Nhân dịp Xuân mới, phóng viên Ấn phẩm Pháp luật và Xã hội có cuộc trò chuyện với Chánh án Tòa án Nhân dân (TAND) quận Hoàn Kiếm Nguyễn Mạnh Hùng.
- Về nhiệm vụ cải cách tư pháp và các Nghị quyết của Quốc hội về công tác tư pháp, phòng, chống tội phạm và chống oan sai, TAND quận Hoàn Kiếm đã thực hiện như thế nào trong năm 2024, thưa ông?
- Cùng với quận Ba Đình, quận Hoàn Kiếm là trung tâm hành chính, chính trị cũng như là trung tâm thương mại lớn của TP Hà Nội. TAND quận Hoàn Kiếm vinh dự và tự hào được lịch sử dành cho nằm ở một quận có vị trí trung tâm của Kinh thành Thăng Long xưa và Thủ đô Hà Nội nay.
Năm 2024, TAND quận Hoàn Kiếm đã đạt được những kết quả đáng khích lệ trong công tác. Cụ thể, từ ngày 1/10/2023 đến ngày 30/9/2024, tổng số các loại án (bao gồm án hình sự, dân sự; hôn nhân gia đình, kinh doanh thương mại, lao động, hành chính, xử lý hành chính), tòa đã thụ lý: 1.188 vụ, việc; đã giải quyết: 1.128 vụ, việc (đạt tỷ lệ giải quyết chung 95%).
Có thể nói, TAND quận Hoàn Kiếm đã thực hiện tốt các nhiệm vụ cải cách tư pháp và các Nghị quyết của Quốc hội về công tác tư pháp, phòng, chống tội phạm và chống oan sai; thực hiện nghiêm Chỉ thị số 26 - CT/TW ngày 6/11/2018 của Bộ Chính trị và Hướng dẫn số 04 - HD/TW ngày 9/12/2020 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với các cơ quan bảo vệ pháp luật trong công tác điều tra, xử lý các vụ án, vụ việc; kịp thời báo cáo Quận ủy đối với các vụ việc nghiêm trọng hoặc dư luận đặc biệt quan tâm.
Công tác xét xử các vụ án hình sự luôn đảm bảo đúng quy định pháp luật, thực hiện đúng trình tự, thủ tục tố tụng hình sự. Các phiên tòa được tổ chức trang nghiêm, chất lượng tranh tụng ngày càng được nâng cao; quyền bào chữa của bị cáo được đảm bảo; phán quyết của Hội đồng xét xử căn cứ vào kết quả tranh tụng trên cơ sở xem xét toàn diện các tài liệu chứng cứ được thẩm tra tại phiên tòa; đường lối xét xử nghiêm minh đúng quy định pháp luật. Không có vụ án nào bị hủy, không có vụ án nào xét xử làm oan người vô tội và bỏ lọt tội phạm. Kịp thời xử lý nghiêm minh các vụ án điểm.
Với việc xét xử và giải quyết án dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh thương mại, lao động, hành chính, nhìn chung tình hình số lượng không giảm, tính chất ngày càng phức tạp. Tuy vậy, công tác giải quyết đúng quy định của pháp luật, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các bên đương sự. Công tác hòa giải các vụ án dân sự, kinh doanh thương mại, hôn nhân và gia đình, lao động được chú trọng nên tỷ lệ các vụ án công nhận được sự thỏa thuận của các đương sự; thuận tình ly hôn; đình chỉ do đương sự rút đơn khởi kiện cao, từ đó góp phần giải quyết dứt điểm vụ án, giảm mâu thuẫn trong nội bộ Nhân dân.
- Ông có thể cho biết, TAND quận Hoàn Kiếm đã có những cách làm hay nào để đạt được những thành tích đáng khích lệ trong công tác?
- Đơn vị đã xây dựng kế hoạch công tác năm 2024 trên cơ sở kế thừa và đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước do TAND TC phát động. Điển hình là các phong trào thi đua “Vì công lý”, “Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư”, “Cán bộ, công chức, viên chức và người lao động TAND đoàn kết, sáng tạo, thi đua phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, lập thành tích chào mừng kỷ niệm 79 năm Truyền thống TAND và các ngày lễ lớn, sự kiện trọng đại của đất nước trong năm 2024”.
