Khắc phục hạn chế thi đua mang tính chất gối đầu
Các đại biểu nhận định, 8 điểm mới chủ yếu của Dự Luật tạo được sức bật đổi mới, hoàn thiện luật pháp về thi đua, khen thưởng của quốc gia, thể hiện rõ nguyên tắc thi đua và khen thưởng phong trào thi đua thiết thực, hướng về cơ sở, gắn kết với thực hiện nhiệm vụ chính trị, khen thưởng cụ thể, tổng thể và toàn diện về quy mô lẫn đối tượng thích hợp.
Theo đại biểu Lý Tuyết Hạnh (đoàn Bình Định) quan tâm đến việc bổ sung hình thức khen thưởng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” và cho rằng, quy định tiêu chuẩn “có thời gian tại ngũ 2 năm trở lên” là chưa phù hợp, bởi thực tế cho thấy, một bộ phận thanh niên xung phong có thành tích, cống hiến nhưng lại không đủ thời gian 2 năm sẽ rất thiệt thòi.
Các đại biểu cũng đồng tình với quan điểm thành tích đến đâu khen thưởng đến đó. Theo đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung (đoàn Thái Bình) cho rằng, việc quy định các danh hiệu thi đua như Chiến sĩ thi đua toàn quốc, Chiến sĩ thi đua, bộ ban ngành tỉnh, Chiến sĩ thi đua cơ sở có tính tiếp nối, kế thừa khen từ thấp đến cao có quy định về tỷ lệ khen thưởng đã tạo cho thi đua mang tính hình thức, phong trào. Tập thể xây dựng lộ trình khen thưởng cá nhân, có sự nhường nhau để theo đuổi đạt được danh hiệu thi đua cao hơn.
Do đó, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu quy định một cách cụ thể về các tiêu chí, danh hiệu thi đua, khắc phục hạn chế mang tính chất gối đầu này.
Về danh hiệu thi đua xã tiêu biểu, phường thị trấn tiêu biểu, đại biểu đề nghị Chính phủ quy định tiêu chí khung và UBND cấp tỉnh quy định chi tiết phù hợp với tình hình thực tế ở địa phương dựa trên các tiêu chí khung để đảm bảo tính thống nhất.
Một số đại biểu cũng bày tỏ đồng tình với ý kiến vừa phát biểu về quy định về "Thư khen của Thủ tướng, Thư khen của Chủ tịch nước, Thư khen của Chủ tịch Quốc hội". Theo ý kiến của đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP Hồ Chí Minh), Thư khen của các đồng chí lãnh đạo hết sức cao quý, sẽ có ý nghĩa động viên rất lớn cho các đối tượng được khen tặng, do vậy nên được bổ sung vào trong Dự Luật.
Tạo động lực cho mọi ngành, mọi giới
Về bổ sung đối tượng được xét danh hiệu “Nghệ sỹ Nhân dân”, “Nghệ sỹ Ưu tú”, trong tiếp thu, giải trình và chỉnh lý Dự thảo Luật Thi đua, khen thưởng (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh nêu rõ, do còn ý kiến rất khác nhau, nên Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình Quốc hội 2 phương án. Cụ thể, Phương án 1: Bổ sung các đối tượng hoạt động trong lĩnh vực nhiếp ảnh, kiến trúc, văn học, bổ sung các “soạn giả” trong lĩnh vực sân khấu là đối tượng được xét danh hiệu “Nghệ sỹ Nhân dân”, “Nghệ sỹ Ưu tú” tại khoản 1 và bổ sung tiêu chuẩn tại khoản 2, khoản 3 để phù hợp với việc bổ sung đối tượng. Phương án 2: Giữ như quy định về đối tượng, tiêu chuẩn của Luật hiện hành. Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội cũng cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nghiêng về phương án 1.
Theo đại biểu Nguyễn Huy Thái (đoàn Bạc Liêu), việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội nghiêng về phương án 1 bổ sung các đối tượng hoạt động trong lĩnh vực nhiếp ảnh, kiến trúc, văn học, bổ sung các “soạn giả” trong lĩnh vực sân khấu là đối tượng được xét danh hiệu “Nghệ sỹ Nhân dân”, “Nghệ sỹ Ưu tú” chính là tiếp nhận những ý kiến, kiến nghị, tâm tư và nguyện vọng của giới văn, nghệ sỹ. Điều này sẽ tạo động lực lớn cho sáng tạo, cống hiến của giới văn nghệ sỹ và phù hợp với tinh thần của Hội nghị Văn hóa toàn quốc được tổ chức rất thành công và đầy ý nghĩa vừa qua.
“Nếu được quan tâm, đãi ngộ khen thưởng xứng đáng, thì đây chính là động lực tinh thần vô giá để giới văn nghệ sỹ tiếp tục nỗ lực hơn nữa, tạo nên những tác phẩm văn hóa, nghệ thuật thực sự có giá trị. Và chính những sản phẩm văn hóa ấy sẽ tạo động lực cho mọi ngành, mọi giới”- đại biểu nêu.
Cũng quan tâm đến nỗi dung này, đại biểu Trần Thị Thu Đông (đoàn Cà Mau) cho biết, việc bổ sung danh hiệu thi đua đối với kiến trúc sư là cần thiết. Theo đó, Ban soạn thảo cần đưa vào trong luật danh hiệu “Kiến trúc sư Nhân dân”; “Kiến trúc sư Ưu tú” hoặc phong tặng danh hiệu “Nghệ sỹ Nhân dân”, Nghệ sỹ Ưu tú” vì lao động của kiến trúc sư là lao động sáng tạo. Mỗi công trình kiến trúc là một tác phẩm lao động nghệ thuật, nhất là công trình mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Mỗi tác phẩm nghệ thuật có thể góp phần làm thay đổi diện mạo của đất nước theo hướng văn minh, hiện đại và giàu bản sắc văn hóa.
Trong lĩnh vực văn học, đại biểu nêu rõ, những tác phẩm đạt giải thưởng cao đã đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục nhân cách, lòng yêu nước, giáo dục chân – thiện – mỹ cho nhân dân. Nhà văn cũng là nghệ sỹ, chiến sỹ trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật. Vì vậy, họ cũng nên là đối tượng được xét phong tặng “Nghệ sỹ Nhân dân”, “Nghệ sỹ Ưu tú” hoặc là “Nhà văn Nhân dân”, “Nhà văn Ưu tú” nếu đáp ứng đủ các tiêu chí theo quy định.
