Sửa Luật Thủ đô: Kinh nghiệm tham khảo cho TP Hồ Chí Minh

Mô hình “thành phố trong thành phố” tại TP Hồ Chí Minh đang thí điểm

Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi - Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh cho biết, TP Hồ Chí Minh luôn ủng hộ những đề xuất của Hà Nội trong Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi), bởi những đề xuất thí điểm cho Thủ đô sẽ là sự tham khảo tốt cho TP Hồ Chí Minh. TP Hồ Chí Minh có thành phố trực thuộc là TP Thủ Đức, tuy nhiên, mô hình “thành phố trong thành phố” tại TP Hồ Chí Minh chỉ mới đang là thí điểm.

Hiện có thể thấy một số điểm tích cực như đạt quy mô đủ lớn để làm được những việc lớn, nhưng do chúng ta chưa có thể chế đồng bộ cho mô hình này. Vì vậy, thời gian qua, mô hình “thành phố trong thành phố” mới chỉ hoạt động như một đơn vị cấp quận, huyện. Từ đó, nảy sinh khó khăn ở chỗ một “anh” rất lớn nhưng hoạt động theo cơ chế cấp huyện, tức là mặc “chiếc áo” quá chật.

Nghị quyết số 98/2023/QH15 ngày 24/6/2023 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hồ Chí Minh vừa qua cũng tháo gỡ một số vướng mắc như cho thành lập các cơ quan, cho phép một số cơ chế đặc thù, nhất là phân cấp ủy quyền. Vấn đề còn lại là TP Thủ Đức phải xây dựng được đội ngũ đủ mạnh để thực hiện các quyền đó.

Trong giai đoạn hiện nay, các cơ quan của TP Hồ Chí Minh phải có kết nối, tiếp sức để hỗ trợ TP Thủ Đức. Đồng thời, cần tiếp tục nghiên cứu để có thể chế vượt trội, phù hợp hơn nữa, đủ “lớn” cho cả TP Hồ Chí Minh và TP Thủ Đức.

“Để nói có bài học kinh nghiệm nào không thì tôi mong Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) nên nghiên cứu mạnh vấn đề này. Đoàn UBND TP Hà Nội trước đây cũng đã trao đổi với UBND TP Hồ Chí Minh, tôi đã nói nên có nhiều đề xuất mạnh để Thủ đô có đủ thẩm quyền và phân cấp mạnh xuống cho cấp dưới. Cùng với đó là đầu tư cơ sở vật chất, đầu tư công nghệ, xây dựng đội ngũ cán bộ” - Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi nói.

Theo Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh, chúng ta đang hoàn thiện hệ thống pháp luật nên không có một luật hay nghị quyết riêng nào có thể giải quyết được tất cả mọi vấn đề. Chúng ta vẫn nói hiện còn nhiều “lỗ hổng”, sự chồng chéo, do vậy, cứ phải vừa làm vừa sửa đổi, bổ sung.

Hiện TP Hồ Chí Minh đang tích cực triển khai Nghị quyết 98, bước đầu thuận lợi; tuy nhiên, có một số nội dung mới cần phải nghiên cứu thêm kinh nghiệm quốc tế, tạo sự đồng thuận giữa các bộ, ngành. TP Hồ Chí Minh đã xác định phải chủ động nhận ra vấn đề, chủ động phối hợp để giải quyết, trong quá trình đó sẽ học tập kinh nghiệm quốc tế như vấn đề tín chỉ carbon, xây dựng TOD, các cơ chế chính sách cho nhà đầu tư chiến lược… Hay trong bối cảnh thuế tối thiểu toàn cầu, bối cảnh có sự dịch chuyển đầu tư nhất định đều đòi hỏi phải có sự tương tác, học hỏi. Quá trình triển khai nảy sinh vấn đề gì thì thành phố sẽ tập trung giải quyết.

Cần thể chế thuận lợi nhất, phân cấp mạnh mẽ nhất cho Thủ đô

Góp ý Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi), đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân (Đoàn TP Hồ Chí Minh) nhấn mạnh, Luật Thủ đô (sửa đổi) không chỉ có ý nghĩa cho sự phát triển của Thủ đô Hà Nội mà sẽ lan tỏa, tạo động lực dẫn dắt cho cả vùng và đất nước.

Theo đại biểu Trần Hoàng Ngân, việc trình Quốc hội xem xét Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV có ý nghĩa rất quan trọng bởi Thủ đô Hà Nội và TP Hồ Chí Minh là hai đô thị đặc biệt của quốc gia, hai đô thị này đang quyết định 45% tổng thu ngân sách của của cả nước.

Quan trọng hơn, Thủ đô Hà Nội và TP Hồ Chí Minh là bộ mặt của quốc gia, là cửa ngõ giao lưu và hội nhập quốc tế, nhất là Thủ đô Hà Nội. Nhân dân cả nước luôn tin yêu, kỳ vọng Hà Nội về một Thủ đô đi đầu. Tuy nhiên, trong quá trình tổ chức vận hành thời gian qua đã gặp nhiều vướng mắc về thể chế. Cho nên, chúng ta cần tạo thể chế thuận lợi nhất, phân cấp mạnh mẽ nhất cho Thủ đô Hà Nội.

Ngoài ra, qua quá trình triển khai Nghị quyết số 98/2023/QH15 ngày 24/6/2023 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hồ Chí Minh, có nhiều nội dung mà một đô thị đặc biệt cần phải được áp dụng. Đặc biệt, những nội dung này đã được cập nhật vào Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) như vấn đề phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD), phát triển đô thị gắn với giao thông hay phân cấp trong điều chỉnh quy hoạch, tổ chức bộ máy… Do đó, dự thảo Luật được đưa ra trình tại kỳ họp này sẽ được các đại biểu ủng hộ, tán thành.