Theo thống kê của Liên minh Hợp tác xã TP Hà Nội, trên địa bàn TP hiện có 1.723 hợp tác xã (HTX), tuy nhiên, chỉ 146 HTX được đánh giá là hoạt động tốt. Việc phát triển khó khăn kéo theo thu nhập của đại bộ phận xã viên còn rất hạn chế. Đây là một trong những nguyên nhân khiến nhiều người không mặn mà với khu vực kinh tế tập thể.
Chưa đủ hấp dẫn
Trong tổng số các HTX hoạt động trên địa bàn TP, số HTX nông nghiệp (NN) chiếm tỷ lệ cao nhất với 58,5%. So với nhiều HTX hoạt động trong các lĩnh vực công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ - thương mại, vận tải… các HTX NN là những đơn vị đang đứng trước nguy cơ bị "già hóa" cao hơn cả.
Ông Nguyễn Văn Hồng - Chủ nhiệm HTX NN Chu Phan (huyện Mê Linh) bộc bạch, hiện, HTX có 33 tổ thành viên, với tổng số xã viên khoảng 100 người. Tuy nhiên, độ tuổi trung bình của các xã viên HTX lên tới 45 tuổi. Thu nhập bình quân của các xã viên hiện mới đạt xấp xỉ 2 triệu đồng/người/tháng. Do vậy, nhiều năm qua, HTX không thu hút được thành viên trẻ tham gia góp vốn phát triển sản xuất. Chủ nhiệm HTX NN Ngô Sài (huyện Quốc Oai) Nguyễn Văn Việt trăn trở, hầu hết thanh niên trên địa bàn đều lựa chọn đi làm công cho thu nhập khá hơn, tham gia hoạt động của HTX đa phần đều là người trung niên. Cũng phải thẳng thắn thừa nhận rằng, thu nhập từ dịch vụ NN còn quá thấp để đáp ứng nhu cầu cuộc sống xã viên hiện nay.
Thực tế cho thấy, không chỉ ở lĩnh vực NN mà ở nhiều lĩnh vực khác, trừ một số HTX có quy mô khá, còn lại đa phần đều gặp rất nhiều khó khăn. Nguyên nhân chính do thiếu vốn và đất sản xuất, đầu ra cho sản phẩm thiếu ổn định, thu nhập bình quân đầu xã viên chỉ khoảng 2 triệu đồng/tháng,… Kéo theo đó, lao động trong nhiều HTX liên tục giảm qua các năm. Điển hình như, tại các HTX công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp hiện chỉ còn 4.300 người, chiếm tỷ trọng thấp nhất trong nhóm lao động công nghiệp ngoài Nhà nước (0,83%), và chỉ chiếm 0,61% tổng số lao động công nghiệp trên địa bàn TP. Ngoài giảm về số lượng, tỷ lệ lao động đã qua đào tạo tại các HTX vẫn còn ở mức rất thấp. Số người có trình độ đại học tham gia phát triển kinh tế tập thể thậm chí chưa đạt xấp xỉ 1 người/HTX (!).
Nỗ lực vượt khó
HTX không thu hút được nguồn lực trẻ có thể khiến nhiều HTX đứng trước nguy cơ thiếu hụt nguồn nhân lực phát triển trong tương lai. Để hoạt động HTX hấp dẫn người trẻ tham gia đầu tư chất xám, tăng lợi nhuận từ HTX vẫn là bài toán chính yếu. Nhận thức được điều này, trong năm 2014, Liên minh HTX TP Hà Nội đã có nhiều cố gắng trong củng cố và phát triển các mô hình HTX.
Theo đó, Liên minh đã phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan tổ chức 41 lớp bồi dưỡng, tập huấn cho 2.736 cán bộ, xã viên; 5 lớp đào tạo nghề cho 175 học viên các HTX. Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX cũng đã tiến hành cho vay trên 125 tỷ đồng đối với 262 dự án của các tổ hợp tác và HTX, nhằm hỗ trợ các đơn vị phát triển kinh tế. Để vực dậy các HTX hoạt động chưa hiệu quả, Liên minh cũng đã tổ chức nhiều hội nghị tư vấn cho các HTX trên địa bàn huyện Mê Linh, Ba Vì… Cùng với đó, việc chuyển đổi mô hình các HTX theo Luật HTX năm 2012 tiếp tục được đẩy mạnh, thực hiện nghiêm túc.
Dù vậy, trước rất nhiều khó khăn hiện nay, ông Phạm Văn An - Chủ tịch Liên minh HTX TP kiến nghị, UBND TP tiếp tục quan tâm, sớm ban hành các văn bản hướng dẫn việc thi hành Luật HTX 2012; đầu tư bổ sung và hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng hiện có, nhất là tại các HTX NN. Đồng thời, bổ sung nguồn vốn cho các Quỹ hỗ trợ HTX phát triển sản xuất, Quỹ Tín dụng Nhân dân khuyến khích cho vay, từng bước nâng cao hiệu quả hoạt động và thu nhập cho xã viên, thành viên các HTX, qua đó thu hút đông đảo hơn các tầng lớp Nhân dân tham gia vào phát triển khu vực kinh tế tập thể trên địa bàn TP.
Sản xuất đồ thủ công mỹ nghệ huyện Thạch Thất. Ảnh: Nguyễn Lâm
|
