Sức mạnh của “mắt camera” và sự đồng lòng của phường Tây Hồ trong chống “rác tặc”

Câu chuyện diễn ra tại phường Tây Hồ trong thời gian gần đây là một ví dụ điển hình, minh chứng cho việc bảo vệ môi trường không chỉ là công tác tuyên truyền suông, mà phải là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa hành động kiên quyết của chính quyền và ý thức tự giác, đồng lòng của Nhân dân.

Thách thức từ khoảng trống pháp lý và ý thức cộng đồng

Khu vực ngõ 35 Đặng Thai Mai, một trục “đường vàng” ven hồ Tây, vừa hoàn tất công tác cưỡng chế thu hồi đất nông nghiệp để phục vụ dự án mở rộng đường. Những khoảng trống không gian mới xuất hiện sau khi thu hồi đất, lẽ ra phải là nơi chờ đợi cho sự hình thành của một diện mạo đô thị mới, lại vô tình trở thành điểm tập kết rác thải lý tưởng trong mắt những người thiếu ý thức. Tình trạng lén lút xả thải trộm rác sinh hoạt, phế liệu xây dựng đã diễn ra phức tạp, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến vệ sinh môi trường, mỹ quan đô thị và làm mất đi giá trị của một khu vực đắc địa bậc nhất Thủ đô.

Phạm vi vi phạm không chỉ giới hạn ở một vài hộ dân thiếu hiểu biết, mà còn bao gồm cả một số nhân viên của các cửa hàng kinh doanh trên trục đường Đặng Thai Mai. Hành vi xả thải vì sự tiện lợi cá nhân này không chỉ đơn thuần là vấn đề vệ sinh mà còn là sự thách thức đối với nỗ lực chung của thành phố trong việc xây dựng nếp sống văn minh, Thủ đô xanh, sạch, đẹp. Hiện tượng "rác tặc" lợi dụng khoảng trống hạ tầng để vi phạm là một vấn đề chung tại nhiều đô thị lớn, đòi hỏi một giải pháp không chỉ mang tính hành chính mà còn cần sự can thiệp sâu sắc từ cộng đồng và sự ứng dụng linh hoạt của các biện pháp an ninh cơ sở.

Trước tình hình vi phạm môi trường diễn biến phức tạp, Đảng ủy, UBND phường Tây Hồ đã chỉ đạo lực lượng Công an phường, đặc biệt là Cảnh sát khu vực (CSKV), phối hợp chặt chẽ với các ban ngành, đoàn thể và tổ dân phố để triển khai một chiến dịch tổng thể. Chiến dịch này không chỉ là sự trấn áp mà còn là một mô hình quản lý đô thị hiện đại, chứng minh vai trò tiên phong của lực lượng an ninh cơ sở và sự đồng lòng của quần chúng Nhân dân.

Biện pháp đầu tiên và mang tính đột phá là việc vận động Nhân dân cung cấp hình ảnh từ camera an ninh của các hộ gia đình. Trong bối cảnh vi phạm xảy ra vào thời điểm khuất tầm nhìn, đặc biệt là đêm tối, "mắt thần" của camera an ninh gia đình trở thành công cụ giám sát hiệu quả nhất. CSKV đã phối hợp cùng cán bộ tổ dân phố rà soát, lập danh sách các hộ gia đình có lắp đặt camera, đồng thời tuyên truyền để người dân hiểu rằng, bảo vệ môi trường cũng chính là bảo vệ tài sản và chất lượng cuộc sống của chính họ. Những hình ảnh, video clip được cung cấp đã trở thành bằng chứng thép, rút ngắn đáng kể thời gian xác minh và giúp lực lượng chức năng xác định chính xác danh tính các đối tượng vi phạm. Đây là một ví dụ điển hình về việc ứng dụng chuyển đổi số và công nghệ vào công tác quản lý đô thị.

Bên cạnh việc ứng dụng công nghệ, yếu tố con người vẫn giữ vai trò then chốt. Lực lượng An ninh cơ sở đã tích cực phối hợp cùng CSKV, tổ chức tuần tra liên tục vào các khung giờ cao điểm, từ 21 giờ đến 22 giờ 30 – thời điểm mà các đối tượng vi phạm thường lợi dụng để xả thải trộm. Sự hiện diện thường xuyên của lực lượng chức năng đã tạo ra một áp lực răn đe mạnh mẽ, buộc người dân và các cơ sở kinh doanh phải thay đổi thói quen.

