Thói quen sinh hoạt thiếu khoa học, nguy cơ mất thính lực

Tắm khuya, suýt mất thính lực vĩnh viễn

Mới đây, nam bệnh nhân N.H.P (35 tuổi, trú tại Hà Nội) nhập viện tại Trung tâm Khám chữa bệnh theo yêu cầu - Bệnh viện (BV) Bệnh Nhiệt đới T.Ư trong tình trạng tê bì nửa mặt trái, đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, ù tai và nghe kém. Đáng chú ý, tai trái của anh mất thính lực hoàn toàn.

Bác sĩ Trịnh Thùy Liên - chuyên khoa tai mũi họng, BV Bệnh Nhiệt đới T.Ư cho biết, bệnh nhân nhập viện ngay sau 5 giờ xuất hiện các triệu chứng trên. Kết quả đo thính lực cho thấy, bệnh nhân bị điếc đột ngột tai trái mức độ trung bình nặng (55dB, tuýp C), nguyên nhân là do tắm đêm bằng nước lạnh, khiến các vi mạch dẫn lưu tuần hoàn tai trong bị co thắt đột ngột.

Anh P làm việc tại một xưởng sửa chữa ô tô và thường xuyên phải về khuya. Do đặc thù công việc, anh tan ca rất muộn nên thường xuyên phải tắm khuya. Trung bình mỗi tháng có khoảng 5 - 6 ngày, anh về nhà lúc 2 - 3 giờ sáng. Dù biết tắm khuya không tốt, nhưng vì không thể sắp xếp được thời gian nên anh P vẫn duy trì thói quen này.

Sau 2 ngày điều trị tích cực, thính lực tai trái của bệnh nhân đã cải thiện rõ rệt về mức 22dB. Đến ngày điều trị thứ 5, thính lực đã hồi phục hoàn toàn, tương đương với tai phải (15dB). Các triệu chứng tê bì mặt, ù tai, chóng mặt, buồn nôn cũng biến mất. Nhờ được cấp cứu và điều trị kịp thời, thính lực của bệnh nhân đã hồi phục trở lại bình thường.

Tương tự, 2 năm nay, nữ bệnh nhân C.T.H (54 tuổi, Hà Nội) triền miên xuất hiện biểu hiện ù tai như có tiếng ve kêu, kèm theo nghe kém tai trái. Bệnh nhân đã từng khám và đo thính lực tại cơ sở y tế gần nhà, tuy nhiên chưa phát hiện bất thường. Thường trực lo lắng và đặt dấu hỏi về nguyên nhân gây ra tình trạng trên, bệnh nhân đến khám tại Phòng khám Đa khoa Medlatec.

Tại đây, qua chụp cộng hưởng từ (MRI) sọ não tìm căn nguyên gây bệnh, hình ảnh phát hiện khối vùng góc cầu tiểu não - lỗ tai trong trái dọc theo đường đi của dây thần kinh số 8, kích thước khoảng 9x4mm. Bác sĩ kết luận nguyên nhân chính xác gây tình trạng ù tai, nghe kém của bệnh nhân do khối u tại dây thần kinh số 8 gây ra.

Bác sĩ Nguyễn Đình Hiệp - chuyên khoa tai mũi họng, Phòng khám Đa khoa Medlatec cho biết, tuy khối u lành tính, có thời gian tiến triển chậm, nhưng không được can thiệp điều trị kịp thời bằng phương pháp xạ phẫu/phẫu thuật loại bỏ khối u có thể khiến bệnh nhân mất thính lực. Đặc biệt, trường hợp này đã gặp triệu chứng trong suốt hai năm mới phát hiện bệnh.

Trước đó cũng tại Hà Nội, một người đàn ông 30 tuổi sau tắm vào ban đêm bằng nước lạnh đã bị ù tai trái, nghe kém, đau nhức, hai ngày sau thì người này bị mất hoàn toàn thính lực. Tại BV Đa khoa Hồng Ngọc, kết quả đo thính lực cho thấy, tai trái của bệnh nhân bị điếc sâu, tiên lượng xấu.

Thay đổi lối sống khoa học

Theo bác sĩ Trịnh Thùy Liên - BV Bệnh Nhiệt đới T.Ư, điếc đột ngột là một tình trạng cấp cứu y khoa. Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, thường khởi phát vào buổi sáng sau khi ngủ dậy và biểu hiện ở một bên tai. Dù chưa xác định được nguyên nhân cụ thể, nhưng thường liên quan đến virus, co thắt hoặc tắc mạch máu, u dây thần kinh 8, dị ứng, rối loạn chuyển hóa, hoặc mất cân bằng nội dịch tai trong.

