Tăng cường phân cấp, ủy quyền để bứt tốc giải ngân vốn đầu tư công

Bước ngoặt trong công tác quản lý

Hà Nội được Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch vốn ĐTC hơn 83,7 nghìn tỷ đồng. Sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, TP đã chủ động giao kế hoạch vốn lên tới 103,7 nghìn tỷ đồng, tăng gấp 1,28 lần so với năm 2024. Đây là con số thể hiện sự quyết tâm mạnh mẽ của TP trong việc thúc đẩy phát triển hạ tầng, cải thiện đời sống Nhân dân và khẳng định vị thế đầu tàu kinh tế của cả nước.

Tính đến 22/11, lũy kế giải ngân của toàn TP đạt khoảng 52.000 tỷ đồng, tương ứng 62,1% kế hoạch Thủ tướng giao và 50,1% kế hoạch TP giao. Tỷ lệ này cao hơn mức trung bình chung của cả nước (mới đạt 55,4% so với kế hoạch Thủ tướng giao) tính đến 13/11; cho thấy nỗ lực vượt bậc của Hà Nội trong đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn ĐTC.

Ngay từ đầu năm, TP đã ban hành kế hoạch giải ngân chi tiết cho từng đầu mối, từng dự án quan trọng. Các cuộc họp giao ban ở mọi cấp độ được tổ chức định kỳ, thường xuyên nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Đặc biệt, TP đã chỉ đạo phân luồng, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính, nhất là thủ tục liên quan đến ĐTC bằng cơ chế “làn xanh”, yêu cầu xử lý trong vòng 24 giờ đối với những dự án trọng điểm, tạo sự chuyển biến rõ nét trong cải cách thủ tục hành chính.

Một điểm nhấn quan trọng là việc tận dụng cơ chế phân cấp, phân quyền mạnh mẽ từ Luật Thủ đô 2024 và Luật ĐTC 2024, có hiệu lực từ 1/1/2025; Nghị quyết số 188/2025/QH15 ngày 19/2/2025... Những cơ chế này đã tạo điều kiện thuận lợi để TP nhanh chóng hoàn thiện thủ tục đầu tư, khởi công nhiều công trình trọng điểm như cầu: Vân Phúc, Ngọc Hồi, Thượng Cát; đoạn cao tốc Vành đai 4 - Vùng Thủ đô…

TP đã quyết liệt triển khai các chủ trương, chính sách lớn của T.Ư về việc sắp xếp chính quyền địa phương 2 cấp. Những nội dung liên quan đến chuyển chủ đầu tư dự án, giao kế hoạch vốn trung hạn giai đoạn 2021 - 2025; kế hoạch vốn năm 2025 và kế hoạch vốn năm 2024 kéo dài sang năm 2025 đã được TP quyết định ngay từ 27/6, bảo đảm tính liên tục, đồng bộ trong quản lý và điều hành vốn ĐTC.

Sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, UBND TP cùng các sở, ngành đã ban hành nhiều quyết định đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho xã, phường trong việc thực hiện thủ tục đầu tư… Cấp xã, phường được ủy quyền điều chỉnh kế hoạch ĐTC trong năm hoặc giai đoạn trung hạn 2021 - 2025; nguồn vốn đầu tư của các dự án; phê duyệt và điều chỉnh dự án sử dụng vốn ngân sách...

Quyết định số 61/2025/QĐ - UBND ngày 26/9/2025 và Quyết định số 69/2025/QĐ - UBND ngày 12/11/2025 góp phần hoàn thiện khung pháp lý, tạo thuận lợi cho việc phân cấp, quy định thẩm quyền triển khai các dự án ĐTC. Linh hoạt trong điều hành vốn, không chỉ bảo đảm bố trí đủ và kịp thời, mà còn kiên quyết cắt giảm kế hoạch vốn từ dự án có tỷ lệ giải ngân thấp để chuyển sang cho dự án giải ngân tốt hơn.

Thời gian còn lại của năm 2025 rất ngắn trong khi khối lượng vốn cần giải ngân vẫn còn lớn. Nhận thức rõ tính cấp bách của nhiệm vụ này, UBND TP đã ban hành kế hoạch triển khai “Đợt cao điểm 75 ngày đẩy mạnh và hoàn thành giải ngân kế hoạch vốn ĐTC năm 2025”, bắt đầu từ 1/11/2025 với mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch vốn. Trong đợt cao điểm này, từng dự án được lập kế hoạch tiến độ giải ngân theo tuần, theo tháng; giao ban kiểm đếm hàng tuần; thi công quyết liệt như “3 ca 4 kíp”, “làm xuyên ngày nghỉ”...

