Tổng thống Mỹ Joe Biden đã quyết định từ bỏ tái tranh cử vào hôm Chủ nhật (21/7) dưới áp lực ngày càng tăng từ các thành viên Đảng Dân chủ và ủng hộ Phó Tổng thống Kamala Harris thay thế ông trong cuộc đua vào Nhà Trắng với cựu Tổng thống Donald Trump của Đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử vào tháng 11.
Tổng thống Biden, 81 tuổi, là người lớn tuổi nhất từng đảm nhiệm Phòng Bầu dục, cho biết ông sẽ tiếp tục giữ vai trò Tổng thống cho đến khi nhiệm kỳ kết thúc vào ngày 20 tháng 1 năm 2025 và sẽ phát biểu trước toàn quốc trong tuần này. Ông được cho đã không xuất hiện ở nơi công cộng kể từ khi xét nghiệm dương tính với Covid-19 vào tuần trước và đang cách ly tại nhà riêng ở Bãi biển Rehoboth, Delaware.
“Mặc dù tôi có ý định tái tranh cử, nhưng tôi tin rằng việc tôi rút lui là vì lợi ích tốt nhất của đảng tôi và đất nước. Tôi sẽ tập trung hoàn thành nhiệm vụ Tổng thống của mình trong thời gian còn lại của nhiệm kỳ,” ông Biden viết trên X.
Động thái này sẽ định hình lại cuộc tranh cử kịch tính vào Nhà Trắng, sau màn trình diễn tranh luận “thất thủ” ngày 27/6 của ông Biden - khiến các thành viên Đảng Dân chủ thất vọng và thúc giục ông rút lui, và vụ ám sát hụt cựu Tổng thống Donal Trump, 78 tuổi vào ngày 13/7, đã dẫn đến việc đảng Cộng hòa chỉ định Thượng nghị sĩ J.D. Vance, 39 tuổi, làm người đồng hành tranh cử phó tổng thống.
Trong các cuộc thăm dò ý kiến, người Mỹ đã bày tỏ sự không hài lòng rộng rãi về khả năng tái đấu Biden-Trump.
Nếu bà Harris trở thành ứng cử viên chính thức, động thái này sẽ là một canh bạc chưa từng có của Đảng Dân chủ. Bà là người phụ nữ Mỹ gốc Á và da đen đầu tiên tranh cử vào Nhà Trắng, Mỹ, nơi đã bầu một tổng thống da đen (cự Tổng thống Barack Obama) và chưa bao giờ có một nữ tổng thống trong hơn hai thế kỉ qua.
Chủ tịch Ủy ban Quốc gia Đảng Dân chủ Jaime Harrison cho biết người dân Mỹ sẽ sớm nhận được thông tin của đảng này về các bước tiếp theo và lộ trình phía trước cho quá trình đề cử. Đây là lần đầu tiên trong hơn nửa thế kỷ một tổng thống đương nhiệm của Mỹ từ bỏ đề cử của đảng mình.
Nếu được đề cử chính thức, bà Harris, 59 tuổi, sẽ trở thành người phụ nữ da đen đầu tiên dẫn đầu một đảng lớn trong lịch sử Mỹ. Là cựu tổng chưởng lý của California và cựu thượng nghị sĩ Mỹ, bà đã tranh cử tổng thống không thành công trước ông Biden vào năm 2020.
Bà Harris nói trong một tuyên bố: “Mục đích của tôi là giành được đề cử này. “Tôi sẽ làm mọi thứ trong khả năng của mình để đoàn kết Đảng Dân chủ - đoàn kết đất nước chúng ta – vượt qua đối thủ Donald Trump.”
Nhiều nguồn tin cho biết, các quan chức, đồng minh và những người ủng hộ chiến dịch của bà Harris đã bắt đầu thực hiện các cuộc kêu gọi nhằm đảm bảo sự ủng hộ cho đề cử của bà trước Đại hội toàn quốc của đảng Dân chủ ở Chicago từ ngày 19-22/8.
Sự phản đối với chiến dịch tiếp tục ứng cử của ông Biden từ nội bộ đảng Dân chủ đã trở nên sôi nổi trong tuần qua với 36 đảng viên Đảng Dân chủ trong quốc hội - hơn 1/8 - công khai kêu gọi ông từ chức, do lo ngại về khả năng trí tuệ của ông.
Các nhà lập pháp Đảng Dân chủ cho biết họ lo ngại ông Trump có thể khiến họ không chỉ mất Nhà Trắng mà còn mất cơ hội kiểm soát cả hai viện trong Quốc hội vào năm tới, điều này sẽ khiến Đảng Dân chủ không nắm được quyền lực ở Washington.
Điều đó hoàn toàn trái ngược với những gì diễn ra ở Milwaukee vào tuần trước, khi các đại biểu đại hội Đảng Cộng hòa đoàn kết xung quanh ông Trump. Việc ông từ chối thừa nhận thất bại năm 2020 trước ông Biden đã dẫn đến cuộc tấn công vào Điện Capitol Hoa Kỳ ngày 6/1/2021.
Các đảng viên Đảng Dân chủ nổi bật khác được coi là nhân vật tiềm năng làm phó tổng thống bao gồm Thống đốc Gavin Newsom của California, Gretchen Whitmer của Michigan, Josh Shapiro của Pennsylvania và Andy Beshear của Kentucky.
Trong các tuyên bố, mỗi người đều ca ngợi ông Biden và thề sẽ đấu tranh để giành chiến thắng cho đảng Dân chủ vào ngày 5/11 mà không đề cập cụ thể đến tham vọng của họ hay tán thành bà Harris là người kế nhiệm ông Biden. Mỗi người đều được đề cập như một ứng cử viên tiềm năng thay thế cho ông Biden và có thể nằm trong số những ứng cử viên mà bà Harris sẽ cân nhắc khi chọn người trợ lực cho riêng mình.
Cựu Tổng thống Trump nói với CNN hôm Chủ nhật rằng ông tin rằng bà Harris sẽ dễ bị “đánh bại” hơn.
