Việt Nam vươn mình trong kỷ nguyên mới

[Thuốc&Dinh dưỡng] Vị thuốc địa long và sự thực về công dụng

Bác sĩ Chuyên khoa 2 Huỳnh Tấn Vũ
Chia sẻ Zalo

Kinhtedothi - Ngày nay tùy lúc, tùy nơi, tùy mục đích, người ta thổi bùng các công dụng của một phương pháp, hay thổi phồng tác dụng của vị thuốc để nhằm đạt mục đích nào đó như: Nổi tiếng, bán thuốc, câu like…

Xin giới thiệu một vị thuốc gây xôn xao dân mạng vừa qua: Giun đất hay còn gọi địa long là để chỉ toàn con giun đất để nguyên hoặc mổ bỏ đất ở ruột rồi phơi hay sấy khô. Tên khoa học: Pheretima asiatica Michaelsen thuộc họ Cự dẫn Megascolecidae.

Nhiều công trình nghiên cứu đã chứng minh giun đất có tác dụng dược lý như sau: Giảm sốt, giãn khí quản, chống histamin, hạ huyết áp và ức chế sự co bóp của ruột non, phá huyết.

Theo tài liệu cổ giun đất có vị mặn, tính hàn vào 3 kinh Tỳ, Vị, Thận; công dụng: Thanh nhiệt trấn kinh, lợi tiểu, giải độc; dùng chữa bệnh nhiệt phát cuồng, ho suyễn, kinh phong mạn và cấp, bán thân bất toại, tiểu tiện khó khăn. Dùng ngoài đắp mụn nhọt. Không phải thực nhiệt không dùng được.

Giun đất thường được dùng trong dân gian làm thuốc chữa sốt rét, chữa sốt, ho hen do tác dụng làm giãn phế quản và còn được dùng chữa bệnh cao huyết áp, xơ cứng mạch máu, nhức đầu. do có nhân purin. Giun đất còn có tác dụng lợi tiểu, chữa đau nhức xương.

Ngày dùng 6 - 12g dưới dạng thuốc sắc hoặc 2 - 4g dưới dạng thuốc bột.

Đơn thuốc có giun đất dùng trong dân gian:

Bổ dương hoàn ngũ thang: Dùng trong các trường hợp bán thân bất toại, mồm miệng và mắt méo xệch, không nói được, miệng sùi bọt mép, bí đại tiện, đi tiểu nhiều lần: Hoàng kỳ 15g, đương quy (quy vĩ) 8g, xích thược 6g; địa long, xuyên khung, đào nhân, hồng hoa mỗi vị 4g. Thêm 600ml nước, sắc còn 200ml chia 3 lần ương trong ngày. Thường uống thang này khi đã thành di chứng bán thân bất toại. Còn giai đoạn đầu có thể dùng bài thuốc gia phòng phong 4g. Uống trong vòng 4 - 5 ngày thì bỏ vị phòng phong đi.

Thần dược cứu mệnh: Theo kinh nghiệm dân gian đơn thuốc này dùng trong bệnh lý sốt có xuất huyết như cửu khiếu xuất huyết, ngũ tạng lục phủ xuất huyết, não bộ xuất huyết, hôn mê bất tỉnh kéo dài nhiều ngày, phù thận, phù toàn thân, phù tim, đột ngột phát điên không rõ nguyên nhân (có hoặc không có sốt), bí đại, trung, tiểu tiện, bụng báng trướng nước, khí hư bạch đới…. Đơn thuốc gồm: Địa long 20 - 50g khô (20 - 50 con tươi) tùy tuổi + đậu xanh, đậu đen mỗi thứ 100g + bồ ngót 200g. Giun đất nếu còn tươi rọc ra, rửa sạch, sao thơm dòn, giã nhỏ. Đậu và rau sao thơm. Tất cả cho vào nồi hay siêu đất, cho vào 4 chén nước (khoảng 1,2 lít nước) sắc còn 1;3 hay 1/2 chén. Uống dùng 1 - 3 thang.

Xin nhớ những vị thuốc, những phương pháp điều trị mặc dầu có kinh nghiệm từ xưa hay có tác dụng dược lý hôm nay là cả quá trình nghiên cứu và áp dụng đánh giá hiệu quả của bao thế hệ chuyên môn thầy thuốc (học ít nhất 6 năm) chứ không phải một ngày, một buổi. Việc dùng thuốc cần được hướng dẫn của thầy thuốc, không nghe theo lời đồn của một ai cả.