Tăng chiều cao trung bình, hướng tới thế hệ người Việt khỏe, thông minh
Kinhtedothi - Hiện nay, chiều cao trung bình của người Việt vẫn đang là một thách thức lớn trong phát triển thể lực. Trước thực tế đó, Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị ban hành đã đề ra mục tiêu nâng cao thể lực, trí lực, tầm vóc và tuổi thọ khỏe mạnh của Nhân dân. Trong đó, chỉ tiêu tăng tối thiểu 1,5cm chiều cao trung bình của trẻ em và thanh thiếu niên (1-18 tuổi) đến năm 2030 thể hiện ý nghĩa nhân văn sâu sắc, đầu tư vào thế hệ trẻ chính là đầu tư vào tương lai bền vững của đất nước.
Mức tăng chiều cao còn chậm
Chiều cao và tầm vóc của trẻ em Việt Nam vẫn còn hạn chế so với nhiều nước trong khu vực. Thực hiện Nghị quyết 72-NQ/TW, mục tiêu đến năm 2030 là nâng chiều cao trung bình của thế hệ trẻ, đòi hỏi những giải pháp đột phá trong chăm sóc sức khỏe Nhân dân. Các ngành, đơn vị cần triển khai hiệu quả các chương trình nâng cao thể lực, trí lực, dinh dưỡng và chăm sóc sức khỏe học đường. Đặc biệt, dinh dưỡng phòng bệnh phải được chú trọng suốt vòng đời, bảo đảm khẩu phần cân đối, phù hợp thể trạng, văn hóa và điều kiện kinh tế của người Việt.
Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Vũ Thu Hà - Trưởng đoàn kiểm tra công tác tổ chức bữa ăn bán trú tại Trường Tiểu học Chi Đông (xã Quang Minh, Hà Nội).
Những năm qua, chiều cao của người Việt Nam có nhiều thay đổi, tuy nhiên mức tăng còn chậm và vẫn thuộc top thấp thế giới. Số liệu điều tra toàn quốc năm 2023 của Viện Dinh dưỡng, Bộ Y tế cho biết, tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ em dưới 5 tuổi của Việt Nam là 18,2% (thuộc nhóm các quốc gia có tỷ lệ suy dinh dưỡng thể thấp còi trẻ em ở dưới mức 20%, là mức trung bình theo phân loại của Tổ chức Y tế thế giới). Tuy nhiên, tỷ lệ này vẫn còn ghi nhận mức cao ở vùng trung du và miền núi phía Bắc (24,8%) và cao nhất là tại Tây Nguyên (25,9%). Thực tế vẫn có tới 50% trẻ em chưa đạt được chiều cao theo chuẩn quốc tế. Nguyên nhân khiến việc tăng trưởng chiều cao chậm là do suy dinh dưỡng bào thai và những năm đầu đời.
TS Trương Hồng Sơn - Viện trưởng Viện Y học Ứng dụng Việt Nam, Phó Tổng thư ký Tổng hội Y học Việt Nam cho rằng, nhiều cha mẹ ở Việt Nam chưa nhận thức đúng về tầm quan trọng của vi chất dinh dưỡng trong phát triển chiều cao. Trong thai kỳ, tình trạng thiếu sắt, thiếu acid folic hay canxi vẫn phổ biến.
“Thành quả của tăng tốc chiều cao là của một quá trình can thiệp sớm, lâu dài và bền vững. Vì vậy, cha mẹ cần chú ý dinh dưỡng và bổ sung vitamin giúp trẻ tăng trưởng tốt. Ngoài tắm nắng đúng cách, cần bổ sung vitamin D từ chế độ dinh dưỡng hằng ngày và các chế phẩm bổ sung. Vitamin D giúp hấp thụ canxi hiệu quả, thiếu hụt chất này sẽ dẫn tới còi xương ở trẻ. Vitamin K2 cũng rất quan trọng trong quá trình phát triển xương và điều hòa chuyển hóa canxi trong cơ thể. Sự kết hợp của 2 loại vitamin K2 và D3 có thể hỗ trợ hấp thu canxi vào xương, giúp tăng cường mật độ xương, giảm nguy cơ loãng xương, tăng trưởng chiều cao ở trẻ em” - TS Trương Hồng Sơn nêu rõ.
