Đề án nêu rõ, nhận thức rõ văn hóa luôn đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của xã hội, tại Hội nghị Ban Thường vụ Trung ương tổ chức vào tháng 2/1943, Đề cương về văn hóa Việt Nam do đồng chí Tổng Bí thư Trường Chinh soạn thảo đã được thông qua. Đây là một sự kiện chính trị quan trọng, tạo nền tảng cho sự nghiệp xây dựng một nền văn hóa mới.
Sau 80 năm, những tư tưởng của Đề cương văn hóa vẫn còn nguyên giá trị, góp phần định hướng cho sự nghiệp xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước trong quá trình hội nhập quốc tế.
Nhằm tiếp tục phát huy giá trị lịch sử, giá trị thực tiễn to lớn của "Đề cương về văn hóa Việt Nam", đồng thời triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và ý kiến kết luận của Đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc ngày 24-11-2021, Ban Cán sự đảng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xây dựng Đề án tổ chức các hoạt động kỷ niệm 80 năm ra đời Đề cương về văn hóa Việt Nam (1943-2023) với những nội dung cụ thể.
Việc tổ chức các hoạt động kỷ niệm nhằm giúp toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta, đặc biệt là những người làm công tác văn hóa, đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ cả nước thấm nhuần ý nghĩa lịch sử, ý nghĩa thời đại, những giá trị to lớn, sự trường tồn và tầm ảnh hưởng của Đề cương về văn hóa Việt Nam năm 1943 trong thời gian 80 năm qua. Qua đó, khẳng định tầm nhìn xa, trông rộng của Đảng ta về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của văn hóa trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Đây là văn kiện có giá trị lịch sử vô cùng to lớn và sâu sắc của Đảng, được coi là Tuyên ngôn của Đảng về một nền văn hóa dân tộc, khoa học, đại chúng.
Các hoạt động góp phần tạo sự thống nhất trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức các hoạt động kỷ niệm; phát huy vai trò, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị - xã hội nhằm tuyên truyền sâu rộng giá trị lịch sử, thực tiễn của Đề cương về văn hóa Việt Nam và các Nghị quyết của Đảng về phát triển văn hóa; nêu cao truyền thống lịch sử, văn hóa và cách mạng của dân tộc. Qua đó tăng cường giáo dục tư tưởng chính trị, lòng yêu nước, niềm tự hào, tự tôn dân tộc; khẳng định sự kiên định con đường cách mạng mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta lựa chọn; khắc sâu đạo lý "uống nước nhớ nguồn", lòng biết ơn sâu sắc với các bậc tiền nhân, danh nhân đã có công dựng nước và giữ nước.
Việc vận dụng, tiếp thu và bổ sung, hoàn thiện những quan điểm, chủ trương của Đảng ta về văn hóa trong Đề cương về văn hóa Việt Nam năm 1943 được thể hiện trong các văn kiện của Đảng qua các thời kỳ; những thành tựu mà văn hóa Việt Nam đã đạt được dưới ánh sáng của bản Đề cương và đường lối văn hóa của Đảng.
Đặc biệt, một nền văn học nghệ thuật mới đã hình thành trong khói lửa của hai cuộc kháng chiến hào hùng của dân tộc chống Thực dân Pháp và Đế quốc Mỹ, tạo nên nhiều tác phẩm có giá trị, phản ánh một giai đoạn rực rỡ và vẻ vang của dân tộc.
Đảng ta xác định: Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là sức mạnh nội sinh, động lực quan trọng để phát triển đất nước; xác định phát triển văn hóa đồng bộ, hài hòa với tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội là một định hướng căn bản của quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.
Các hoạt động kỷ niệm cũng góp phần cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng về lĩnh vực văn hóa, Kết luận số 76-KL/TW ngày 4/6/2020 của Bộ Chính trị, Kết luận chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị văn hóa toàn quốc ngày 24/11/2021 và các văn bản chỉ đạo của Đảng, Nhà nước về văn hóa.
Bên cạnh đó, các bên liên quan tiếp tục nghiên cứu, khẳng định và tuyên truyền sâu rộng về ý nghĩa lịch sử, giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc, lâu bền của Đề cương về văn hóa Việt Nam; tổng kết, đánh giá quá trình kế thừa, vận dụng và phát triển những nội dung cốt lõi của văn kiện.
