Toàn cảnh Bộ trưởng Bộ TT&TT Trương Minh Tuấn trả lời chất vấn

"Trước việc báo chí có bị mạng xã hội lấn át hay không?", Bộ trưởng Tuấn cho rằng, nói như vậy là gần đúng vì thực tế thông tin trên mạng xã hội truyền đi nhanh. "Nhưng người dân tin vào thông tin của báo chí hơn mạng xã hội, lấy thông tin trên báo chí là đáng tin cậy chứ không ai lấy thông tin trên mạng xã hội. Lấy báo chí là hạt nhân để đẩy lùi thông tin độc hại, lấy cái tốt để lấy lùi cái xấu", Bộ trưởng cho hay.

Đưa ra giải pháp lâu dài, Bộ trưởng cho rằng, để DN Việt Nam phát triển mạng xã hội cạnh tranh được mạng toàn cầu thì chính sách phải đồng bộ, ưu tiên giảm thuế, phí, phát triển nội dung số để hình thành hệ sinh thái số lớn mạnh thì khi đó mới có cơ sở tin tưởng doanh nghiệp trong nước xây dựng được mạng xã hội cạnh tranh, thay thế Facebook, Goolge trong 5-7 năm tới. Đồng thời, phải thực hiện mô hình "4 nhà" gồm nhà mạng viễn thông, nhà mạng xã hội, nhà quảng cáo và nhà phát triển nội dung trong nước cùng vào cuộc một cách tập trung. Tuy nhiên đây là vấn đề khó vì thói quen dùng và tính tương tác lớn của 2 mạng xã hội toàn cầu hiện nay.

Đồng thời cho biết: "Google có chính sách chia sẻ tiền quảng cáo cho người đăng trên Youtube, một số người dân coi đó là việc nhẹ nhàng, nhưng có thu nhập, các tin tức bịa đặt, bôi nhọ cũng được dùng phục vụ mục đích này. Việc ngăn chặn nguồn tiền bất hợp pháp đó rất cần thiết, nhưng đang gặp khó khăn. Vì nguồn thu từ quảng cáo qua các mạng này rất lớn, hơn 100 triệu USD một năm nhưng không đóng một đồng thuế nào. Do đó, Bộ đang phối hợp để kiểm soát việc mua bán, quảng cáo trên nền tảng xuyên biên giới, kiểm soát kinh doanh và nộp thuế với Facebook, Google.

Theo ĐB Mong Văn Tình (đoàn Nghệ An), và ĐB Nguyễn Ngọc Phương (đoàn Quảng Bình), báo chí có vai trò quan trọng trong cung cấp thông tin định hướng dư luận xã hội. Tuy nhiên báo chí nước ta do nhiều nguyên nhân có hạn chế, các vi phạm chủ yếu là thông tin sai sự thật, chưa chính xác làm uy tín nghề báo bị giảm, làm ảnh hưởng đến hàng ngàn con người từ thông tin chưa chính xác. Vậy giải pháp nào khắc phục tình trạng trên?.

Trước vấn đề này, Bộ trưởng Trương Minh Tuấn cho rằng, vai trò của báo chí từ trước đến nay đã thể hiện rất rõ ràng, nếu không có báo chí thì mọi mặt của đời sống xã hội không được phản ánh đầy đủ như hiện nay. Từ khi Đảng thành lập đến nay, báo chí luôn luôn đồng hành và phản ánh mọi mặt hoạt động của Đảng, Nhà nước, của nhân dân. Ở những nơi khó khăn nhất đều có vai trò của báo chí, báo chí đi tiên phong, góp phần tuyên truyền đường lối chủ trương của Đảng, đưa đường lối chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước vào cuộc sống. Tuy nhiên gần đây có những sai phạm của báo chí nhưng những sai phạm đó cũng không thể làm biến dạng dòng chảy chính của nền báo chí cách mạng Việt Nam hiện nay, dòng chảy chính của báo chí cách mạng Việt Nam hiện nay vẫn là dòng chủ lưu.

