Ngày 4/8, tại TP Cần Thơ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp cùng Bộ Công thương và UBND TP Cần Thơ tổ chức Hội nghị triển khai công tác điều hành xuất khẩu gạo.
Năm 2023 sản lượng lúa đạt trên 43 triệu tấn
Thông tin tại hội nghị, ông Trần Duy Đông – Cục trưởng Cục xuất nhập khẩu cho biết: Theo số ước của liên Bộ, ước tính đến hết tháng 7 năm 2023, Việt Nam sẽ xuất khẩu 4,83 triệu tấn gạo, trị giá 2,58 tỷ USD, tăng 18,7% về lượng và tăng 29,6% về trị giá so với cùng kỳ năm 2022. Giá xuất khẩu bình quân ước đạt 534 USD/tấn, tăng 9,2% so cùng kỳ năm 2022.
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, với sản lượng lúa dự kiến cả năm đạt trên 43 triệu tấn, ngoài đảm bảo an ninh lương thực trong nước, chế biển, làm giống, chăn nuôi, Việt Nam có thể xuất khẩu trên 7,5 triệu tấn gạo trong năm 2023.
Một số thị trường truyền thống tiếp tục tăng trưởng tốt so với cùng kỳ năm 2022, cụ thể: Philippines - thị trường nhập khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam, chiếm gần 40,1% tổng lượng xuất khẩu trong 6 tháng đầu năm 2023 (tương đương xuất khẩu đạt gần 1,7 triệu tấn) tăng 7% so với cùng kỳ năm 2022. Đứng thứ 2 là Trung Quốc chiếm trên 16% trong tổng lượng xuất khẩu (tương đương 677,4 nghìn tấn) tăng 60,7% so với cùng kỳ năm 2022. Indonesia đứng thứ 3, chiếm 11,6% trong tổng lượng xuất khẩu gạo của cả nước (tương đương 492,8 nghìn tấn) tăng 15 lần về lượng và kim ngạch so với cùng kỳ năm 2022).
Giá gạo tăng kỷ lục
Ông Trần Duy Đông - Cục trưởng Cục xuất nhập khẩu nhận định, trong quý I/2023, tình hình kinh tế thế giới tiếp tục biến đổi phức tạp, nhu cầu dự trữ lương thực của các nước tăng, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam duy trì ở mức cao, dao động khoảng 450 USD/tấn, có thời điểm vượt qua giá gạo Thái Lan cùng chủng loại. Trong quý II, nhu cầu nhập khẩu gạo của các thị trường tiếp tục tăng trong khi nguồn cung gạo từ các quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới như Ấn Độ, Pakistan tiếp tục hạn chế.
Đặc biệt, khi Ấn Độ ban hành lệnh cấm xuất khẩu basmati (phi basmati) là yếu tố dẫn đến giá gạo xuất khẩu các nước tăng mạnh, giá gạo 5% tấm của Việt Nam tăng 25 USD/tấn so với thời điểm lệnh cấm được ban hành.
Đến ngày 1/8/2023, thị trường biến động gia tăng, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đã lên mức 590 USD/tấn đối với chủng loại 5%, mức giá cao nhất trong 11 năm qua, tăng khoảng 80 USD so với tháng trước, thấp hơn giá gạo cùng chủng loại của Thái Lan khoảng 35 USD/tấn. Đối với các dòng gạo thơm, giá xuất khẩu trung bình gạo Jasmine Việt Nam ghi nhận ở mức 690 USD/tấn, tăng khoảng 80 USD so với tháng trước.
Tại hội nghị, đại diện lãnh đạo các địa phương đều nhận định, hiện nay việc tiếp cận các chính sách hỗ trợ đầu tư vào nông nghiệp còn khó khăn, chưa kịp thời, chưa sát với thực tiễn sản xuất, kinh doanh lúa, gạo.
Phát biểu kết luận tại hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết: Sau khi đạt xuất khẩu kỷ lục 7,1 triệu tấn gạo vào năm 2022, hoạt động xuất khẩu gạo trong nửa đầu năm 2023 tiếp tục đạt những kết quả tích cực về cả về lượng và trị giá.
Cụ thể, giá xuất khẩu một số chủng loại gạo hiện đã thiết lập mốc kỷ lục cao nhất trong 11 năm qua và giá thóc gạo hàng hóa của người dân luôn cao hơn so với giá định hướng do Bộ Tài chính công bố, bảo đảm lợi ích cho người nông dân. Bên cạnh đó, theo thông tin của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, diện tích gieo trồng lúa vụ Thu Đông năm nay ở khu vục ĐBSCL đạt khoảng 700.000 ha, tăng 50.000 ha so với năm trước; sản lượng dự kiến cả năm đạt trên 43 triệu tấn thóc.
"Với sản lượng này, sau khi đã để tiêu dùng nội địa (như bảo đảm an ninh lương thực trong nước và chế biến, làm giống, thức ăn chăn nuôi) thì chúng ta có thể xuất khẩu được trên 7,5 triệu tấn gạo, cao hơn 400.000 tấn so với năm trước.", Bộ trưởng nhận định.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, trong thời điểm này, vấn đề đặt ra là phải làm sao để chúng ta vừa tận dụng sản xuất xuất khẩu, nhưng vẫn giữ được an ninh lương thực trong nước và giữ được thương hiệu gạo trên thị trường thế giới.
Đồng thời, xác lập, củng cố cơ chế hợp tác chặt chẽ hiệu quả giữa thương nhân kinh doanh, sản xuất gạo với người sản xuất và giữa các thương nhân với nhau để đảm bảo nguồn hàng ổn định, chất lượng và tránh tình trạng tranh mua, tranh bán, tranh thị trường và ép cấp, ép giá...
