Thành phố Hồ Chí Minh: ô nhiễm môi trường kéo dài ở xã Vĩnh Lộc

Theo văn bản trả lời Báo Kinh tế & Đô thị của UBND xã Vĩnh Lộc, trên địa bàn hiện có 10 cơ sở hoạt động trong lĩnh vực giặt, tẩy, nhuộm vải – nhóm ngành nghề có nguy cơ cao gây ô nhiễm môi trường gồm: doanh nghiệp tư nhân Tuấn Minh, hộ kinh doanh Nguyễn Đình Thanh, Công ty TNHH giặt sấy Jean Kaki, hộ kinh doanh Nông Văn Công, hộ kinh doanh Nguyên Long, hộ kinh doanh Lê Thị Ơn, hộ kinh doanh Vũ Đình Thi, Công ty TNHH giặt sấy Việt Pháp, hộ kinh doanh Lê Văn Dũng, hộ kinh doanh Nguyễn Minh Hiếu.

Theo quy định pháp luật. Các cơ sở này từng bị UBND huyện Bình Chánh (trước đây) xử phạt vi phạm hành chính, buộc di dời do không phù hợp với quy hoạch, phân vùng môi trường và khả năng chịu tải của khu dân cư. Tuy nhiên, đến nay, việc di dời vẫn chưa được thực hiện dứt điểm.

UBND xã Vĩnh Lộc cho biết, đã triển khai nhiều biện pháp như mời các cơ sở tới làm việc, ban hành văn bản đôn đốc, xây dựng kế hoạch kiểm tra, phối hợp ngành điện lực rà soát hợp đồng mua bán điện, làm việc với chủ nhà xưởng cho thuê để vận động chấm dứt hợp đồng. Dù vậy, các biện pháp này chủ yếu mang tính vận động, phối hợp, trong khi các cơ sở vi phạm vẫn tiếp tục tồn tại.

Câu hỏi đặt ra là: ai chịu trách nhiệm khi các quyết định xử phạt của cơ quan có thẩm quyền không được thực thi nghiêm túc? và vai trò chỉ đạo, đôn đốc, kiến nghị cưỡng chế của người đứng đầu UBND xã đã được thực hiện đến đâu?

Theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường và pháp luật về tổ chức chính quyền địa phương, Chủ tịch UBND xã là người chịu trách nhiệm toàn diện về công tác quản lý Nhà nước trên địa bàn, trong đó có lĩnh vực bảo vệ môi trường. Khi các cơ sở gây ô nhiễm đã có quyết định xử phạt, buộc di dời nhưng vẫn tiếp tục hoạt động, trách nhiệm không thể dừng lại ở việc báo cáo hay vận động.

Người đứng đầu chính quyền cụ thể là Chủ tịch UBND xã Vĩnh Lộc có trách nhiệm tổ chức kiểm tra, lập hồ sơ vi phạm, kiến nghị áp dụng các biện pháp xử lý mạnh hơn, đồng thời chịu trách nhiệm nếu để tình trạng vi phạm kéo dài, gây bức xúc trong Nhân dân.

Ghi nhận của phóng viên cho thấy, nhiều hộ dân sinh sống xung quanh khu vực có các cơ sở giặt, tẩy, nhuộm vải tại xã Vĩnh Lộc bày tỏ sự lo lắng trước tình trạng ô nhiễm môi trường kéo dài, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt và sức khỏe của người dân.

Một người dân cho biết, tình trạng mùi hóa chất và nước thải xuất hiện không thường xuyên vào ban ngày nhưng có xu hướng diễn ra vào buổi tối hoặc thời điểm vắng người. “Có những thời điểm mùi rất khó chịu, nhất là vào ban đêm. Người dân phản ánh nhiều lần và mong muốn việc xử lý phải được thực hiện dứt điểm để đảm bảo môi trường sống” - người này nói.

Một hộ dân khác chia sẻ, việc các cơ sở đã từng bị kiểm tra, xử phạt nhưng vẫn còn tồn tại khiến người dân khó tránh khỏi tâm lý băn khoăn. “Chúng tôi được biết các cơ sở này đã bị xử phạt, buộc di dời. Tuy nhiên, thực tế vẫn còn hoạt động nên người dân mong chính quyền có giải pháp cụ thể hơn, kèm theo mốc thời gian rõ ràng” - người dân này bày tỏ.

Theo nhiều ý kiến, người dân không đặt nặng việc quy trách nhiệm cá nhân, nhưng kỳ vọng chính quyền địa phương thực hiện đầy đủ vai trò quản lý Nhà nước. “Chúng tôi mong chính quyền xử lý theo đúng quy định pháp luật. Nếu cơ sở không chấp hành thì cần có biện pháp mạnh hơn để đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân".

Từ góc độ giám sát của báo chí, việc xử lý các cơ sở gây ô nhiễm tại xã Vĩnh Lộc cần được gắn với trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu. Cần công khai rõ: thời hạn xử lý đối với từng cơ sở, biện pháp cụ thể sẽ áp dụng nếu không chấp hành và trách nhiệm của tập thể, cá nhân liên quan nếu để tình trạng vi phạm tiếp diễn.

Bảo vệ môi trường là yêu cầu bắt buộc, không phải lựa chọn. Người dân có quyền đòi hỏi chính quyền cơ sở, trước hết là người đứng đầu UBND xã, phải thể hiện rõ vai trò, trách nhiệm và quyết tâm trong việc xử lý dứt điểm các cơ sở gây ô nhiễm, đảm bảo kỷ cương pháp luật và môi trường sống an toàn cho cộng đồng.