Trong công tác này, vai trò của các thành viên Tổ bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở đã được phát huy tối đa. Điển hình là ông Nguyễn Như Ánh (sinh năm 1954), một thành viên gạo cội thuộc tổ dân phố số 3. Dù tuổi cao, ông Ánh vẫn tích cực tham gia các ca tuần tra, không quản ngại đêm khuya. Ông không chỉ là người phát hiện sớm các hành vi vi phạm mà còn là tấm gương về ý thức cộng đồng, lan tỏa tinh thần trách nhiệm đến các thế hệ trẻ. Sự kiên trì và gương mẫu của những người lớn tuổi như ông Ánh đã củng cố niềm tin và khích lệ người dân tham gia tích cực hơn vào công tác giữ gìn trật tự đô thị, vệ sinh môi trường, minh chứng cho giá trị vô giá của tài sản tinh thần trong xây dựng Thủ đô.

Chuyển từ quản lý "theo vụ việc" sang “phòng ngừa"

Sự phối hợp giữa bằng chứng từ camera và công tác tuần tra đã nhanh chóng mang lại hiệu quả rõ rệt. Lực lượng chức năng đã xác định và xử lý nhiều trường hợp vi phạm, bao gồm những người lao động và kinh doanh trên trục đường Đặng Thai Mai như: anh Nguyễn Văn C, chị Lê Thị Phương D, anh Lê Hữu D, anh Đỗ Danh C và bà Mai Thị L… Đây là những người đã có hành vi gây ảnh hưởng xấu đến môi trường, vi phạm nghiêm trọng quy định "vứt, thải, bỏ rác thải không đúng nơi quy định tại nơi công cộng.

Việc xử lý được thực hiện căn cứ vào Điểm c, Khoản 2, Điều 25 Nghị định số 45/NĐ-CP ngày 7/7/2022 của Chính phủ. Điều đáng chú ý và mang tính răn đe cao là việc áp dụng mức phạt tiền theo Khoản 2, Điều 3, Nghị quyết số 08/2025/NQ-HĐND Thành phố Hà Nội, có hiệu lực từ ngày 1/9/2025. Theo Nghị quyết này, mức phạt tiền đối với cá nhân vi phạm trong lĩnh vực bảo vệ môi trường đã được quy định gấp 2 lần so với mức phạt cơ bản.

Với mức phạt là 1,5 triệu đồng cho mỗi trường hợp, tổng cộng 6 trường hợp đã bị xử lý với số tiền phạt lên tới 9 triệu đồng. Đây không chỉ là một con số tài chính, mà còn là một bài học đắt giá, thể hiện sự nghiêm minh và quyết tâm cao của chính quyền Thủ đô. Án phạt gấp đôi là một "gáo nước lạnh" dội vào ý thức lơ là, nhằm thiết lập lại trật tự kỷ cương đô thị và nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật về môi trường, khẳng định rõ ràng rằng hành vi xâm hại môi trường vì lợi ích cá nhân sẽ phải trả giá thích đáng.

Thành công của phường Tây Hồ không dừng lại ở việc xử lý các vụ việc đã xảy ra. Công an phường còn tập trung vào công tác phòng ngừa vi phạm, đặc biệt là liên quan đến đổ và rơi vãi phế liệu xây dựng sai quy định. Lực lượng Công an phường thường xuyên tổ chức tuần tra, và quan trọng hơn là ký cam kết với các cơ sở kinh doanh, các công trình xây dựng đang thi công trên địa bàn. Việc ký cam kết này là lời hứa pháp lý ràng buộc, yêu cầu các đơn vị phải chịu trách nhiệm hoàn toàn về rác thải và phế liệu của mình, đặc biệt chú trọng kiểm soát các phương tiện có dấu hiệu đổ trộm trạc thải vào khu vực vừa cưỡng chế tại đường Đặng Thai Mai. Công tác này cho thấy sự chuyển đổi từ quản lý "theo vụ việc" sang quản lý "theo phòng ngừa", một phương thức bền vững hơn trong xây dựng đô thị.

Bảo vệ môi trường Thủ đô, một nhiệm vụ trọng tâm trong định hướng xây dựng Thành phố "xanh – văn minh – hiện đại – Nhân dân hạnh phúc," đòi hỏi sự tổng hòa của nhiều yếu tố. Bài học từ Tây Hồ là một minh chứng cho sự kiên quyết của chính quyền cơ sở trong việc áp dụng pháp luật và nghị quyết mới (Kỷ cương), sự linh hoạt trong việc sử dụng công nghệ để giám sát (Công nghệ), và trên hết là sức mạnh bền bỉ của đội ngũ an ninh cơ sở cùng sự thức tỉnh của ý thức công dân (Tấm lòng). Chỉ khi xây dựng được một "tấm lá chắn" vững chắc, đa chiều từ cơ sở, Hà Nội mới có thể thực sự trở thành một Thủ đô xanh, sạch, đẹp và đáng sống...