Tổng Bí thư Tô Lâm: Y tế, giáo dục là trụ cột quan trọng, động lực phát triển đất nước

Sáng 25/11, các đại biểu Quốc hội đã thảo luận tại tổ về Chủ trương đầu tư Chương trình Mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035; Chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035.

Phòng bệnh phải được đưa lên hàng đầu

Phát biểu tại phiên thảo luận tổ, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, văn hóa, y tế giáo dục, không chỉ là mục tiêu, mà trở thành động lực phát triển, đều là nguồn lực, là trọng tâm đột phá trong phát triển đất nước. Trong đó, nguồn nhân lực là một trong 3 trọng tâm đột phá quan trọng nhằm tạo nên thế hệ có sức khỏe, bản lĩnh, tư duy, trí thức. Mục tiêu chúng ta đặt ra trong 20 năm nữa bàn giao cho thế hệ kế cận nhiệm vụ bảo vệ, xây dựng đất nước thì hôm nay phải đặt ra nhiệm vụ chăm lo cho thế hệ này.

Tổng Bí thư dẫn ví dụ, thời gian qua, chúng ta thành lập nhiều ban quản lý, thực hiện nhiều đề án, chương trình mất nhiều thời gian, tốn kém nhưng kết quả cuối cùng lại không được như mong muốn. Vì thế, chương trình mục tiêu quốc gia cần rõ cơ quan chủ trì, mục tiêu đến đâu, không được trùng lặp với các chương trình trước đây và mục tiêu cuối cùng là người dân được thụ hưởng.

Theo Tổng Bí thư, cần xác định chương trình "Mục tiêu Quốc gia" không chỉ của ngành y tế hay giáo dục mà phải là nhiệm vụ của toàn xã hội. "Đó là mục tiêu cao cả toát lên, cả xã hội cùng vào cuộc"- Tổng Bí thư nói.

Đối với lĩnh vực y tế, Tổng Bí thư nêu, cần đặt rõ mục tiêu đến 2030 - 2035 nâng cấp sức khỏe cho Nhân dân phải đạt được, hướng đến mục tiêu cao nhất. Ví dụ như trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe ban đầu, dự phòng bệnh phải được đưa lên hàng đầu. Tổng Bí thư phân tích, hiện nay lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, đang đi vào khám chữa bệnh, tập trung "chữa cháy" vì dự phòng chưa tốt, bệnh lây nhiễm phát triển, chưa đi vào bản chất chính của việc chăm sóc sức khỏe. Vì thế, phải đi sâu vào từng lĩnh vực đang tồn tại, có giải pháp đồng bộ, từng bước thực hiện, để trong 5 năm tới phải thanh toán bệnh truyền nhiễm như: bệnh lao, viêm gan, sốt rét, sốt xuất huyết...

Bên cạnh đó, Tổng Bí thư chỉ ra thực trạng Việt Nam có rất nhiều ca bệnh không lây nhiễm, một mình ngành y tế không thể làm được, ví dụ như vấn đề môi trường ô nhiễm, không khí ô nhiễm, vấn đề nước uống, vệ sinh an toàn thực phẩm... sinh ra nhiều bệnh. Bởi căn cơ của bệnh tật là do ô nhiễm, mất vệ sinh ăn uống. Vì thế, phải giải quyết tận gốc nguyên nhân gây ra bệnh, chứ không phải chỉ tập trung vào công tác điều trị, chăm sóc.

Từ thực tế trên, Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng, việc đầu tư cho chương trình mục tiêu quốc gia như thế nào, phạm vi ra sao cần được quan tâm thỏa đáng, chứ không phải chỉ dừng ở mỗi ngành y tế, tránh lãng phí và không giải quyết được căn cơ vấn đề.

Quan tâm chăm lo cho đội ngũ giáo viên

Liên quan chương trình mục tiêu quốc gia về giáo dục, Tổng Bí thư cho rằng, mục tiêu đặt ra rất nhiều, trong đó, các đại biểu góp ý nhiều về biên chế giáo viên và tình trạng nhiều nơi thiếu - thừa giáo viên, những khó khăn ở các trường miền núi, vùng sâu, vùng xa… Vì vậy, các địa phương cần chủ động trong việc quản lý biên chế cũng như bảo đảm đủ trường, lớp để các cháu được đến trường.

Tổng Bí thư nhấn mạnh ý nghĩa, tầm quan trọng của việc xây dựng trường phổ thông nội trú liên cấp tại các xã biên giới đất liền thời gian qua, với việc đầu tư trường lớp kiên cố, có phòng học tiếng Anh, có nhà thể chất, bể bơi..., qua đó, góp phần đào tạo toàn diện về giáo dục, thể chất, kỹ năng sống cho học sinh. Trên tinh thần đó, Bộ GD&ĐT cùng các đơn vị liên quan tiếp tục triển khai và xây 148 trường nữa theo mô hình này, xong trước năm 2030 để đáp ứng nhu cầu thực tế hiện nay ở các địa phương.

Tổng Bí thư cũng nêu bất cập hiện nay, chúng ta hướng đến đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong nhà trường nhưng cần giải quyết bài toán về đào tạo giáo viên dạy tất cả các môn học bằng tiếng Anh, như vậy mới đáp ứng được mục tiêu.

Tổng Bí thư cho rằng, trong Chương trình mục tiêu quốc gia mới chỉ quan tâm đến cơ sở vật chất (xây trường, xây lớp…) mà chưa chú trọng đến công tác đào tạo, phát triển nguồn nhân lực của cả ngành y tế và ngành giáo dục. Vì thế, việc thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia phải được thực hiện đồng bộ với các chương trình khác.

Tổng Bí thư yêu cầu chương trình mục tiêu quốc gia phải hướng đến những người yếu thế bằng những công việc cụ thể. Hiện nay, chúng ta còn 8 triệu người khuyết tật, trong đó có cả trẻ em bị bỏ rơi, không nơi nương tựa, cần xã hội chung tay để góp phần giải quyết.

Tổng Bí thư cũng nhấn mạnh chương trình mục tiêu quốc gia về giáo dục vừa phải bảo đảm tính giáo dục, khoa học và theo một quy trình chuẩn từ mẫu giáo cho đến đại học, sau đại học. Muốn phát triển được đất nước, muốn năng suất lao động cao thì phải có giáo dục đào tạo. Nhiều ngành, lĩnh vực đặc thù như y tế phải đào tạo trong 5 hay 10 năm nữa mới có đủ bác sĩ để phục vụ nhu cầu khám, chữa bệnh của người dân. 

Ngoài ra theo Tổng Bí thư, chương trình học, chương trình dạy cũng vô cùng quan trọng. Đối với lĩnh vực y tế thì quan tâm cơ sở vật chất, máy móc, đội ngũ bác sỹ nhưng vấn đề tri thức y tế cần quan tâm đặc biệt bởi lĩnh vực này phát triển rất nhanh. Mục tiêu Quốc gia ngoài quan tâm cơ sở vật chất cũng cần quan tâm tới chất lượng đội ngũ nhân lực.

Trên tinh thần đó, Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng cần phải bàn kỹ từng phần việc cụ thể để thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về giáo dục, y tế. Địa phương nào cũng phải đóng góp vào chương trình, không phải chỉ có Bộ GD&ĐT, Bộ Y tế. Cùng với đó là sự phối hợp giữa hai bộ để giải quyết những việc chung, ví dụ như dinh dưỡng học đường, suất ăn cho các bệnh viện, trường học…