Thích ứng, an toàn và thống nhất

Trung tâm thương mại, cửa hàng quần áo, mỹ phẩm ngày đầu mở cửa trở lại ngày 28/9. Ảnh: Huy Khánh

Các kịch bản được cân nhắc với những lộ trình, biện pháp mở cửa trở lại hoạt động kinh tế và xã hội, mỗi địa phương đã đưa ra những “hướng dẫn tạm thời” để thích ứng. Và cũng bởi vậy, nên có thể ở cùng một điều kiện thực tiễn, tình hình dịch, nhưng quan điểm khác nhau, giải pháp áp dụng cũng khác nhau; nơi áp dụng quy định mới, nơi thực hiện quy định kiểm soát dịch cũ, dẫn tới tình trạng cục bộ, ách tắc lưu thông, vận tải hàng hóa hoặc đi lại của người dân giữa các tỉnh.

Chỉ riêng việc lưu thông của người dân, nơi thì thêm quy định buộc tất cả người dân không được tự ý ra khỏi địa bàn tỉnh, nếu cần thiết phải được lãnh đạo tỉnh cho phép; ai trở về phải chấp hành cách ly y tế tập trung…; nơi khác lại không áp dụng quy định ấy mà chỉ cần chứng nhận tiêm vaccine, xét nghiệm… Trong lưu thông hàng hóa cũng vậy, mỗi địa phương làm một kiểu, một phương án, một kế hoạch, một chương trình, một chiến lược; mỗi tỉnh yêu cầu một kiểu giấy, tỉnh cho qua, tỉnh không. Có ý kiến đã nhận định, việc ấy vô tình đã tạo ra “63 nền kinh tế”, câu chuyện liên quan đến liên kết vùng, liên kết hợp lực để bảo vệ thành quả chống dịch và phục hồi phát triển sẽ không đạt được hiệu quả như mong muốn.

Chiến lược sống thích ứng an toàn với dịch cũng chưa có tiền lệ, rất mới, dẫn đến những cách hiểu và cách làm khác nhau cũng là chuyện dễ hiểu. Hơn nữa, các “vùng xanh”, “vùng đỏ” đan xen cũng dẫn tới tâm lý cần chắc chắn, chặt chẽ để bảo vệ thành quả chống dịch. Trong nhiều vấn đề được đặt ra, để hoàn thành một số giải pháp kỹ thuật, công nghệ phục vụ phòng, chống dịch, trong đó có việc áp dụng chung một ứng dụng công nghệ (app) duy nhất để quản lý, kiểm soát dịch đã và đang được thực thi với tên gọi: Ứng dụng phòng, chống Covid - PC Covid. Đây là tín hiệu cho một sự thống nhất.

Cùng với đó, việc Ban Chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch Covid-19 đang xây dựng Hướng dẫn Thích ứng an toàn với dịch Covid-19 cũng được đặt nhiều kỳ vọng sẽ tạo thống nhất trong tư duy, hành động, từ đó tạo nền tảng quan trọng khôi phục và thúc đẩy kinh tế trong bối cảnh dịch vẫn còn. Tuy nhiên, hướng dẫn tạm thời "Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19" Bộ Y tế đang lấy ý kiến để hoàn thiện vẫn đang gây nhiều băn khoăn bởi nhiều quy định chưa phù hợp với chủ trương "sống chung với dịch", đặc biệt là sự phát triển trở lại của sản xuất, kinh doanh; nhiều ý kiến lo ngại sẽ làm phát sinh giấy phép con khi triển khai, gây khó khăn, quá tải cho DN và cả chính quyền.

Nhưng như nhiều ý kiến đã chỉ ra, để các địa phương tự tin và chủ động chuyển đổi giải pháp, thích ứng an toàn với dịch, vùng đảm bảo an toàn có thể tự tin mở cửa, rất cần nhanh chóng có những quy định, bộ hướng dẫn mang tính khung về tiêu chí phù hợp, cả trong sản xuất, giao thông, phòng dịch… Bộ tiêu chí này cần xây dựng như một hệ thống chỉ số đánh giá nguy cơ dịch bệnh, phân cấp nguy cơ ở cấp đơn vị hành chính phù hợp, kèm theo đó là một bộ giải pháp thống nhất về mã QR, luồng xanh, giấy tờ, khai báo y tế… để các địa phương dựa vào đó ứng phó một cách linh hoạt trong mọi tình huống, chứ không thể chống dịch mỗi nơi một kiểu.