Thực hiện tháng cao điểm chống khai thác hải sản bất hợp pháp

Cương quyết "tuyên chiến" với hành vi vi phạm khai thác IUU

Công điện nêu: Triển khai thực hiện nhiệm vụ chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) đến nay có sự tiến bộ, đa số người dân tuân thủ các quy định chống khai thác IUU, các chỉ số chống khai thác IUU có sự chuyển biến rõ rệt so với trước đây trong việc ngăn chặn tàu cá, ngư dân vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài, kiểm soát hoạt động tàu cá chặt chẽ hơn trước, truy xuất nguồn gốc thủy sản ngày càng đi vào nề nếp; các vụ việc vi phạm quy định về VMS, vượt ranh giới cho phép khai thác trên biển giảm dần, công tác thực thi pháp luật và xử lý hành vi vi phạm khai thác IUU có tiến bộ.

Công tác chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo "Thẻ vàng" là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, hàng đầu trước mắt; đồng thời có ý nghĩa lâu dài đối với phát triển bền vững ngành thủy sản, kiên quyết không để một bộ phận nhỏ ngư dân, doanh nghiệp vì lợi ích cá nhân, làm ăn phi pháp, vi phạm pháp luật, một số cán bộ, công chức thiếu trách nhiệm trong thực thi công vụ làm ảnh hưởng đến uy tín, hình ảnh quốc gia trên trường quốc tế, ảnh hưởng công bằng xã hội, tác động tiêu cực đến đời sống, sinh kế của đa số người dân làm ăn chân chính. Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ trưởng, trưởng ngành, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố ven biển tiếp tục thực hiện nghiêm Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 10 tháng 4 năm 2024 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định, các ý kiến chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các văn bản khác có liên quan, quyết liệt chỉ đạo và cương quyết "tuyên chiến" với hành vi vi phạm khai thác IUU, tập trung tối đa thời gian và nguồn lực để thực hiện đợt cao điểm các nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách sau:

1. Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường chỉ đạo:

- Rà soát, hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 38/2024/NĐ-CP ngày 05 tháng 4 năm 2024 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản. Hoàn thành trước ngày 25/10/2025.

- Tiếp tục hoàn thiện, hướng dẫn triển khai thực hiện hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử (eCDT). Hoàn thành trước ngày 15/11/2025.

- Thiết lập kênh liên hệ với các tổ chức nghề cá khu vực, quốc gia tàu treo cờ, cấp giấy phép để xác minh, đối chiếu thông tin quản lý tàu, giấy phép khai thác, chuyển tải. Hoàn thành trước ngày 30/10/2025.

- Bố trí đủ nguồn lực (kinh phí, nhân sự, trang thiết bị...) để kiểm tra hồ sơ, giám sát khối lượng, thành phần loài thủy sản nhập khẩu tại cảng biển, tại nhà máy chế biến, xuất khẩu thủy sản; mua thông tin, truy cập cơ sở dữ liệu quốc tế để xác minh, đối chiếu thông tin tàu, sản phẩm thủy sản khai thác nhập khẩu vào Việt Nam. Hoàn thành trước ngày 30/10/2025.

- Thực hiện kết nối, liên thông đồng bộ cơ sở dữ liệu theo dõi, cập nhật kết quả xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản của Bộ Quốc phòng và Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Hoàn thành trước ngày 30/10/2025.

Số hóa toàn diện công tác quản lý tàu cá

2. Bộ trưởng Bộ Quốc phòng chỉ đạo:

- Đưa vào sử dụng hệ thống kiểm soát tàu cá ngư dân trên các vùng biển. Hoàn thành trước ngày 30/10/2025.

- Chỉ đạo Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel):

+ Đưa vào sử dụng hệ thống cảnh báo mất kết nối VMS, e-logbook. Hoàn thành trước ngày 30/10/2025.

+ Áp dụng hệ thống báo cáo vị trí tàu cá tự động khi mất kết nối hệ thống VMS trên biển tại Trung ương và địa phương. Hoàn thành trước ngày 30/10/2025.

+ Hoàn thiện hệ thống giám sát tàu cá, cơ chế đồng bộ dữ liệu, báo cáo vị trí tàu cá; phân tích trường hợp tàu cá do hệ thống VMS cảnh báo vi phạm để thông báo đến cơ quan, lực lượng chức năng xử lý theo quy định. Hoàn thành trước ngày 30/10/2025.