Thông qua các hoạt động kỷ niệm để tuyên truyền, giới thiệu, quảng bá về đất nước và con người Việt Nam; cổ vũ, động viên các cấp, các ngành, cán bộ, đảng viên và nhân dân nỗ lực vượt lên khó khăn, thách thức, chung sức đồng lòng, quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đảng bộ các cấp và Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; đấu tranh, phản bác thông tin, quan điểm sai trái, thù địch, chống phá Đảng, Nhà nước và nhân dân ta.
Đề án yêu cầu: Việc tổ chức các hoạt động kỷ niệm phải xác định rõ chủ đề, nội dung tuyên truyền mang tính giáo dục cao, quy mô trọng tâm theo quy định hiện hành, bảo đảm tính kế thừa, đổi mới, tiết kiệm, thiết thực, hiệu quả, hướng tới nhiều đối tượng, có sức lan tỏa sâu rộng; tạo không khí phấn khởi, góp phần củng cố, bồi đắp niềm tin của nhân dân với Đảng và sự chuyển biến tích cực, rõ nét trong thi đua thực hiện nhiệm vụ chính trị, chuyên môn của ngành văn hóa, của địa phương, cơ quan, đơn vị…
Ở cấp Trung ương, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hội đồng Lý luận Trung ương, Ban Tuyên giáo Trung ương phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức Hội thảo khoa học quốc gia với chủ đề "Văn hóa Việt Nam - Cội nguồn và động lực phát triển".
Hội thảo dự kiến diễn ra sáng 27/2, tập trung làm rõ, sâu sắc hơn nữa các nhóm vấn đề: Bối cảnh ra đời, ý nghĩa lịch sử của Đề cương; nội dung và giá trị toàn diện, to lớn, trường tồn của Đề cương; quá trình vận dụng, tiếp thu, bổ sung và hoàn thiện những tư tưởng quan trọng của Đề cương trong xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam qua các thời kỳ lịch sử; quan điểm, chủ trương của Đảng tại Đại hội XIII về xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam theo định hướng của Đề cương văn hóa.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương, Đài Truyền hình Việt Nam và các cơ quan có liên quan tổ chức Chương trình nghệ thuật đặc biệt Chào mừng kỷ niệm 80 năm ra đời Đề cương về văn hóa Việt Nam. Chương trình có chủ đề: "Văn hóa - Hội tụ - Bản sắc và Phát triển" do Nhà hát Đương đại Việt Nam xây dựng nội dung, các nghệ sĩ của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thực hiện. Thời gian dự kiến diễn ra lúc 19h30 ngày 28/2.
Bộ cũng xây dựng phim tài liệu và tổ chức Tuần phim kỷ niệm 80 năm ra đời Đề cương về văn hóa Việt Nam trong tháng 2/2023. Nội dung phim tài liệu tập trung làm rõ bối cảnh ra đời, ý nghĩa lịch sử và giá trị lý luận, thực tiễn của "Đề cương về văn hóa Việt Nam"; quá trình vận dụng, phát triển những tư tưởng cốt lõi của Đề cương trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng nhằm xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững đất nước.
Trong năm 2023, Bộ cũng phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức Hội nghị sơ kết triển khai Kết luận của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021.
Đề án nêu, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương xây dựng và tổ chức các hoạt động kỷ niệm 80 năm ra đời Đề cương về văn hóa Việt Nam với các hình thức phù hợp. Đó là tọa đàm, hội thảo khoa học; triển lãm nghệ thuật; nói chuyện chuyên đề; tổ chức thi tìm hiểu về Đề cương... Qua đó, làm rõ khẳng định và tuyên truyền sâu rộng về ý nghĩa lịch sử, giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc, lâu bền của Đề cương về văn hóa Việt Nam.
Thông qua các hoạt động kỷ niệm, giúp toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta, nhất là những người làm công tác văn hóa, đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ cả nước tiếp tục quán triệt sâu sắc, toàn diện và đồng bộ hơn nữa tư tưởng Hồ Chí Minh; đường lối, chủ trương, quan điểm của Đảng về văn hóa, văn nghệ, đặc biệt là quan điểm của Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng về xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam và Bài phát biểu chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc, ngày 24/11/2021.
