Dự án chợ Bố Hạ bao gồm 6 hạng mục: nhà chợ chính, khu vực chợ bán đồ tươi sống ngoài trời, ki ốt chợ, nhà ban quản lý chợ, khu vệ sinh và các hạng mục phụ trợ (hệ thống điện, nước, phòng cháy chữa cháy…).
Các công trình được xây dựng trên khu đất có diện tích hơn 12.200m² với tổng mức đầu tư hơn 6 tỷ đồng từ ngân sách, sự đóng góp của Nhân dân và các nguồn huy động khác. Thời gian thực hiện dự án kéo dài từ năm 2007 đến năm 2008.
Theo kết luận thanh tra, quá trình triển khai xây dựng và khai thác chợ Bố Hạ đã xuất hiện nhiều sai phạm từ khâu xây dựng, tổ chức kinh doanh, khai thác và quản lý chợ. UBND huyện Yên Thế và UBND thị trấn Bố Hạ đã thực hiện sai lệch so với phương án thiết kế cơ sở, phương án kiến trúc và mục đích sử dụng ban đầu được UBND tỉnh Bắc Giang phê duyệt.
Cụ thể, UBND huyện Yên Thế tự ý chuyển mục đích sử dụng đất tại vị trí dự kiến xây dựng 19 ki ốt chợ, một phần tường rào và khu vực dự kiến quy hoạch chợ ngoài trời bán hoa quả tươi sang 44 lô đất ở. UBND thị trấn Bố Hạ xây dựng 5 nhóm công trình không đúng với thiết kế cơ sở và phương án kiến trúc ban đầu; UBND huyện Yên Thế không kiểm tra, chấn chỉnh hoặc có ý kiến về việc xây dựng không đúng thiết kế này. Chợ Bố Hạ hiện nay không có hệ thống phòng cháy chữa cháy, hệ thống điện nước, khu vực trông giữ xe đạp, và tường rào như phương án thiết kế ban đầu.
Trước đó, khu vực dự án xây dựng chợ Bố Hạ là đất nông nghiệp; đã có quy hoạch đô thị và kế hoạch sử dụng đất vào mục đích đất chợ, nhưng không có quy hoạch sử dụng đất và quyết định chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp là trái quy định. Việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất sang đất ở dân cư không có quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hoặc quy hoạch đô thị, không có quyết định chuyển mục đích sử dụng đất của cơ quan có thẩm quyền cũng là trái quy định.
Kết luận thanh tra nêu rõ, trách nhiệm đối với các sai phạm trên thuộc về UBND và Chủ tịch UBND huyện Yên Thế; Giám đốc Ban quản lý dự án xây dựng huyện Yên Thế (giai đoạn 2007-2010); Trưởng các phòng Công Thương (nay là Kinh tế - Hạ tầng), Địa chính huyện Yên Thế (nay là Tài nguyên Môi trường) giai đoạn 2007-2021; UBND và Chủ tịch UBND thị trấn Bố Hạ cùng công chức địa chính xây dựng giai đoạn 2007-2021.
Việc tổ chức kinh doanh và khai thác chợ Bố Hạ của UBND thị trấn Bố Hạ cũng không đúng quy định. Cụ thể, không thành lập Ban quản lý chợ, xây dựng đơn giá cho thuê chỗ ngồi không dựa trên cơ sở phương án giá theo quy định; UBND thị trấn Bố Hạ trình HĐND cùng cấp ban hành Nghị quyết số 11/NQ-HĐND ngày 25/12/2008 vượt quá quyền hạn và trách nhiệm. Trách nhiệm này thuộc về UBND và Chủ tịch UBND thị trấn Bố Hạ cùng các công chức tài chính, địa chính xây dựng giai đoạn từ năm 2007 - 2021.
Việc quản lý thu và sử dụng tiền thu cho thuê chỗ ngồi và các khoản thu liên quan tại chợ Bố Hạ không đảm bảo nguyên tắc tài chính và có biểu hiện vi phạm quy định về chế độ kế toán như không mở sổ kế toán theo dõi chi tiết các khoản thu, để ngoài sổ sách kế toán, không hạch toán vào ngân sách hơn 742 triệu đồng. Trách nhiệm trực tiếp thuộc về bà Nguyễn Thị Thuỷ, ông Nguyễn Văn Mạnh (nguyên Chủ tịch UBND thị trấn Bố Hạ) và ông Phạm Đức Phương (nguyên kế toán ngân sách thị trấn Bố Hạ).
Kết quả trưng cầu ý kiến của Công an tỉnh và Viện KSND tỉnh Bắc Giang cho rằng, hành vi tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất khi không có quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hoặc quy hoạch đô thị với mục đích sử dụng đất là đất ở, và khu đất đang được quy hoạch là đất chợ có dấu hiệu của tội “Lạm quyền trong khi thi hành công vụ”. Hành vi không hạch toán, không theo dõi trên hệ thống sổ sách kế toán ngân sách xã khoản tiền hơn 742 triệu đồng thu từ hoạt động cho thuê ki ốt chợ Bố Hạ mà để bà Nguyễn Thị Thuỷ - thủ quỹ của UBND thị trấn (thời điểm 1988 - 2013) quản lý và sử dụng để chi trả nợ (từ năm 2010 đến năm 2013) cho hoạt động thường xuyên của Đảng uỷ, HĐND, UBND thị trấn Bố Hạ có dấu hiệu cấu thành tội “Vi phạm quy định của Nhà nước về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”.
Thanh tra tỉnh Bắc Giang kiến nghị Chủ tịch UBND huyện Yên Thế chỉ đạo Chủ tịch UBND thị trấn Bố Hạ ban hành quyết định thu hồi và nộp vào ngân sách thị trấn Bố Hạ số tiền hơn 742 triệu đồng để ngoài sổ sách kế toán để tái đầu tư xây dựng, sửa chữa chợ Bố Hạ theo phương án ban đầu đã được phê duyệt. UBND, Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Thế qua các thời kỳ kiểm điểm trách nhiệm do đã để xảy ra các sai phạm nêu trên.
Hồ sơ có dấu hiệu vi phạm tại dự án chợ Bố Hạ đã được Thanh tra tỉnh Bắc Giang chuyển sang Công an tỉnh Bắc Giang để tiếp tục điều tra, làm rõ.
