Phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo, Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhấn mạnh: "Nghị định quy định về tập trung, tích tụ đất đai cho sản xuất nông nghiệp và Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai là hai Nghị định sẽ phải giải quyết ngay được những “điểm nghẽn”, vấn đề vướng mắc từ thực tiễn để thúc đẩy nguồn lực đất đai vào phát triển kinh tế". Theo đó, Bộ trưởng mong muốn tại Hội thảo, các chuyên gia, lãnh đạo các Sở Tài nguyên và Môi trường từ thực tiễn tổ chức thi hành pháp luật tiếp tục góp ý để hoàn thiện trình Chính phủ ban hành trong tháng 12/2019 để có thể triển khai trong năm 2020.
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho rằng, Nghị định khi được ban hành phải “gỡ rối” được những vướng mắc, bất cập đang diễn ra hiện nay tại các địa phương. Đặc biệt, đối với Nghị định quy định về tập trung, tích tụ đất đai cho sản xuất nông nghiệp, phải đưa ra được cơ chế bảo đảm được quyền lợi cụ thể, lâu dài cho người dân, cho doanh nghiệp.
Báo cáo tại Hội thảo, ông Lê Thanh Khuyến - Tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý đất đai - đại diện đơn vị chủ trì soạn thảo, Phó trưởng Ban soạn thảo, Tổ trưởng Tổ biên tập 02 Nghị định cho biết: Luật Đất đai năm 2013 được Quốc hội thông qua và có hiệu lực từ ngày 01/7/2014. Để quy định chi tiết một số điều được giao trong Luật, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tài chính và các Bộ, ngành có liên quan đã xây dựng, trình Chính phủ ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền các văn bản hướng dẫn chi tiết để có hiệu lực cùng với thời điểm có hiệu lực của Luật Đất đai. Việc ban hành kịp thời, đồng bộ và khá đầy đủ các văn bản quy định chi tiết thi hành này đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai thi hành, góp phần đưa Luật Đất đai đi vào cuộc sống.
Tuy nhiên, việc triển khai thi hành các Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật vẫn còn một số vướng mắc, bất cập trong việc tiếp cận đất đai thông qua hình thức thỏa thuận thuê, nhận chuyển nhượng, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất;…Mặt khác, thực tế triển khai cho thấy quá trình tập trung, tích tụ ruộng đất còn khó khăn, vướng mắc, việc thực hiện chưa mang lại hiệu quả.
Bên cạnh đó, việc Quốc hội thông qua Luật Quy hoạch, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 luật liên quan đến quy hoạch, đặt ra yêu cầu cần thiết phải rà soát lại các quy định tại các Nghị định quy định về việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ.
Để tháo gỡ các vướng mắc trên thực tiễn, tạo điều kiện thúc đẩy tập trung, tích tụ đất đai và cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh theo yêu cầu của Chính phủ, việc ban hành 02 Nghị định nêu trên là cần thiết.
Đối với Nghị định quy định về tập trung, tích tụ đất cho sản xuất nông nghiệp, ông Lê Thanh Khuyến cho biết thêm, phạm vi điều chỉnh của Nghị định quy định cụ thể những cơ chế, chính sách về tập trung, tích tụ đất nông nghiệp để tổ chức sản xuất nông nghiệp mà Luật Đất đai đã có quy định. Đồng thời, Nghị định cũng sẽ quy định một số cơ chế, chính sách chưa được Luật Đất đai quy định như cấp xã làm đầu mối thực hiện việc thuê quyền sử dụng đất hoặc nhận ủy quyền của người sử dụng đất để tạo lập quỹ đất nông nghiệp....
Tại Hội thảo, các đại biểu đã tập trung thảo luận về các nội dung của hai nghị định. Đối với Nghị định quy định về tập trung, tích tụ đất đai cho sản xuất nông nghiệp, các đại biểu tập trung thảo luận các nội dung liên quan tới phạm vi điều chỉnh; quy mô tập trung, tích tụ đất đai được áp dụng chính sách khuyến khích; các cơ chế khuyến khích tập trung đất đai, triệt tiêu tình trạng đầu cơ và thâu tóm đất đai của người nông dân; vấn đề chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp để xây dựng hạ tầng (đường giao thông, nhà kho, nhà màng, nhà kính…) để phục vụ sản xuất nông nghiệp công nghệ cao; vấn đề khôi phục lại đất nông nghiệp để hoàn trả mặt bằng cho người sử dụng đất khi kết thúc dự án hoặc khi nhà đầu tư bị phá sản…; vấn đề hỗ trợ và bảo hiểm rủi ro trong tập trung, tích tụ đất nông nghiệp,…
Đối với Nghị định sửa đổi, bổ sung một số nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai, các đại biểu tập trung thảo luận về các nội dung liên quan đến việc giao đất, cho thuê đất đối với các thửa đất có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu được tách thửa do Nhà nước trực tiếp quản lý cho người sử dụng đất liền kề; thủ tục đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho người nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua nhà ở, công trình xây dựng trong các dự án phát triển nhà ở; 02 phương án xử lý việc bồi thường, hỗ trợ đối với đất nông nghiệp đã sử dụng ổn định từ trước ngày 01/7/2004 mà hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp không đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất…
Các ý kiến thảo luận được các đại biểu phát biểu đi thẳng vào từng nội dung vướng mắc, đề xuất các giải pháp để giải quyết. Trên cơ sở đó cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu, tiếp thu hoàn thiện hoặc phản biện giải trình đi đến thống nhất.
