Mỹ, Liên minh châu Âu, Anh, Canada và Nhật Bản hôm thứ Sáu dự kiến sẽ thu hồi quy chế "tối huệ quốc" (MFN) của Nga đối với cuộc chiến tại Ukraine, theo nguồn tin riêng của Reuters.
Quy chế MFN là gì và việc loại bỏ nó có nghĩa như thế nào?
TRẠNG THÁI QUỐC GIA ĐƯỢC YÊU THÍCH NHẤT
Tối huệ quốc (Most Favoured Nation, viết tắt là MFN) là một trong những quy chế pháp lý quan trọng trong thương mại quốc tế hiện đại. Quy chế này được coi là một trong những nguyên tắc nền tảng của hệ thống thương mại đa phương của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).
164 thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới cam kết đối xử bình đẳng với các thành viên khác để tất cả đều có thể hưởng lợi từ mức thuế thấp nhất, hạn ngạch nhập khẩu cao nhất và ít rào cản thương mại nhất đối với hàng hóa và dịch vụ của nhau.
Nguyên tắc không phân biệt đối xử này được gọi là đối xử tối huệ quốc.
Có một số ngoại lệ, chẳng hạn như khi các thành viên thực hiện các hiệp định thương mại song phương hoặc khi các thành viên cho phép các nước đang phát triển tiếp cận đặc biệt với thị trường của họ.
Đối với các quốc gia bên ngoài WTO, chẳng hạn như Iran, Triều Tiên, Syria hoặc đồng minh của Nga là Belarus, các thành viên WTO có thể áp đặt bất kỳ biện pháp thương mại nào họ muốn mà không phải tuân theo các quy tắc thương mại toàn cầu.
LOẠI BỎ TÌNH TRẠNG MFN
Không có thủ tục chính thức để đình chỉ đối xử MFN và không rõ liệu các thành viên có nghĩa vụ thông báo cho WTO nếu họ làm như vậy hay không.
Ấn Độ đã đình chỉ quy chế MFN của Pakistan vào năm 2019 sau khi một nhóm Hồi giáo có trụ sở tại Pakistan tấn công liều chết khiến 40 cảnh sát thiệt mạng. Pakistan không bao giờ áp dụng quy chế MFN cho Ấn Độ.
MẤT MFN CÓ Ý NGHĨA GÌ?
Việc thu hồi quy chế MFN của Nga phát đi một tín hiệu mạnh mẽ rằng Hoa Kỳ và các đồng minh phương Tây của họ không coi Nga là một đối tác kinh tế theo bất kỳ cách nào, nhưng điều này không thay đổi các điều kiện thương mại.
Thu hồi quy chế MFN cho phép các đồng minh phương Tây tăng thuế nhập khẩu hoặc áp đặt hạn ngạch đối với hàng hóa của Nga, hoặc thậm chí cấm chúng và hạn chế các dịch vụ ra khỏi nước này. Họ cũng có thể bỏ qua quyền sở hữu trí tuệ của Nga.
Trước khi dỡ bỏ quy chế MFN, Hoa Kỳ đã tuyên bố cấm nhập khẩu dầu và khí đốt của Nga.
Tuần trước, Canada cho biết họ sẽ rút quy chế MFN đối với Nga và Belarus -nước cho phép quân đội Nga tiến vào Ukraine từ lãnh thổ của mình - đặt ra mức thuế chung 35% đối với hầu như tất cả các mặt hàng nhập khẩu.
"Nga và Belarus sẽ cùng với Triều Tiên trở thành những quốc gia duy nhất có hàng nhập khẩu phải chịu mức thuế chung," Canada cho biết.
Liên minh châu Âu đã cấm khoảng 70% tất cả các mặt hàng nhập khẩu, chẳng hạn như thuốc lá và các sản phẩm làm từ gỗ hoặc thép từ Belarus, nước không phải là thành viên WTO. Tuy nhiên, họ đang chờ thông qua chính thức lệnh đình chỉ MFN trước khi thực hiện hành động tương tự chống lại Nga.
Các mặt hàng nhập khẩu từ Nga bao gồm nhiên liệu khoáng, kim loại quý và đá, sắt thép, phân bón và hóa chất vô cơ.
Động thái dỡ bỏ MFN dựa trên các biện pháp trừng phạt chưa từng có, kiểm soát xuất khẩu và hạn chế ngân hàng nhằm gây sức ép buộc Tổng thống Nga Vladimir Putin chấm dứt cuộc xung đột lớn nhất ở châu Âu kể từ Thế chiến thứ hai.