Gỡ nút thắt giải phóng mặt bằng

Một trong những trọng tâm lớn nhất trong triển khai ĐTC là công tác giải phóng mặt bằng (GPMB). TP yêu cầu người đứng đầu các sở, ban, ngành, địa phương tập trung hơn nữa trong lãnh đạo, chỉ đạo, huy động sức mạnh tổng thể của cả hệ thống chính trị, các tổ chức đoàn thể cùng vào cuộc. Tăng cường công tác dân vận, trực tiếp làm việc với người dân, nắm bắt tâm tư nguyện vọng, vận dụng sáng tạo và linh hoạt các quy định pháp luật để giải quyết khiếu nại, kiến nghị hợp pháp, chính đáng của người dân. Đồng thời vận động, thuyết phục để các hộ dân trong diện GPMB đồng thuận, thực hiện công khai, minh bạch, đúng luật, chính xác.

Ngoài ra, TP cũng nghiên cứu phương án ban hành khung chính sách bồi thường GPMB riêng cho một số dự án lớn, đặc thù, áp dụng thống nhất từ khi bắt đầu đến khi kết thúc, tránh thay đổi đột ngột hoặc khác biệt giữa các địa bàn giáp ranh, nhằm tạo công bằng và minh bạch, giúp người dân yên tâm, đồng thuận trong quá trình GPMB. Rà soát, thống kê toàn bộ các dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật tại các khu đất thực hiện đấu giá trên địa bàn TP, hoàn thành trong tháng 12 này. Trên cơ sở đó, UBND TP sẽ xem xét điều chỉnh mục tiêu đầu tư từ đấu giá sang tái định cư, nhằm đáp ứng ngay nhu cầu tái định cư cho các dự án trọng điểm.

UBND TP giao Sở Xây dựng theo dõi sát diễn biến thị trường, kịp thời cập nhật, điều chỉnh và công bố giá vật liệu xây dựng, chỉ số giá xây dựng cho phù hợp với mặt bằng giá thị trường. Đây là yếu tố quan trọng để bảo đảm tính khả thi, hiệu quả của các dự án, tránh tình trạng đội vốn, chậm tiến độ do biến động giá cả.

Một giải pháp mang tính nền tảng là tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong ĐTC. TP xác định kết quả giải ngân vốn ĐTC là tiêu chí hàng đầu để đánh giá, xếp loại và khen thưởng cán bộ, lãnh đạo trong năm 2025. Trách nhiệm cá nhân được gắn chặt với tiến độ từng công trình theo nguyên tắc “rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian và rõ kết quả”. Cách làm này không chỉ nâng cao trách nhiệm của đội ngũ cán bộ mà còn tạo động lực để mỗi cá nhân nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ.

TP còn tiếp tục đẩy mạnh công tác đào tạo, hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ cấp xã; nếu cần thiết, sẽ tăng cường biệt phái cán bộ từ các sở, ngành xuống hỗ trợ địa phương. Giải pháp này vừa giúp nâng cao năng lực đội ngũ cơ sở, vừa bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp trong hệ thống chính quyền. Bên cạnh đó, TP yêu cầu rà soát, phân cấp cho xã, phường thực hiện các thủ tục hành chính, xây dựng quy trình rút gọn, giảm bớt các bước trung gian, rút ngắn thời gian xử lý để tăng tốc độ triển khai, nâng cao hiệu quả quản lý dự án, giảm phiền hà cho người dân và DN.

Nhìn tổng thể, những giải pháp mà Hà Nội đang triển khai cho thấy quyết tâm chính trị rất cao, sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận của Nhân dân. Nếu đạt được mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch vốn ĐTC năm 2025, Hà Nội sẽ tạo ra cú hích mạnh mẽ cho phát triển hạ tầng, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân, đồng thời khẳng định vai trò đầu tàu của Thủ đô trong tiến trình phát triển đất nước. Đây cũng sẽ là minh chứng cho hiệu quả của việc phân cấp, phân quyền, cải cách thủ tục hành chính, cũng như sự đúng đắn của các chủ trương, chính sách lớn mà T.Ư đã ban hành.