Ảnh hưởng kép
Ngày 5/3, trao đổi với phóng viên báo Kinh tế & Đô thị, ông Huỳnh Quang Huy - Chi Cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Bình Thuận cho biết, địa phương có khoảng 2.000 tàu đánh bắt xa bờ (tàu dài trên 15m - PV). Tuy nhiên, do ngư trường và thời tiết chưa ổn định cộng với giá xăng dầu tăng cao, nên hiện 50% tàu nằm bờ, bỏ biển.
Ông Bùi Văn Miên - ngư dân phường Phú Hài, TP Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận chuyên nghề vây lưới chì cho biết, ông vừa kết thúc chuyến biển hơn 10 ngày tốn gần 5.000 lít dầu, khoảng trên 100 triệu đồng.
“Chuyến biển vừa rồi tôi thu được hơn 250 triệu đồng, trừ tiền dầu, ăn uống, phí tổn hết khoảng 150 triệu đồng, còn dư 100 triệu đồng chia cho bạn biển (người lao động trên tàu - PV) mỗi người được hơn 2,5 triệu đồng. Đây là mức giá rất thấp để chia cho bạn biển, vì trung bình mỗi chuyến trước đó họ được chia hơn 6 triệu đồng” - ông Bùi Văn Miên cho biết.
Cũng theo ông Bùi Văn Miên giá dầu tăng nhưng sản lượng đánh bắt ngày một ít dần cộng với giá cá không tăng, nên việc tìm bạn biển rất khó khăn và chủ tàu dễ thua lỗ nếu chuyến biển không đạt. “Tôi hy vọng giá xăng dầu sớm được bình ổn để ngư dân yên tâm bám biển, sống được với nghề” - ông Miên nói.
Còn theo ông Đặng Tấn Hùng - chủ tàu câu cá ngừ đại dương KH 95256 TS, TP Nha Trang, Khánh Hòa cho biết, năm ngoái do ảnh hưởng dịch bệnh nên tàu của ông chỉ đi 4 chuyến biển nhưng bị lỗ 150 triệu đồng do không đạt sản lượng và giá cá thấp. Chuyến biển khởi hành ngày 20/2, ông Hùng mua hơn 3.700 lít dầu với giá hơn 21.000 đồng/lít cao hơn hồi trước Tết gần 4.000 đồng/lít.
“Chi phí một chuyến biển câu cá ngừ của tôi thường vào khoảng 90 triệu đồng thì nay đã tăng lên gần 130 triệu đồng. Do xăng dầu tăng nên giá cả các mặt hàng khác cũng tăng, như đá xay muối cá trước Tết là 25.000 đồng/cây thì nay đã lên 27.000 đồng/cây. Mỗi chuyến trung bình hơn 350 cây đá tương đương mất thêm 7 triệu đồng. Đó là chưa kể giá gas, thực phẩm, ngư cụ cũng tăng theo. Nếu giá cá không tăng và tàu không đạt sản lượng chắc chắn đi biển sẽ lỗ nặng. Tình trạng này tiếp tục kéo dài ngư dân sẽ khó vươn khơi bám biển vì hiện nay ngư dân chúng tôi đang thực hiện theo Quyết định 48, chỉ được hỗ trợ tiền dầu cho tối đa 4 chuyến biển/năm” - ông Đặng Tấn Hùng chia sẻ.
Trong khi đó, ông Nguyễn Trung Hiếu - Trưởng Ban Quản lý cảng cá Hòn Rớ, TP Nha Trang cho biết, do giá xăng dầu tăng nên tại cảng có xuất hiện tình trạng tàu cá nằm bờ không vươn khơi, bám biển. Hiện cảng Hòn Rớ đang có hơn 200 tàu nằm bờ.
“Thời điểm này một số tàu đang đánh bắt xa bờ chưa cập cảng, nhưng với giá xăng dầu hiện nay nhiều khả năng xong chuyến biển này họ sẽ nằm bờ vì nguy cơ lỗ rất cao” - ông Hiếu cho hay.
Doanh nghiệp lo thiếu nguyên liệu
Việc tàu cá nằm bờ do xăng dầu tăng cao khiến các doanh nghiệp chuyên sản xuất sản phẩm cá ngừ khá lo lắng. Việc thiếu nguyên liệu có thể ảnh hưởng đến kế hoạch kinh doanh và cam kết theo các đơn hàng với đối tác.
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Văn Dư - thành viên Ban Giám đốc Hải Vương Group - công ty xuất khẩu sản phẩm cá ngừ lớn nhất Việt Nam có trụ sở tại Khánh Hòa khẳng định nguyên liệu ngành cá ngừ đang thiếu vì nhiều lý do.
“Hiện các đơn hàng đi Nga và một số nước Đông Âu đang đứng. Trong khi đó, giá nguyên liệu trên thế giới đang lên, nhưng nguồn nguyên liệu trong nước lại có xu hướng giảm do sản lượng đánh bắt thấp và nhiều tàu bỏ biển. Nhìn chung, nguyên liệu nhập và nguyên liệu nội địa đều đang thiếu tuy nhiên giá nguyên liệu phải theo thị trường. Nếu doanh nghiệp tăng giá đầu vào để tạo động lực cho người dân bám biển nhưng giá đầu ra không tăng thì doanh nghiệp sẽ thiệt hại. Do đó, giá cả hiện nay vẫn do thị trường quyết định” - ông Nguyễn Văn Dư cho biết.
Theo các ngư dân, nếu muốn bám biển, ngoài Quyết định 48 hỗ trợ giá dầu (1 năm 4 chuyến biển), cơ quan chức năng cần bình ổn giá xăng dầu sớm để các mặt hàng khác không tăng. Ngoài ra, việc có thêm một số chính sách hỗ trợ người dân vươn khơi bám biển, như tiếp tục hỗ trợ hoặc miễn phí tiền bảo hiểm tàu, giảm lãi suất tối đa để mua máy móc, ngư cụ... cũng rất cần thiết.
Nhận định về vấn đề này, Chi Cục trưởng Chi cục Thủy sản Bình Thuận Huỳnh Quang Huy cho biết, việc bình ổn giá xăng dầu đang đợi chính sách chung của Trung ương vì các địa phương không quyết được.
“Về phía địa phương vẫn khuyến cáo bà con bám biển, tổ chức theo tổ đội, chuỗi cung ứng để tăng hiệu quả khai thác. Đồng thời, nắm thông tin ngư trường để đi biển cho hiệu quả” - ông Huỳnh Quang Huy cho hay.
Còn theo ông Đào Quang Minh - Chi Cục trưởng Chi cục Thủy sản Phú Yên, giá xăng dầu tăng khiến chi phí đi biển của ngư dân tăng cao. Hiện sản lượng đánh bắt không được nhiều như trước, việc tìm bạn biển cũng khó khăn hơn.
“Theo tôi, các địa phương cần xem xét giải quyết sớm các hồ sơ theo quy định để hỗ trợ ngư dân nhận được tiền từ Quyết định 48 giúp bà con thụ hưởng sớm” - ông Đào Quang Minh cho biết.
Ông Mai Thành Phúc - Chủ tịch Nghiệp đoàn nghề cá Phước Đồng (TP Nha Trang) chia sẻ thêm, các tàu đánh bắt xa bờ hầu hết đều nợ tiền dầu khoảng hơn 100 triệu đồng/tàu. Nếu tiền hỗ trợ theo Nghị định 48 về sớm thì ngư dân cũng xoay sở được phần nào. Còn dồn lại, trả chậm thì sẽ phát sinh thêm lãi và nợ, khó chồng khó.
