của NATO.
Mặc dù sự cố này có khả năng được ngăn chặn, nhưng điều đó không có nghĩa là nguy cơ xung đột giữa NATO và Nga do tính toán sai lầm là không có thật. Kiev mong muốn ràng buộc NATO cứng rắn nhất có thể. Ông Zelensky cho biết hôm 15/11 rằng các tên lửa là một "cuộc tấn công chống lại an ninh tập thể của chúng ta" và là một "sự leo thang rất nghiêm trọng".