“Thời điểm “vàng” để điều trị điếc đột ngột là trong vòng 24 – 48 giờ đầu kể từ khi xuất hiện triệu chứng. Nếu điều trị muộn, khả năng phục hồi sẽ giảm đi đáng kể và người bệnh có nguy cơ bị điếc vĩnh viễn. Những thói quen sinh hoạt thiếu khoa học như thức khuya, tắm đêm, uống rượu bia, ăn uống thất thường, cùng việc tiếp xúc với tiếng ồn lớn hoặc sử dụng tai nghe với âm lượng quá cao trong thời gian dài, đều có thể là yếu tố nguy cơ dẫn đến điếc đột ngột” - bác sĩ Trịnh Thùy Liên cảnh báo.

Một nghiên cứu quy mô lớn mới đây được công bố trên tạp chí y khoa uy tín JAMA Neurology đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về một thực tế đáng lo ngại, nguy cơ tái phát đột quỵ ở bệnh nhân rung nhĩ vẫn còn rất cao, ngay cả khi họ đã được điều trị dự phòng bằng thuốc chống đông. Phân tích tổng hợp từ 23 nghiên cứu với sự tham gia của hơn 78.000 bệnh nhân đã hé lộ những con số đáng suy ngẫm, nguy cơ tái phát đột quỵ thiếu máu cục bộ hàng năm ở bệnh nhân rung nhĩ sau đột quỵ lần đầu là 3,75%.

Đáng chú ý, ở những bệnh nhân đã sử dụng thuốc chống đông (OAC) theo phác đồ nhưng không may vẫn trải qua một cơn đột quỵ, con số này tăng vọt lên 7,20% mỗi năm. Điều này đồng nghĩa với việc, ngay cả trong bối cảnh y học hiện đại với tỷ lệ bệnh nhân được tiếp cận thuốc chống đông dự phòng thứ phát lên đến 92%, cứ 6 bệnh nhân rung nhĩ đã từng đột quỵ, có thể có 1 người tái phát trong vòng 5 năm – một tỷ lệ thực sự đáng báo động.

Bên cạnh đó, nguy cơ xuất huyết nội sọ cũng là một rủi ro tiềm ẩn, với tỷ lệ chung là 0,58%/năm và tăng lên 1,40%/năm ở nhóm đã dùng OAC mà vẫn tái phát đột quỵ. Những phát hiện này cho thấy, cuộc chiến chống lại đột quỵ tái phát ở người bệnh rung nhĩ vẫn còn nhiều gian nan. Thực tế này đặt ra nhu cầu cấp thiết về việc tìm hiểu sâu hơn về cơ chế bệnh sinh của đột quỵ tái phát, ngay cả khi đã dùng thuốc.

Trước thực trạng này, PGS.TS Mai Duy Tôn - Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, BV Bạch Mai khuyến cáo, người bệnh đã từng bị đột quỵ do rung nhĩ tuân thủ tuyệt đối phác đồ điều trị. Việc sử dụng thuốc chống đông theo đúng chỉ định của bác sĩ là yếu tố sống còn. Người bệnh tuyệt đối không được tự ý ngưng thuốc, thay đổi liều lượng hay dùng theo đơn thuốc của người khác; tái khám định kỳ đều đặn; kiểm soát chặt chẽ các yếu tố nguy cơ đồng mắc; xây dựng, thay đổi lối sống khoa học. “Cộng đồng cần nâng cao nhận thức và chia sẻ thông tin, hiểu biết đúng về rung nhĩ và nguy cơ đột quỵ tái phát. Điều này giúp mỗi người chủ động hơn trong phòng ngừa cho bản thân và gia đình” - PGS.TS Mai Duy Tôn lưu ý.

Ngoài ra, theo các chuyên gia y tế, khi nhận thấy có triệu chứng bất thường như ù tai, trong tai có tiếng ve kêu, nghe kém, ù tai, chóng mặt, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời, từ đó có hướng cải thiện phù hợp. Đột quỵ tái phát là một gánh nặng lớn, nhưng chúng ta hoàn toàn có thể giảm thiểu nguy cơ nếu có kiến thức đúng và hành động kịp thời.