Đưa ra giải pháp trong thời gian tới, Bộ trưởng cho biết sẽ tiếp tục thực hiện vai trò tăng cường quản lý nhà nước đối với lĩnh vực báo chí. Rà soát lại tôn chỉ mục đích của các cơ quan báo chí, rà soát lại việc cấp thẻ nhà báo cho các phóng viên báo chí khi không đủ yêu cầu thì phối hợp với cơ quan chủ quản và cơ quan báo chí để rút thẻ nhà báo đối với những trường hợp vi phạm kỷ luật phải rút thẻ nhà báo. Bộ cũng kiên quyết xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm quy định liên quan đến việc cấp các loại giấy tờ và các loại thẻ nhầm lẫn với thẻ nhà báo.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân: Trong phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ TT&TT Trương Minh Tuấn, đã có 55 ĐB chất vấn, 9 ĐB tranh luận, còn 24 ĐB chưa chất vấn gửi câu hỏi để chuyển trả lời bằng văn bản. Bộ trưởng đã trả lời thẳng thắn, nắm chắt tình hình, đáp ứng sự mong mỏi của các ĐB. Qua chất vấn cho thấy mặc dù còn những hạn chế nhưng Chính phủ đã tích cực, có các giải pháp chủ động trong xử lý sai phạm. Đề nghị Chính phủ, Bộ trưởng tiếp thu ý kiến ĐB và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin nhà nước tạo nền tảng phát triển Chính phủ điện tử, chủ động đấu tranh phản bác các thông tin sai trái độc hại trên mạng xã hội.

Trước câu hỏi của ĐB Nguyễn Sĩ Cương (đoàn Ninh Thuận) về việc có một số trường hợp lợi dụng quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận để xâm phạm lợi ích của nhà nước, lợi ích chính đáng của công dân và đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp. Bộ trưởng Bộ TT&TT Trương Minh Tuấn cho biết, trong những năm vừa qua, báo chí nước ta đã đóng góp xứng đáng vào tuyền truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. Tự do ngôn luận, tự do báo chí là một trong những quyền căn bản của công dân được Hiến pháp 2013 của Việt Nam ghi nhận. "Ở đây cần báo cáo rõ rằng, luật pháp nước ta hiện không cho phép ra báo chí tư nhân. Điều này đã và đang bị xuyên tạc, bị các thế lực thù địch lợi dụng để công kích chế độ của ta. Họ cho rằng không cho ra báo chí tư nhân là chúng ta không có tự do ngôn luận mà chỉ có báo chí quốc doanh", Bộ trưởng dẫn chứng.

Theo Bộ trưởng, thực tế báo chí nước ta vừa có báo Đảng, báo của cơ quan nhà nước, báo của các bộ ngành, đoàn thể, cho nên tư nhân không được phép ra báo nhưng các cá nhân tập hợp lại thành các tổ chức xã hội tự nguyện hoàn toàn hợp pháp thì vẫn được phép ra báo. Hơn nữa, không chỉ có các nhà báo chuyên nghiệp mà mọi công dân đều có quyền viết bài và bày tỏ ý kiến của mình trên mặt báo. Do đó, việc không cấp phép cho tư nhân ra báo không những không làm hạn chế quyền tự do, ngôn luận trên báo chí mà còn giúp cho nền báo chí nước ta không bị lũng đoạn.

Đặc biệt, Bộ trưởng Bộ TT&TT Trương Minh Tuấn nêu rõ quan điểm, ở Việt Nam không có chế độ kiểm duyệt báo chí. Về việc vừa qua có một số người lợi dụng quyền tự do ngôn luận trên báo chí để xâm phạm lợi ích của Nhà nước và lợi ích của công dân, đây là một thực tế nhức nhối; xét ở góc độ nào đó còn thiếu cơ chế kiểm soát, nhất là khi mạng xã hội biến thành phương tiện truyền thông.

Theo đó, Bộ trưởng cho biết, việc chấn chỉnh các hành vi tiêu cực, vi phạm trong hoạt động báo chí phải được tiến hành đồng thời với việc hoàn thiện hệ thống pháp luật để đảm bảo quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí của công dân theo Hiến pháp. Về giải pháp, với trách nhiệm là cơ quan quản lý nhà nước, Bộ TTTT đã đưa ra các giải pháp vừa có tính tổng thể, vừa có tính đột phá để rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật, cùng đó có chế tài đủ mạnh để xử lý các hành vi vi phạm đảm bảo răn đe. Mặt khác, trên cơ sở quy hoạch báo chí thì rà soát lại hệ thống báo chí để khuyến khích các cơ quan báo chí hoạt động hữu ích, đúng pháp luật. Bộ sẽ phối hợp với các cơ quan chủ quản báo chí kiên quyết sắp xếp lại các cơ quan báo chí để hoạt động theo đúng tôn chỉ mục đích.