+ Hoàn thành hệ thống theo dõi, giám sát, cảnh báo tàu cá; số hóa toàn diện công tác quản lý tàu cá (trong đó có việc kiểm soát tàu cá ra, vào cảng) tích hợp với dữ liệu về dân cư, chia sẻ, kết nối liên thông giữa các ngành, các địa phương để phục vụ công tác quản lý hoạt động đánh bắt hải sản của các lực lượng trên biển, trên bờ và cung cấp các dịch vụ công, đảm bảo đúng, đủ, sạch, sống, công khai, minh bạch. Và các ứng dụng phục vụ quản lý hoạt động khai thác IUU: truy xuất nguồn gốc, quản lý tàu cá và ngư dân xuất, nhập bên trên VNelD; cảnh báo mất kết nối VMS tự động và tuân thủ quy định khi bị mất kết nối VMS, vượt ranh giới. Hoàn thành trước ngày 15/11/2025.

- Điều phối, bố trí tối đa lực lượng, phương tiện (Cảnh sát biển, Biên phòng, Hải quân, Công an, Kiểm ngư trung ương, Kiểm ngư địa phương,...) thực hiện đợt cao điểm tuần tra, kiểm tra, kiểm soát thường xuyên, liên tục trên các vùng biển giáp ranh với các nước như Malaysia, Thái Lan, Indonesia và các đảo, cửa biển, cửa sông, cửa lạch, bãi ngang ven biển... để ngăn chặn, xử lý tàu cá vi phạm khai thác IUU đến khi kết thúc đợt thanh tra lần thứ 5 của Ủy ban châu Âu. Hoàn thành trước ngày 15/11/2025.

- Thực hiện kết nối, liên thông đồng bộ giữa cơ sở dữ liệu kiểm soát phương tiện của Bộ Quốc phòng và hệ thống truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác điện tử (eCDT) của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Hoàn thành trước ngày 30/10/2025.

- Tập trung xác minh, xử lý vi phạm về VMS, vượt ranh giới cho phép khai thác trên biển, gửi, vận chuyển thiết bị VMS, vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài từ năm 2024 đến nay theo thẩm quyền quy định tại Nghị định số 38/2024/NĐ-CP. Hoàn thành trước ngày 30/10/2025.

Kiểm soát tàu cá và ngư dân xuất nhập bến trên VNelD

3. Bộ trưởng Bộ Công an chỉ đạo:

- Đưa vào sử dụng hệ thống kiểm soát tàu cá và ngư dân xuất nhập bến trên VNelD. Hoàn thành trước ngày 30/10/2025.

- Kiểm kê và định danh toàn bộ tàu cá hiện có để quản lý. Hoàn thành trước ngày 30/10/2025.

- Làm việc với các ngư dân đã bị bắt giữ, xử lý ở nước ngoài và được trả về để xác định đối tượng chủ mưu, môi giới đưa tàu cá và ngư dân vi phạm vùng biển nước ngoài. Hoàn thành trước ngày 30/10/2025.

- Điều tra, xử lý dứt điểm các tàu cá: TG-94556-TS; HP-9057-TS (KG-96103-TS); HP-9058-TS (KG-94781-TS), BL-91132-TS vi phạm vùng biển nước ngoài do Cảnh sát biển Việt Nam phát hiện. Hoàn thành trước ngày 30/10/2025.

- Củng cố hồ sơ, xử lý triệt để các trường hợp vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; các trường hợp mất kết nối VMS trên 06 giờ không báo cáo vị trí về bờ, trên 10 ngày không đưa tàu cá về bờ, vượt ranh giới cho phép khai thác trên biển từ năm 2024 đến nay đã được phát hiện và tiếp tục xử lý triệt để các hành vi vi phạm phát sinh. Hoàn thành trước ngày 30/10/2025.

- Đưa ra truy tố, xét xử các vụ việc đã khởi tố tại tỉnh An Giang, Cà Mau, Thành phố Hồ Chí Minh, Gia Lai... và tiếp tục khởi tố, truy tố, xét xử các hành vi liên quan đến đưa tàu cá, ngư dân khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài, gửi, vận chuyển thiết bị VMS... theo Nghị quyết số 04/2024/NQ-HĐTP của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao. Hoàn thành trước ngày 15/11/2025.

4. Bộ trưởng Bộ Ngoại giao chỉ đạo:

- Làm việc với lực lượng chức năng nước sở tại, thuyền trưởng đang bị giam giữ ở nước ngoài để điều tra, thu thập bằng chứng, xử lý triệt để các vụ việc vi phạm theo quy định. Hoàn thành trước ngày 30/10/2025.

