Báo cáo thực trạng thu tiền sử dụng đất, thuê đất, chính sách thuế liên quan đến đất đai của Bộ Tài chính cho thấy, chính sách thuế liên quan tới tài sản hiện nay chưa đáp ứng được vai trò là một trong những nguồn thu ổn định cho ngân sách.
Theo đại diện Bộ Tài chính, thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam theo đánh giá đang liên tục tăng trong các năm gần đây: từ 1.400 USD năm 2013 lên 2.200 USD năm 2016 và và dự báo sẽ tăng lên 3.400 USD đến năm 2020. “Theo đó, dự kiến, việc nắm giữ, sở hữu, đầu tư bất động sản của người dân có xu hướng tăng lên”- đại diện Bộ Tài chính nêu ý kiến. Bộ này cho rằng, để hạn chế đầu cơ, sử dụng bất động sản lãng phí, việc nghiên cứu xây dựng Luật thuế tài sản là cần thiết.
Việc xây dựng trên theo lãnh đạo Bộ Tài chính cũng nhằm thể chế chủ trương, quan điểm của Đảng, Nhà nước về chính sách thuế với tài sản. Đại diện bộ này dẫn Nghị quyết 19-NQ/TW có nêu: “Nghiên cứu ban hành thuế bất động sản (đối tượng chịu thuế phải bao gồm cả đất, nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất). Ngoài ra, chiến lược cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2011-2020 của Thủ tướng Chính phủ cũng đã nêu: Nghiên cứu xây dựng chính sách thuế điều tiết với nhà, tài sản có giá trị lớn vào thời điểm thích hợp. Việc mở rộng đối tượng đánh thuế này được kỳ vọng giúp thị trường bất động sản phát triển ổn định và bền vững hơn trong thời gian tới khi hàng loạt chính sách mói như Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) và các chính sách về tín dụng cho vay bất động sản đã có hiệu lực thi hành từ tháng 7/2016.
Báo cáo thực trạng thu tiền sử dụng đất của Bộ Tài chính cho thấy, số thu thuế sử dụng đất của Việt Nam hiện nay chỉ chiếm khoảng 0,03% GPD và khoảng 0,15% tổng thu ngân sách Nhà nước. Trong khi đó, với những nước khác, lãnh đạo ngành tài chính tính toán, nguồn thu từ thuế tài sản, đặc biệt thuế sử dụng đất là nguồn thu chủ yếu của ngân sách Nhà nước. Cụ thể, nguồn thu từ thuế tài sản chiếm khoảng 2% GDP các nước trong Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) trong đó Canada là 4%; Mỹ cao nhất là 3% và nước thấp nhất là 1%. So sánh với các nước khác, đại diện Bộ Tài chính cho rằng, nguồn thu từ thuế tài sản cũng chiếm khoảng 0,6% GDP tại các nước đang phát triển và khoảng 0,68% tại các quốc gia đang chuyển đổi.
“Ngoài ra, thuế tài sản được các nước đánh giá là loại thuế trực thu có khả năng động viên tương đối sát với khả năng đóng góp thực tế của người chịu thuế vì thuế đánh vào những tài sản cụ thể, nhất là nhà và đất”- báo cáo của Bộ Tài chính nêu lên. Ngoài ra, xu hướng cải cách thuế tài sản tại một số quốc gia như Canada, Australia,Malaysia,... trong thời gian gần đây cho thấy, các nước có xu hướng đánh thuế đối với tài sản có giá trị lớn, mở rộng đối tượng thu thuế tài sản.