Tạo “cú hích” cải thiện chiều cao, tầm vóc của người Việt
Theo Viện Dinh dưỡng, tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng thấp còi vẫn cao, trong khi tốc độ tăng trưởng chiều cao của thanh thiếu niên Việt Nam còn chậm. Việc nghiên cứu và ứng dụng các vi chất, đặc biệt là vitamin K2, trở nên cấp thiết để cải thiện dinh dưỡng và sức khỏe xương. Nghiên cứu của Đại học Y Hà Nội phối hợp với Viện Nghiên cứu Đào tạo Y dược Việt Nam - Hàn Quốc công bố trên Tạp chí Y học Cộng đồng Việt Nam cho thấy vitamin K2-MK7 có tác động rõ rệt trong hỗ trợ phát triển chiều cao, mở ra hướng tiếp cận mới trong dinh dưỡng và y học dự phòng cho trẻ em Việt.
Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Vũ Cao Cương kiểm tra chiều cao của trẻ tại TYT phường Nghĩa Tân.
TS Nguyễn Đức Nghĩa - Phó Trưởng bộ môn Giải phẫu, Trường Đại học Y Hà Nội thông tin, kết quả (nghiên cứu theo dõi 945 trẻ từ 1-14 tuổi trong suốt giai đoạn 2022-2025) cho thấy, nhóm trẻ được bổ sung vitamin K2 liên tục có tốc độ phát triển chiều cao cao hơn rõ rệt so với nhóm còn lại, đặc biệt ở hai “giai đoạn vàng” là mầm non (1-5 tuổi) và dậy thì (11-14 tuổi). Trẻ có thói quen ngủ sớm, vận động và ăn uống cân bằng hơn sẽ đạt được kết quả toàn diện của chế độ bổ sung kết hợp cùng lối sống lành mạnh.
Theo một số chuyên gia, vitamin K2, K2-MK7 và D3 được cho là các vi chất vô cùng quan trọng trong quá trình phát triển chiều cao của trẻ em. Việc bổ sung thêm các vi chất này vào khẩu phần ăn của trẻ hằng ngày cần phải được chú trọng trong thời gian tới để cải thiện chiều cao hiệu quả. Tuy nhiên, các chuyên gia dinh dưỡng cũng đề cao vai trò tích cực trong phát triển chiều cao của vận động và giấc ngủ, cần bảo đảm giấc ngủ của trẻ từ 7 - 9 giờ/đêm để duy trì sự cân bằng nội tiết và quá trình trao đổi chất.
TS Nguyễn Tri Thức - Thứ trưởng Bộ Y tế cho rằng, trong bối cảnh các ngành, cấp đang tích cực triển khai Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị, việc cải thiện và nâng cao chất lượng bữa ăn học đường là một giải pháp quan trọng, có ý nghĩa chiến lược nhằm nâng cao tầm vóc và thể lực của thế hệ trẻ, góp phần hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước phát triển, hùng cường. Việc cải thiện tầm vóc, thể lực cho trẻ trong lứa tuổi học đường không chỉ là nhiệm vụ của ngành y tế mà còn cần sự tham gia của toàn xã hội. Hiện Bộ Y tế tập trung hoàn thiện thể chế, xây dựng hành lang pháp lý cho vấn đề dinh dưỡng. Cụ thể, Bộ đang chủ trì xây dựng Luật Phòng bệnh, trong đó có một số nội dung về dinh dưỡng học đường.
Nhiều chuyên gia cho rằng, để nâng cao thể trạng, tầm vóc và trí lực của trẻ em Việt Nam, cần có một khung pháp lý đủ mạnh về dinh dưỡng học đường để công tác này được triển khai một cách tổng thể, đồng bộ và hiệu quả; cần thiết có luật riêng, bao trùm hơn về dinh dưỡng học đường để tạo “cú hích” cải thiện chiều cao, tầm vóc của người Việt Nam trong Kỷ nguyên mới, Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