- Cung cấp thông tin chi tiết của tàu cá và ngư dân bị nước ngoài bắt giữ năm 2024 và 2025 để các cơ quan có thẩm quyền trong nước xử lý theo quy định của pháp luật. Hoàn thành trước ngày 30/10/2025.

5. Bộ trưởng Bộ Tư pháp chỉ đạo: Thường xuyên theo dõi, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc thực thi công vụ xử lý hành vi khai thác IUU. Hoàn thành trước ngày 30/10/2025.

6. Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ chỉ đạo: Kiểm tra việc đảm bảo chất lượng thiết bị VMS và việc thực hiện các quy định về cung cấp dịch vụ viễn thông di động vệ tinh sử dụng cho hoạt động giám sát hành trình tàu cá của các đơn vị cung cấp dịch vụ và thiết bị VMS; đảm bảo số lượng thuê bao dịch vụ VMS hoạt động ổn định, không xảy ra lỗi vệ tinh, duy trì kết nối hệ thống VMS cho tất cả các thiết bị trong thời gian cao điểm (từ nay cho tới khi Đoàn thanh tra lần thứ 5 của EC kết thúc kiếm tra tại Việt Nam). Hoàn thành trước ngày 30/10/2025.

7. Bộ trưởng Bộ Xây dựng chỉ đạo:

- Chủ trì xử lý các hoạt động liên quan đến tàu nước ngoài chở nguyên liệu thủy sản khai thác có nguồn gốc từ khai thác IUU cập cảng thuộc quản lý của Bộ Xây dựng, triển khai đầy đủ các quy định tại Hiệp định các biện pháp quốc gia có cảng (Hiệp định PSMA) và bằng tàu container.

- Chịu trách nhiệm báo cáo khối lượng thủy sản khai thác bốc dỡ qua các cảng chỉ định theo hiệp định PSMA.

8. Bộ trưởng Bộ Công Thương chỉ đạo:

- Chỉ đạo cơ quan, đơn vị trực thuộc thường xuyên tiếp xúc, trao đổi với EC về tình hình chống khai thác IUU của Việt Nam, thông tin kịp thời với Bộ Nông nghiệp và Môi trường để giải quyết các vấn đề liên quan đến chống khai thác IUU theo khuyến nghị của EC.

- Chịu trách nhiệm báo cáo cập nhật các rào cản thương mại liên quan đến thủy sản của các thị trường quốc tế; số lượng và kết quả xử lý vụ việc tranh chấp thương mại thủy sản liên quan đến khai thác IUU giữa Việt Nam và các quốc gia và vùng lãnh thổ.

9. Bộ trưởng Bộ Tài chính chỉ đạo:

- Bố trí, phân bổ ngân sách và nguồn kinh phí hợp pháp trên cơ sở đề xuất của Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các bộ, ngành, địa phương liên quan để thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU, đầu tư cơ sở hạ tầng nghề cá, chuyển đổi số trong lĩnh vực thủy sản và phát triển bền vững ngành thủy sản.

- Phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường kiểm soát đầy đủ theo quy định đối với nguyên liệu thủy sản có nguồn gốc từ khai thác nhập khẩu; ngăn chặn, xử lý kịp thời nguyên liệu thủy sản có nguồn gốc từ khai thác IUU.

- Chịu trách nhiệm báo cáo khối lượng sản phẩm thủy sản nhập khẩu vào Việt Nam bằng tàu container lũy kế từ đầu năm 2025 và hàng tuần; kết quả phân bổ ngân sách cho các bộ, ngành và địa phương thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU.

Đảm bảo 100% tàu cá đã đăng ký phải viết biển số, đánh dấu tàu cá

10. Đề nghị Bí thư Tỉnh ủy, Thành ủy chỉ đạo Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố có tàu cá chịu trách nhiệm bố trí, tập trung nguồn lực thực hiện quyết liệt, nghiêm túc các biện pháp chống khai thác IUU, đảm bảo thời gian hoàn thành, sản phẩm cụ thể theo chỉ đạo của Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; xử lý theo chỉ đạo tại Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 10 tháng 4 năm 2024 của Ban Bí thư và quy định của pháp luật đối với cấp ủy, chính quyền địa phương, đơn vị, cá nhân nào không nghiêm chỉnh thực hiện các nhiệm vụ được giao, không có tiến bộ trong công tác chống khai thác IUU; cụ thể:

- Phân loại và hoàn thành việc đăng ký, đăng kiểm, cấp hoặc gia hạn giấy phép các tàu cá đủ điều kiện; đối soát dữ liệu thông tin của từng tàu cá (chủ tàu, số căn cước công dân, địa chỉ, số điện thoại...), cập nhật đầy đủ, chính xác dữ liệu thông tin tàu cá vào Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase) và hệ thống giám sát tàu cá với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư VNelD. Hoàn thành trước ngày 30/10/2025.