Đồng thời thực hiện các phong trào thi đua do Thủ tướng Chính phủ, Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương phát động, trọng tâm: “Cả nước chung tay xây dựng nông thôn mới”, “Vì người nghèo - không ai bị bỏ lại phía sau”, “Cán bộ, công chức, viên chức thi đua thực hiện văn hóa công sở”, “Đẩy mạnh phát triển cơ cấu hạ tầng đồng bộ hiện đại, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí”…
Các phong trào thi đua được duy trì thường xuyên, tạo không khí thi đua công tác, có sơ kết biểu dương kịp thời các cá nhân có thành tích tốt nhằm động viên, khuyến khích cán bộ, công chức tích cực, phấn đấu trong công tác thi đua, hoàn thành tốt nhiệm vụ công tác chuyên môn trong năm 2024.
Năm 2024, TAND quận Hoàn Kiếm đã kết thúc được hết án quá hạn, chỉ còn lại 8 vụ tạm đình chỉ, đây là nỗ lực rất lớn.
- Ngành Tòa án đã đạt được những bước đầu thành công trong lĩnh vực chuyển đổi số. Ông có thể cho biết những kết quả của TAND quận Hoàn Kiếm trong ứng dụng công nghệ thời gian qua?
- Thực hiện chủ trương của Ban cán sự Đảng TAND TC về chuyển đổi số và xây dựng tòa án điện tử, TAND TC ban hành Kế hoạch 49/KH - TANDTC ngày 15/3/2022 của Chánh án TAND TC với mục đích: đưa “Trợ lý ảo” làm việc trực tuyến 24/7 để hỗ trợ cho thẩm phán tra cứu nhanh các văn bản pháp luật, chỉ dẫn áp dụng pháp luật cho các tình huống pháp lý cụ thể, quy định pháp luật, án lệ và bản án có tình huống pháp lý tương tự để tham khảo.
TAND quận Hoàn Kiếm đảo đảm 100% các thẩm phán trong hệ thống tòa án sử dụng phần mềm “Trợ lý ảo” phục vụ công tác chuyên môn. Trước đây, tòa án đã áp dụng công nghệ thông tin đối với thẩm phán trong việc yêu cầu thẩm phán phải đăng công khai các bản án trên cổng thông tin điện tử của TAND TC. Việc công khai các bản án đã giúp cho các thẩm phán có nguồn tham khảo khi gặp các vụ án có những sự kiện pháp lý tương tự nhau mà các tòa án khác đã xét xử.
Năm 2024, TAND quận Hoàn Kiếm tiếp tục sử dụng, ứng dụng công nghệ thông tin trong việc thực hiện nhiệm vụ đảm bảo hiệu quả công tác; tích cực đề xuất với địa phương trang bị, lắp đặt phòng xét xử trực tuyến; số hóa hồ sơ, bản án, quyết định lưu trữ đáp ứng yêu cầu về xây dựng tòa án điện tử; tập trung, đôn đốc, tháo gỡ cùng thẩm phán các vụ án khó, án phức tạp, thường xuyên rà soát tiến độ giải quyết các vụ án quá hạn. Cùng với đó, TAND quận tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm, công khai bản án, quyết định trên Cổng thông tin điện tử TAND, tăng cường tổ chức phiên tòa xét xử trực tuyến và tương tác trên phần mềm “Trợ lý ảo”. Năm 2024, TAND quận Hoàn Kiếm đã xét xử thành công được 64 phiên tòa hình sự theo hình thức trực tuyến.
Từ thực tiễn xét xử tại TAND quận Hoàn Kiếm cho thấy, xét xử trực tuyến làm giảm các chi phí cho đương sự, cho Nhà nước, cụ thể đối với các vụ án hình sự sẽ giảm các thủ tục trích xuất, dẫn giải bị cáo từ trại giam đến tòa án và từ đó giảm thời gian tố tụng.
- Trân trọng cảm ơn Chánh án. Năm mới, chúc ông và gia đình nhiều sức khỏe, hạnh phúc. Chúc TAND quận Hoàn Kiếm thực hiện chuyển đổi số thành công!
