Tập trung nguồn lực hỗ trợ hợp tác xã phát triển gắn với chuỗi giá trị

Sau 15 năm phát triển, thể chế phát triển kinh tế tập thể ngày càng hoàn thiện, HTX trong lĩnh vực nông nghiệp đã có sự chuyển biên đột phá cả về lượng và chất, vượt qua những yếu kém kéo dài trước đây. Đến ngày 30/6/2019, cả nước đã có 14.502 HTX nông nghiệp (chiếm 63% tổng số HTX cả nước). Đáng chú ý trong đó, có 55% tổng số HTX nông nghiệp hoạt động hiệu quả. Trong 3 năm gần đây, tốc độ tăng các HTX kiểu mới rất nhanh. 

Doanh thu trung bình của các HTX đạt trên 1,6 tỷ đồng/năm, với lợi nhuận khoảng 203 triệu đồng/năm. Cá HTX nông nghiệp đang tạo việc làm cho gần 3,8 triệu lao động, với mức tăng thu nhập ước tính khoảng 14%. Đáng chú ý, số thành viên HTX là doanh nghiệp (pháp nhân) đã tăng lên 543 doanh nghiệp. Mô hình hoạt động của các HTX ngày một đa dạng, đáp ứng yêu cầu của sản xuất nông nghiệp và thị trường. Nhiều HTX đã liên kết với các doanh nghiệp xây dựng chuỗi giá trị sản xuất với chế biến, tiên thụ sản phẩm nông nghiệp. 

Mặc dù đã đạt được nhiều kết quả tích cực, tuy nhiên, việc tổ chức triển khai, thực hiện Nghị quyết số 13/NQ-TW của ngành NN&PTNT thời gian qua vẫn bộc lộ một số tồn tại, hạn chế. Đơn cử như quá trình tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết còn chậm, ở nhiều thời gian, thời điểm chưa quyết liệt. Một số cấp ủy Đảng, chính quyền chưa quan tâm đúng mức, chưa thấy được tầm quan trọng của phát triển kinh tế tập thể. Kinh tế tập thể, HTX trong lĩnh vực nông nghiệp bước đầu có sự cải thiện cả về lượng và chất, nhưng chưa đồng đều giữa các lĩnh vực, vùng miền, địa phương, chưa đáp ứng được yêu cầu của sản xuất hàng hóa lớn và thị trường. Chính sách hỗ trợ HTX ban hành nhiều, nhưng thiếu nguồn lực để thực hiện… 

Thực tế đã chứng minh, ở đâu người đứng đầu cấp ủy, chính quyền quyết tâm, hệ thống chính trị vào cuộc ở đó kết quả phát triển kinh tế tập thể hợp tác xã đạt được kết quả rõ nét. Chính vì vậy, nhiệm vụ đầu tiên được Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ nhấn mạnh tại hội nghị là cần tiếp tục nâng cao nhận thức các tầng lớp Nhân dân và chính quyền các cấp về kinh tế tập thể, HTX. Bên cạnh đó, tổ chức thực hiện có hiệu quả các chính sách hiện có, ban hành các chính sách mới phù hợp với thực tế, khuyến khích hỗ trợ phát triển HTX.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng đề nghị Bộ KH&ĐT tiếp tục nghiên cứu, rà soát và đề xuất sửa đổi Luật Hợp tác xã; hướng dẫn định mức và thủ tục thực hiện Quyết định số 2261/QĐ-TTg; nghiên cứu bố trí nguồn vốn riêng để thực hiện các chính sách hỗ trợ HTX, đặc biệt là đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đối với HTX nông nghiệp gắn với chuỗi giá trị. Ngân hàng Nhà nước ViệtNam rà soát, tháo gỡ khó khăn và tạo điều kiện thuận lợi cho các HTX tiếp cận các nguồn vốn tín dụng. Liên minh HTX Việt Nam xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch, dự án tổ chức lại các HTX nông nghiệp hoạt động hiệu quả thấp… 

Đối với các tỉnh, TP, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đề nghị tiếp tục triển khai đầy đủ các cơ chế, chính sách của Chình phủ. Đặc biệt là Nghị định số 98/2018/NĐ-CP về chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; Nghị định số 57/2018/NĐ-CP về cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn; Nghị định số 58/2018/NĐ-CP về bảo hiểm nông nghiệp.

Trọng tâm là nghiên cứu xây dựng các nội dung phát triển kinh tế tập thể, HTX phù hợp với yêu cầu và điều kiện của địa phương, đáp ứng yêu cầu tái cơ cấu ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới. Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ và năng lực cho cán bộ, thành viên của HTX. Tiếp tục thực hiện thí điểm đưa cán bộ trẻ có trình độ cao đẳng, đại học về làm việc cho HTX. Thành lập các nhóm chuyên gia để hỗ trợ, tư vấn cho các HTX nông nghiệp.

Các bộ ngành, địa phương cũng cần tập trung nguồn lực từ ngân sách Nhà nước và thị trường để hỗ trợ các mô hình HTX nông nghiệp gắn với chuỗi giá trị. Trợ giúp xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm của các HTX nông nghiệp. Xây dựng các mô hình HTX kiểu mới ứng dụng công nghệ 4.0 trong quản lý và sản xuất kinh doanh. Đồng thời, ưu tiên hỗ trợ các HTX nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trong quá trình thực hiện chính sách hỗ trợ…