- Đảm bảo 100% tàu cá đã đăng ký phải viết biển số, đánh dấu tàu cá theo quy định tại Thông tư số 23/2018/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Hoàn thành trước ngày 30/10/2025.

- Đăng ký tàu phục vụ nuôi trồng thủy sản và tàu dịch vụ khác theo quy định để không còn tàu cá không viết biển số, không đánh dấu tham gia hoạt động tại các địa phương theo quy định tại Thông tư số -05/2025/TT-BNNMT của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Hoàn thành trước ngày 30/10/2025.

- Ban hành chính sách chuyển đổi nghề, giải bản đối với tàu cá không có nhu cầu hoạt động khai thác thủy sản phù hợp điều kiện thực tế tại đại phương và chính sách hỗ trợ thay thế và duy trì kết nối VMS. Hoàn thành trước ngày 15/11/2025.

- Ban hành chính sách hỗ trợ ngư dân nâng cấp, thay thế thiết bị VMS đáp ứng điều kiện quy định tại Nghị định số 37/2024/NĐ-CP và duy trì kết nối hệ thống VMS 24/24 kể cả khi tàu cá neo đậu tại bờ. Hoàn thành trước ngày 15/11/2025

- Thực hiện công bố mở, đưa vào hoạt động các cảng cá (kể cả cảng cá tư nhân); bố trí nguồn lực kiểm tra, kiểm soát theo quy định. Hoàn thành trước ngày 15/11/2025.

- Thực hiện kiểm soát tàu cá rời, cập cảng và giám sát sản lượng thuỷ sản khai thác bốc dỡ qua cảng tại cảng cá tư nhân chưa được công bố mở trên các hệ thống VNelD, biên phòng, e-logbook, eCDT, cảnh báo mất kết nối VMS, bố trí nguồn lực thực hiện kiểm tra, kiểm soát tại cảng theo quy định. Hoàn thành trước ngày 30/10/2025.

- Nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin (máy tính để bàn, máy tính bảng, kết nối internet) tại cảng cá để hỗ trợ ngư dân thực hiện cập nhật dữ liệu lên hệ thống eCDT, Nhật ký khai thác thuỷ sản điện tử. Hoàn thành trước ngày 30/10/2025

- Đảm bảo toàn bộ tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên tham gia hoạt động khai thác thuỷ sản thực hiện rời, cập cảng trên eCDT tại cảng cá và sử dụng hệ thống nhật ký khai thác thủy sản điện tử theo hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Hoàn thành trước ngày 15/11/2025.

- Yêu cầu tất cả cơ sở thu mua thủy sản khai thác, doanh nghiệp chế biến, cảng cá và cơ quan quản lý nhà nước về thủy sản thực hiện giám sát sản lượng thủy sản khai thác bốc dỡ qua cảng, hồ sơ truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác trên hệ thống eCDT. Hoàn thành trước ngày 15/11/2025.

- Áp dụng triển khai đồng bộ, thống nhất hệ thống truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác điện tử (eCDT) tại tất cả các cảng cá. Hoàn thành trước ngày 30/10/2025.

- Tập trung xác minh, xử lý vi phạm hành chính triệt để các hành vi vi phạm VMS, vượt ranh giới cho phép khai thác trên biển, vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; thông tin truyền thông, công khai kết quả xử lý theo quy định để răn đe, giáo dục; xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân không hoàn thành chức trách trong thi hành công vụ. Hoàn thành trước ngày 30/10/2025.

11. Các bộ, ban, ngành, địa phương có liên quan theo chức năng, nhiệm vụ được giao:

- Chủ động chỉ đạo các cơ quan chức năng chuyên ngành phối hợp triển khai quyết liệt, đồng bộ các biện pháp chống khai thác IUU.

- Tổng hợp, báo cáo kết quả thực hiện định kỳ trước 10 giờ thứ hai hàng tuần, báo cáo tháng định kỳ vào 15 hàng tháng và đột xuất (khi có yêu cầu) gửi về Bộ Nông nghiệp và Môi trường để tổng hợp, báo cáo phục vụ giao ban hàng tuần của Thủ tướng Chính phủ và Phó Thủ tướng Chính phủ - Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU.

Giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường (Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU) kiểm tra, đôn đốc, tổng hợp và báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà - Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU kết quả thực hiện Công điện này./.